استخراج بیت کوین؛ همه چیز در مورد استخراج بیت کوین
استخراج بیت کوین که به آن ماینینگ (mining) هم گفته می‌شود، در واقع قرار دادن ابزارهای محاسباتی توسط استخراج کننده‌ها یا اصطلاحاً ماینرها (miners) در اختیار شبکه بیت کوین است. هدف از استخراج بیت کوین هم برای ماینرها دستیابی به سود از طریق پاداش استخراج و کارمزد تایید تراکنش‌هاست و برای شبکه هم تایید تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه. در این مقاله از همتاپی قصد داریم به زبان خیلی ساده و قابل درک، استخراج بیت کوین را توضیح دهیم و جزئیات مهمی را در مورد نحوه استخراج بیت کوین، درآمد حاصل از استخراج بیت کوین، ابزارها و دستگاه‌های ماینینگ و مواردی از این دست را شرح دهیم. با ما همراه باشید.
- مبانی و مفاهیم پایه در استخراج بیت کوین
- استخراج بیت کوین به زبان ساده
- پاداش استخراج بیت کوین و هاوینگ
- سختی شبکه بیت کوین
- آشنایی با دستگاه‌های استخراج بیت کوین
- تجهیزات مورد نیاز برای استخراج بیت کوین
- استخر استخراج بیت کوین (btc mining pool)
- کلود ماینینگ (cloud mining)
- استخراج بیت کوین با موبایل
- آیا استخراج بیت کوین قانونی است؟
- درآمد استخراج بیت کوین در ایران
- جمع‌بندی
- سوالات متداول
مبانی و مفاهیم پایه در استخراج بیت کوین
بیایید قبل از آن‌که وارد بحث اصلی مقاله، یعنی توضیح استخراج بیت کوین به زبان ساده شویم، ابتدا برخی از مبانی و مفاهیم پایه را با هم مرور کنیم.
مهم‌ترین عناوینی که شما باید برای درک استخراج بیت کوین با آن‌ها آشنایی داشته باشید عبارتند از:
- فناوری بلاکچین (blockchain)
- بیت کوین و ارزهای دیجیتال
مطالب مرتبط: صفر تا صد استخراج ارزهای دیجیتال
فناوری بلاکچین (blockchain)
بلاکچین نوعی سیستم ثبت اطلاعات و گزارشات است که اطلاعات و داده‌های آن میان همه تمامی اعضای فعال در شبکه به اشتراک گذاشته می‌شود. دقیقاً به همین خاطر است که گفته می‌شود بلاکچین یک فناوری توزیع شده یا غیر متمرکز است. نام بلاکچین، از دو کلمه بلوک یا بلاک (block) و چین یا زنجیره (chain) گرفته شده است و از این رو، در معادل فارسی به آن زنجیره بلوکی هم گفته می‌شود.
هر بلوک در این بلاکچین، می‌تواند محتوی اطلاعات و داده‌های مختلفی باشد و در نهایت، به صورت زنجیره به دیگر بلوک‌های حاوی اطلاعات متصل شده و یک بلاک چین را تشکیل دهد. اما دو نکته خیلی مهم در مورد این زنجیره بلوکی جذاب وجود دارد:
- یک نسخه از کلیه بلوک‌ها و داده‌های آن‌ها در اختیار همه اعضا قرار می‌گیرد
- هر بلوک دارای یک کد ویژه نیز هست که هش (hash) نام دارد
وجود این هش و از طرفی به اشتراک گذاشتن سابقه کلیه بلوک‌ها و تراکنش‌ها و داده‌ها، باعث می‌شود تا دستکاری در اطلاعات عملاً غیر ممکن شود و امنیت شبکه، به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش پیدا کند. برای آشنایی بیشتر با بلاکچین و نحوه عملکرد آن، می‌توانید از مقاله زیر کمک بگیرید.
مطالب بیشتر: بلاک چین بیت کوین چیست؟ + کاربردهای بلاک چین و بیت کوین
بیت کوین (bitcoin) و ارزهای دیجیتال
بیت‌کوین (bitcoin) با نماد btc یا ₿، در واقع شکل دیجیتالی از پول نقد است؛ با این تفاوت که بیت کوین ماهیتی غیر متمرکز دارد و از سوی هیچ‌گونه دولت، قدرت، بانک مرکزی یا نهاد نظارتی عرضه نمی‌شود و کنترل و نظارتی نیز روی آن وجود ندارد. بیت کوین اولین ارز دیجیتالی بود که در سال 2008 میلادی، توسط فردی – یا گروهی – ناشناس به نام ساتوشی ناکاموتو (satoshi nakamoto) به بازار معرفی شد. البته، استفاده از اصطلاح ارز دیجیتال در مورد بیت کوین چندان کار درستی نیست.
ما سال‌هاست که با ارزهای دیجیتال – ارزهای فیاتی که ماهیت دیجیتال دارند – سروکار داریم. روزانه مبلغ هنگفتی ارز ریال کشورمان به صورت دیجیتال بین کاربران رد و بدل می‌شود! اما نکته این‌جاست که این ارزهای فیات اگرچه دیجیتال هستند، اما ماهیتی متمرکز داشته و کاملاً با بیت کوین و دیگر ارزهای مبتنی بر فناوری بلاکچین فرق دارند. بیت کوین و ارزهای مشابه آن، که با استفاده از فناوری غیر متمرکز بلاکچین عرضه می‌شوند، در حقیقت ارزهای رمزنگاری شده (cryptocurrency) هستند که بین ایرانی‌ها، تحت عنوان ارزهای دیجیتال مصطلح شده‌اند.
|
باکس دانش بیت کوین، به گفته خالق آن، یک ارز دیجیتال همتا به همتا (peer to peer) و غیر متمرکز مبتنی بر فناوری بلاکچین است که قابلیت سانسور ندارد، نمی‌توان بیش از یک‌بار آن را خرج کرد، تراکنش‌های آن در هر زمان و هر مکان قابل اجرا هستند و مهم‌تر از همه این‌ها، سوابق کلیه تراکنش‌های آن ذخیره‌سازی می‌شوند، با همه اعضای شبکه به اشتراک گذاشته می‌شوند و امکان حذف یا تغییر ندارند. |
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ماهیت بیت کوین، تاریخچه آن، قابلیت‌ها و ویژگی‌هایی که دارد و همین‌طور نحوه عملکرد آن در بلاکچین، می‌توانید مقاله زیر از همتاپی را مطالعه کنید.
مطالب بیشتر: بیت کوین چیست؟ آموزش بیت کوین به زبان ساده
استخراج بیت کوین به زبان ساده
- اطلاعات و داده‌هایی که محتوای بلوک را تشکیل می‌دهند
- کد ویژه‌ای که هش نام دارد و توسط یک تابع خاص تولید می‌شود
- یکی از نودها یک تراکنش انجام می‌دهد (یعنی قرار است یک بلوک جدید ایجاد شود)
- اطلاعات مربوط به این تراکنش به همراه هش بلوک قبلی، برای همه نودها ارسال می‌شود
- نودهای دیگر برای تایید این تراکنش، یک‌سری معادلات ریاضی خاص را حل می‌کنند
- نودهایی که قادر باشند معادلات را حل کنند پاداش گرفته و تراکنش را تایید می‌کنند در نهایت تراکنش تایید و ثبت می‌شود
در مرحله اول، یکی از نودهای بیت کوین تصمیم می‌گیرد یک تراکنش انجام دهد. جزئیات تراکنش (مبلغ آن و سایر اطلاعات مربوطه) را به همراه هش بلوک قبلی و همین‌طور آدرس مقصد – کلید عمومی مقصد – را با استفاده از کلید خصوصی خودش امضا کرده و به شبکه ارسال می‌کند.
کلیه اطلاعات این بلوک جدید، با نودهای فعال در شبکه بلاکچین به اشتراک گذاشته می‌شود. نودهای فعال در شبکه، داده‌های تراکنش جدید را مورد بررسی قرار داده و با اطلاعات به ثبت رسیده در دفتر کل توزیع شده (distributed ledger) تطبیق می‌دهند. در صورتی که این داده‌ها با اطلاعات و داده‌های ثبت شده در دفتر کل تناقض نداشته باشند، نودها در تایید آن‌ها به اجماع می رسند. به این فرایند، اجماع یا الگوریتم اجماع (consensus algorithm) گفته می‌شود که در شبکه بیت کوین، از مکانیسم اجماع گواه اثبات کار (proof of work) استفاده کرده است.
الگوریتم اجماع در شبکه بیت کوین
مرحله استخراج بیت کوین
ناگفته نماند که این پیدا کردن عدد نانس و حل معادله، به توان محاسباتی بالایی نیاز دارد و به این راحتی‌ها نیست. دستگاه‌های بزرگی که احتمالاً در مزارع بیت‌کوین دیده‌اید، همان دستگاه‌هایی که توان پردازشی بالا دارند، غول پیکر هستند و مصرف انرژی سرسام‌آوری دارند، دقیقاً همین وظیفه پیدا کردن عدد نانس را بر عهده دارند. وقتی نودی توانست معادله را حل کرده، عدد نانس را پیدا کرده و تراکنش را تایید کند، این‌بار یک توان محاسباتی بالا هم نیاز خواهد بود تا بلوک مورد نظر را تغییر دهد. همان‌طور که اشاره شد، یکی از پیش‌نیازهای تشکیل یک بلوک جدید در شبکه بلاکچین بیت کوین هش بلوک قبل از آن است. پس اگر تعداد بلوک‌های بعد از این بلوک مورد نظر خیلی زیاد باشد، احتمالاً تغییر آن نیاز به توان محاسباتی بسیار بالاتری خواهد داشت. بگذریم! تا این‌جای کار، تقریباً مشخص شد که نحوه تایید تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین بیت کوین به چه صورتی است. همان فرایند تایید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک قبلی، یا همان پیدا کردن عدد نانس و حل کردن معادله ریاضی و دریافت پاداش از شبکه، دقیقاً چیزی است ما به دنبالش هستیم… تولید بیت کوین یا استخراج بیت کوین. نودهایی که می‌توانند معادلات را حل کرده و به تایید تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید کمک کنند، در واقع ماینر (miner) یا استخراج کننده هستند و در ازای کاری که انجام می‌دهند، از شبکه پاداش دریافت می‌کنند:
- کارمزد برای تایید تراکنش‌ها
- پاداش در ازای استخراج یا تولید بلوک جدید
پاداش استخراج بیت کوین و هاوینگ
با این اوصاف، در حال حاضر بعد از سه هاوینگ، پاداش استخراج بیت کوین به ازای هر بلوک جدید 6.25 بیت کوین است که حدوداً در ماه آوریل 2024 میلادی – موعد هاوینگ بعدی بیت کوین – نصف شده و به 3.125 بیت کوین خواهد رسید (برای دیدن روز شمار هاوینگ می‌توانید به صفحه تاریخ هاوینگ مراجعه کنید).
این نکته را نیز باید در نظر داشته باشید که درست است که تعداد بیت کوین‌هایی که با هر بلوک جدید استخراج می‌شوند به مرور زمان کاهش پیدا می‌کند، اما در حالت کلی فقط 21 میلیون بیت کوین برای استخراج وجود دارند. یعنی حدوداً در سال 2140 میلادی – مصادف با 1519 شمسی – آخرین بیت کوین هم استخراج خواهد شد و دیگر ماینری برای استخراج بیت کوین نخواهیم داشت. اما اگر پاداش استخراج بیت کوین کاهش پیدا می‌کند، پس چرا هنوز ماینرها حاضرند این‌همه هزینه کنند و ادامه دهند؟
|
باکس دانش سختی شبکه (network difficulty)، متغیری است که متوسط مدت زمان مورد نیاز برای ایجاد یک بلوک جدید در شبکه بیت کوین را طی مدت زمان معینی ثابت نگه می‌دارد. به عبارت دیگر می‌توان سختی شبکه را تعداد و پیچیدگی محاسباتی مورد نیاز برای استخراج بلوک‌های جدید در شبکه بیت کوین دانست. |
سختی شبکه بیت کوین
آشنایی با دستگاه‌های استخراج بیت کوین
باز هم قیمت بیت کوین افزایش یافت و تعداد نودهایی که استخراج انجام می‌دادند بیشتر شد. از این رو، برخی از ماینرها سعی کردند برای پیشی گرفتن از رقبای دیگرشان دستگاه‌های محاسباتی خود را از نظر سخت‌افزاری تقویت کنند. پس آرایه‌های درگاه قابل برنامه‌ریزی (field programmable gate array) که به اختصار fpga نامیده می‌شدند روی کار آمدند.
این ابزارها، توان محاسباتی بسیار بالاتری نسبت به کارت‌های گرافیکی داشتند و توانستند توان محاسباتی دستگاه‌های استخراج بیت کوین را 3 الی 100 برابر نسبت به زمان استفاده از کارت‌های گرافیکی تقویت کنند.
دستگاه‌های اسیک (asic)
تجهیزات مورد نیاز برای استخراج بیت کوین
اما ببینیم در کنار دستگاه اسیک، دیگر به چه تجهیزاتی برای استخراج بیت‌کوین نیاز خواهیم داشت:
- دستگاه استخراج بیت کوین اسیک (asic)
- کیف پول بیت کوین
- اینترنت ثابت و نرم‌افزار استخراج
- برق، کابل و سایر تجهیزات
دستگاه استخراج بیت کوین
هش ریت یا نرخ هش (hash rate)
هش ریت در واقع به تعداد محاسباتی اشاره دارد که سخت‌افزار شما می‌تواند در هر ثانیه انجام دهد. بدیه است که هرچه این توان محاسباتی و هش ریت دستگاه بالاتر باشد، شانس شما به عنوان ماینر برای حل کردن معادله بلوک، ایجاد بلوک جدید و دریافت پاداش شبکه بیشتر خواهد بود. هش ریت‌های دستگاه‌های استخراج بیت کوین بر اساس واحدهای زیر عنوان می‌شوند:
- مگا هش بر ثانیه (mh/sec)
- گیگا هش بر ثانیه (gh/sec)
- ترا هش بر ثانیه (th/sec)
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که هش ریت دستگاه‌هایی که به طور خاص برای استخراج بیت کوین طراحی شده‌اند، عموماً از 336 تا 14 میلیون مگاهش متفاوت هستند.
میزان مصرف انرژی در فرایند استخراج بیت کوین
میزان مصرف انرژی در فرایند استخراج بیت کوین
کیف پول بیت کوین
طبعاً زمانی که موفق به استخراج بیت کوین شدید، باید جایی وجود داشته باشد که بیت کوین‌های استخراج شده به آن انتقال پیدا کنند. برای این منظور، ماینرها از کیف پول‌های قابل اعتماد و امن ارزهای دیجیتال و خصوصاً بیت کوین استفاده می‌کنند. این کیف پول‌ها می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند:
- کیف پول‌های نرم‌افزاری (دسکتاپ یا موبایل)
- کیف پول‌های تحت وب
- کیف پول‌های سخت‌افزاری
مطالب بیشتر: چطور امن‌ترین کیف پول‌های بیت کوین را تشخیص دهیم؟
اینترنت ثابت و نرم‌افزار استخراج
نکته‌ای که در مورد استخراج بیت کوین باید در نظر داشته باشید این است که سرعت یا حجم اینترنت شما در فرایند استخراج خیلی اهمیت ندارد. موضوعی که حتماً باید در نظر داشته باشید، عدم قطعی اینترنت و به عبارتی اینترنت ثابت است.
در عین حال، برای استخراج بیت کوین به نرم‌افزارهای مخصوص این کار نیز نیاز خواهید داشت که در ادامه، چند مورد از آن‌ها را به همراه لینک مستقیم‌شان معرفی می‌کنیم:
- نرم‌افزار بیت کوین ماینر (bitcoin miner) – مناسب ویندوز و مک
- نرم‌افزار سی‌جی ماینر (cg miner) – مناسب ویندوز، مک و لینوکس
- نرم‌افزار ایزی ماینر (easy miner) – مناسب مک و لینوکس
- نرم‌افزار پی‌آرسی ماینر (rpc miner) – مناسب مک
البته، این نرم‌افزارهای بیشتر در مورد دستگاه‌های استخراج بیت کوین قدیمی نیاز هستند و در اغلب ماینرهای اسیک مدرن، همه‌چیز در دستگاه به صورت پیش‌فرض صورت گرفته و همه پیگربندی‌ها آماده هستند. کافیست دستگاه را خریداری کرده و به برق متصل کنید تا قابل استفاده باشد.
برق، کابل و سایر تجهیزات
با توجه به مصرف بسیار بالای برق توسط ماینرهای بیت کوین، استفاده از برق خانگی برای استخراج بیت کوین در برخی از کشورها – از جمله ایران – ممنوع شده است. با این اوصاف، یکی از اولین تمهیداتی که باید برای استخراج بیت کوین اندیشیده باشید تامین انرژی برق آن است. در کنار این موضوع، شما برای راه‌اندازی دستگاه‌های استخراج بیت کوین به یک‌سری تجهیزات جانبی نیز نیاز خواهید داشت. تجهیزاتی نظیر:
- اتصالات و کابل‌ها
- کانتینر یا باکس ماینینگ
- سایلنت باکس (silent box)
- سیستم خنک کننده و تهویه
- و مواردی از این دست…
مطالب مرتبط: استخراج بیت کوین در خانه چطور صورت می‌گیرد؟
استخر استخراج بیت کوین (btc mining pool)
کلود ماینینگ (cloud mining)
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که به توجه به تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، هر لحظه امکان مسدودی حساب و بلوک شده پول‌ها یا دارایی‌های دیجیتال شما در این پلتفرم‌ها وجود دارد. در حالت کلی، سعی کنید در انتخاب چنین شرکت‌هایی نهایت دقت را به خرج دهید.
استخراج بیت کوین با موبایل
شاید در برخی از رسانه‌های اجتماعی، در مورد استخراج بیت کوین با موبایل چیزهایی شنیده باشید. بله درست است… این قابلیت وجود دارد که با استفاده از تلفن‌های همراه هوشمند نیز بیت کوین استخراج کنیم. اما معمولاً میزان بیت کوین استخراجی به این روش خیلی ناچیز بوده و در عین حال، به دلیل فشار زیادی که به قسمت پردازنده گوشی وارد می‌شود بدون توجیه اقتصادی است. اگر گوشی گران قیمتی دارید و به آن علاقه‌مند هستید، این نکته را در نظر داشته باشید که با استخراج بیت کوین با آن احتمالاً عمر گوشی‌تان را بسیار پایین خواهید آورد. با این حال، در ادامه برخی از اپلیکیشن‌های استخرج بیت کوین را معرفی می‌کنیم:
- ماینر گیت موبایل ماینر (miner gate mobile miner)
- کریپتو ماینر (crypto miner)
- کریپتو تب (crypto tab)
- بیت کوین ماینر (bitcoin miner)
مطالب مرتبط: استخراج بیت کوین با گوشی؟ بله؛ اما به چه قیمتی؟
آیا استخراج بیت کوین قانونی است؟
درآمد استخراج بیت کوین در ایران
در داخل ایران، شما می‌توانید با کسب مجوز و پروانه از سوی نهادهای نظارتی، اقدام به استخراج بیت کوین کنید. این کار، به سه صورت امکان‌پذیر است:
- استخراج بیت کوین به صورت انفرادی
- استخراج بیت کوین با عضویت در استخرهای استخراج
- استخراج بیت کوین به صورت ابری
همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد، هر یک از روش‌های فوق هزینه‌های عملیاتی و پیش‌نیاز، ریسک فاکتورها و معایب و مزیت‌های خاص خودشان را دارند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد میزان سرمایه مورد نیاز برای دو روش استخراج انفرادی و استخر استخراج، ریز هزینه‌های عملیاتی و انرژی و به صرفه بودن یا نبودن استخراج بیت کوین در ایران، می‌توانید از مقاله درآمد استخراج بیت کوین در ایران؛ آیا به صرفه است؟ کمک بگیرید.
[مطالب مرتبط: استخراج بیت کوین با پنل خورشیدی در ایران؛ آیا امکان‌پذیر است؟]
جمع‌بندی
استخراج بیت کوین که به آن ماینینگ (mining) هم گفته می‌شود، فرایند تایید تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین بیت کوین و ایجاد بلوک جدید در این زنجیره است. شبکه بلاکچین بیت کوین به نحوی طراحی و پیاده‌سازی شده است که همه اعضای فعال در آن می‌توانند در این فرایند مشارکت کرده و در ازای آن، از شبکه پاداش دریافت کنند.
مقدار پاداش دریافتی از شبکه در ازای استخراج بیت کوین، در ابتدا 50 بیت کوین بود که هر 4 سال یک‌بار نصف شده و کاهش پیدا می‌کند. این رقم در سال 2024 میلادی معادل 3.125 بیت کوین است. فرایند نصف شدن پاداش استخراج بیت کوین «هاوینگ» نام دارد که در کنار سایر مبانی پایه نظیر سختی شبکه، در متن مقاله به آن پرداخته شده است. استخراج بیت کوین چند مزیت بسیار مهم برای شبکه در پی دارد:
- باعث ایجاد انگیزه در اعضا برای فعالیت می‌شود
- به افزایش تعداد اعضای فعال در شبکه و اعتبار و امنیت آن کمک می‌کند
- منجر به افزایش قیمت بیت کوین می‌شود
فرایند تایید تراکنش‌ها، مکانیسم اجماع، هش ریت و تابع هش، عدد نانس و اصطلاحاتی از این قبیل، مواردی هستند که در فرایند استخراج بیت کوین با آن‌ها روبه‌رو هستیم و در متن مقاله به زبانی کاملاً ساده و قابل درک توضیح داده شده‌اند. به علاوه، شما می‌توانید در کنار پاسخ به این سوال که استخراج بیت کوین یعنی چه، در مورد استخرهای استخراج بیت کوین، کلود ماینینگ و قابلیت استخراج بیت کوین با موبایل و قانونی بودن آن در ایران و جهان نیز اطلاعات کاملی را از این مقاله به دست آورید.
سوالات متداول
- استخراج بیت کوین چیست به زبان ساده؟
استخراج بیت کوین، به زبان ساده عبارت است از حل یک معادله ریاضی خاص، تایید تراکنش و ایجاد بلوک جدید در شبکه بلاکچین بیت کوین. در واقع شبکه بیت کوین به نودی که بتواند این معادله را حل کرده و با تایید تراکنش یک بلوک جدید ایجاد کند، پاداش می‌دهد.
- پاداش دریافتی از شبکه در ازای استخراج بیت کوین چقدر است؟
در ابتدای راه‌اندازی شبکه، تعداد بیت کوین‌های دریافتی در ازای استخراج 50 بیت موین بود. با این حال، به دلیل مکانیسم هاوینگ تعداد این پاداش‌ها هر چهار سال یک‌بار نصف می‌شود. این رقم در سال 2024 میلادی معادل 3.125 بیت کوین است.
- برای استخراج بیت کوین چه تجهیزاتی نیاز است؟
تجهیزات مورد نیاز برای استخراج بیت کوین، در حال حاضر و با توجه به این‌که تعداد ماینرهای فعال در شبکه و حجم تراکنش‌ها بسیار بالا هستند، عبارتند از:
- دستگاه استخراج بیت کوین اسیک (asic)
- کیف پول بیت کوین
- اینترنت ثابت و نرم‌افزار استخراج
- برق، کابل و سایر تجهیزات
البته معمولاً با یکی دو دستگاه نمی‌توان خیلی فعالیت کرد و باید مزرعه استخراج بیت کوین راه‌اندازی کرد.
- آیا بدون تجهیزات هم می‌توان بیت کوین استخراج کرد؟
بله… برای ماینرهایی که دستگاه‌های با توان پردازشی پایین دارند، استخرهای استخراج بیت کوین (btc mining pool) و برای ماینرهای بدون دستگاه نیز روش کلود ماینینگ (cloud mining) پیشنهاد می‌شود که در متن مقاله به تفصیل توضیح داده شده‌اند.
- آیا استخراج بیت کوین قانونی است؟
در حال حاضر استخراج بیت کوین در کشورهایی مثل ایالات متحده آمریکا قانونی بوده و در چین و الجزایر و مراکش و نپال غیرقانونی است. در ایران نیز اگرچه منع قانونی برای استخراج بیت کوین وجود ندارد ولی استفاده از برق مصرف خانگی برای این منظور ممنوع بوده و استخراج، با محدودیت‌هایی مواجه است.
