وایت پیپر اتریوم

اینکه کنجکاوید درباره‌ی وایت پیپر اتریوم بدانید، به احتمال زیاد نشان‌دهنده این است که با اتریوم آشنایی دارید.

همانطور که می‌دانید اتریوم یک ارز دیجیتال و در حال حاضر دومین ارز دیجیتال بازار با حجم بازاری  برابر با بیش از 231 میلیارد دلار است که در سال 2015 و توسط ویتالیک بوترین به بازار عرضه شد.

از طرفی وایت پیپرها سندهایی چندصفحه‌ای هستند که توضیحات لازم را درباره‌ی هر پروژه‌ی ارز دیجیتال به مخاطبان خود می‌دهند. کاربران با مطالعه و فهم وایت پیپر یک ارز دیجیتال بهتر می‌توانند درباره‌ی سرمایه گذاری و خرید اتریوم تصمیم بگیرند.

مقاله پیشنهادی: اتریوم چیست

در این مقاله از همتاپی قصد داریم به صورت ساده و همه فهم، خلاصه وایت پیپر اتریوم را شرح دهیم. ما در روش خود به مهم‌ترین موارد مطرح شده در این وایت پیپر می‌پردازیم.

مقاله وایت پیپر اتریوم مناسب چه کسانی است و پیش نیاز آن چیست؟

خلاصه وایت پیپر اتریوم کمک می‌کند تا کسانی که به تازگی با اتریوم آشنا می‌شوند، بتوانند بفهمند:

• اتریوم چیست
• اتریوم چگونه کار می‌کند
• اتریوم چه مشکلاتی را حل می‌کند

البته باید بگوییم برای اینکه مقاله‌ی پیش رو بیشترین فایده خود را داشته باشد، شما باید درک اولیه‌ای از بیت کوین و فناوی بلاکچین داشته باشید.

شما همچنین می‌توانید برای درک بهتر تفاوت بیت کوین و اتریوم به مقاله ما در سایت همتا‌پی با عنوان تفاوت بین اتریوم و بیت کوین چیست؟  و یا وایت پیپر بیت کوین مراجعه کنید.

چون مقاله ما ترجمه وایت پیپر اتریوم به صورت جزء به جزء نیست، شما می‌توانید از نسخه‌ی اصلی این وایت پیپر استفاده کنید. 

(نسخه پی دی اف)

به علاوه شما می توانید به سایت اتریوم هم سری بزنید. حالا با بیان پیش زمینه‌ای درباره‌ی اتریوم کار خود را شروع می‌کنیم.

پیش زمینه ایجاد اتریوم

از سال 2009 که بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو بازار ارزهای دیجیتال را راه‌اندازی شد، استفاده از شبکه همتا به همتا (p2p) به عنوان سیستم جدید مالی در بین کاربران رواج یافت.

اما ویتالیتک بوترین که برنامه‌نویسی روسی کانادایی بود، معتقد بود جامعه بیت کوین رویکرد اشتباهی نسبت به فناوری بلاکچین دارند.

بوترین ادعا داشت که بیت کوین صرفا به عنوان یک ارز دیجیتال همتا به همتا گسترش یافته است. برای حل این مسئله توسعه‌دهندگان یا باید مجموعه‌ای از توابع را در پلتفرم حاضر ارائه می‌دادند (که این کار بسیار چالش‌آفرین بود) یا اینکه باید به دنبال یک پلتفرم دیگر می‌گشتند، که این هم بسیار پرهزینه بود.

نهایتا برای غلبه بر محدودیت‌های تکنولوژیکی که بیت کوین داشت، بوترین و گروه توسعه کوچکش، اتریوم را به عنوان نسل بعدی قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز (dapp) توسعه دادند.

اتریوم از همان ابتدا به عنوان رقیب بیت کوین کار خود را شروع کرد و اتر که ارز دیجیتال بومی اتریوم است، توانسته به قیمت مناسبی برسد. همچنین اتریوم با استفاده از پیشنهاد عرضه اولیه (initial coin offering) توانسته برنامه‌های غیرمتمرکز بسیاری را در طول سال‌ها ایجاد کند.

بهتر است به سراغ توضیحات بیشتری درباره اتریوم برویم.

اتریوم چیست؟ نسل بعدی بلاکچین؟

اتریوم همانند بیت کوین یک شبکه بلاکچین عمومی است.

برای بهتر فهمیدن موضوع به اینترنت فکر کنید، شما می‌توانید تعداد زیادی از برنامه‌ها مثل ایمیل و سایت‌های آنلاین شاپ را در آن ایجاد کنید. به طریقی می‌توان فناوری بلاکچین را هم شبیه به اینترنت دانست که بیت کوین و اتریوم هر کدام به طور مستقل بلاکچین‌های خود را دارند و از امکانات آن بهره می‌برند. 

تفاوت اصلی بیت کوین و اتریوم در هدف آن‌ها نهفته است؛ بیت کوین یک شبکه پرداخت همتا به همتای الکترونیکی را بنا نهاده است، در حالی که اتریوم پلتفرمی است که توسعه‌دهندگان می‌توانند در آن برنامه‌های غیرمتمرکز بسیاری ایجاد کنند. به عنوان مثال شما می‌توانید یک ارز دیجیتال دیگر مثل بیت کوین را بر بستر اتریوم ایجاد کنند.

حالا شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که برنامه غیرمتمرکز چیست؟

اما برنامه‌های غیرمتمرکز (dapps) چه هستند؟

یک برنامه غیرمتمرکز به برنامه‌ای اشاره دارد که بر پایه‌ی فناوری بلاکچین ایجاد شده است. مثلا بیت کوین یک برنامه غیرمتمرکز برای پرداخت است.

برنامه‌های غیرمتمرکز بر پایه بلاکچین از همه‌ی ویژگی‌های این تکنولوژِی بهره می‌برند، مثل: تغییرناپذیری، امنیت، مقاومت در برابر دستکاری و بدون توقف.

انقلاب اتریوم

در سال‌های بعد از بیت کوین پلتفرم‌های جدیدی از جمله colored coins، mastercoin، bitshares و … ظهور پیدا کردند، اما برخی از جمله گروه توسعه‌ی اتریوم معتقد بودند که این پلتفرم‌ها همچنان فاصله‌ی زیادی تا تمرکززدایی دارند. بخشی از وایت پیپر اتریوم در مورد این پلتفرم‌ها به شرح زیر است:

تا این مرحله تمام پروتکل‌هایی که اختراع شده‌اند، تخصصی شده‌اند. تلاش برای ارائه‌ی مجموعه ویژگی‌های دقیق به سمت صنایع خاص یا برنامه‌های کاربردی با ماهیت معمولی مالی بوده است. 

ویتالیک بوترین بیان کرد که توسعه‌دهندگان در استفاده از چنین روش‌هایی برای ساخت برنامه محدودیت دارند. آنها باید یکی از 3 کار زیر را انجام دهند:

• یک بلاکچین جدید بسازند
• از اسکریپت بر روی بیت کوین استفاده کنند
• یک متا-پروتکل بر روی بیت کوین بسازند

اولین مورد زمان بسیار زیادی را به خود اختصاص می‌داد و مورد دوم و سوم هم محدودیت‌های بسیاری در خود داشتند، به همین دلیل بوترین تصمیم گرفت اتریوم را در چارچوبی بسازد که مزایای روش‌های گفته شده را در خود داشته باشد.

برای فهم بهتر جمله‌های بالا، بهتر است با طرز کار اتریوم آشنا شوید.

اتریوم چگونه کار می‌کند؟

گفتن اینکه اتریوم توسعه‌دهندگان را قادر می‌سازد تا هر برنامه‌ی غیرمتمرکزی را بسازند، آسان است؛ اما اتریوم چگونه به این دستاورد مهم خواهد رسید؟ توضیحات بوترین درباره این مسئله در زیر آمده است.

اتریوم این کار را با ساختن چیزی که الزاما یک لایه‌ی بنیادین است انجام می دهد:

یک بلاکچین با زبان برنامه‌نویسی داخلی تورینگ کامل (turing-complete)؛ این قابلیت به هر کسی اجازه می‌دهد تا قراردادهای هوشمند بنویسد و برنامه‌های غیرمتمرکز بسازند.

به این ترتیب آن‌ها می‌توانند قوانین، مالکیت، فرمت‌های تراکنش و توابع تغییر مورد نظر خودشان را برای این برنامه‌ها به کار بگیرند. 

برای توضیح چگونگی انجام این کار توسط اتریوم، نیاز است تا با 5 فاکتور مهم آشنا شوید:

• قراردادهای هوشمند
• ماشین مجازی اتریوم
• سالیدیتی
• اتر
• مکانیزم گواه اثبات کار

قراردادهای هوشمند چه هستند؟

قراردادهای هوشمند (smart contract) تعدادی کد برنامه‌نویسی هستند که مبادله‌ی هر چیزی اعم از دارایی، سهام، اطلاعات و پول را بین طرف‌های معامله مدیریت می‌کنند.

در واقع قراردادهای هوشمند بر روی بلاکچین اتریوم و با تحقق شرایطی که در گذشته وضع شده‌اند، اجرا می‌شوند.

مثلا در بیت کوین شما تنها می‎توانید درخواست ساده‌ای مثل ارسال 1 بیت کوین از علی به آرشا را داشته باشید. اما در اتریوم شما می‌توانید قرارداد هوشمندی را بنویسید که اگر تاریخ 3 آذر ماه است و آرشا حداقل 20  اتر (ارز داخلی بلاکچین اتریوم) دارد، مقداری دلخواه اتریوم برای او فرستاده شود.

به محض اینکه شرایط قرارداد هوشمند محقق شود، این مبادله صورت می‌گیرد. قراردادهای هوشمند پیچیده‌تری هم امکان نوشته شدن دارند. اما قراردادهای هوشمند چگونه نوشته می‌شوند؟ با ماشین مجازی اتریوم.

ماشین مجازی اتریوم

برای نوشتن قراردادهای هوشمند در اتریوم به 2 چیز نیاز است: اتر و ماشین مجازی اتریوم.

ماشین مجازی اتریوم (the ethereum virtual machine) شامل یک زبان اسکریپتی تورینگ کامل می‌شود که می‌تواند هر مسئله‌ای را حل کند.

استفاده از این ماشین مجازی، سبب می‌شود تا اتریوم به یک بلاکچین با قابلیت برنامه‌نویسی تبدیل شود که قراردادهای هوشمند را سر وقت و با هماهنگی بقیه‌ی شبکه اجرا می‌کند. همچنین ماشین مجازی اتریوم توسعه هزاران برنامه متفاوت بالقوه را در پلتفرم اتریوم امکان پذیر می‌سازد.

ماشین مجازی اتریوم از چه زبان برنامه‌نویسی استفاده می‌کند؟ زبان برنامه‌نویسی مخصوص اتریوم، به نام سالیدیتی.

سالیدیتی چیست؟

اتریوم زبان برنامه‌نویسی مخصوص خود را دارد که تیم توسعه‌دهنده اش، آن را سالیدیتی (solidity) نامیدند. سالیدیتی از جنبه‌هایی شبیه به زبان‌های برنامه‌نویسی c++، جاوا اسکریپت و پایتون است؛ اما ویژگی‌های منحصر به فرد خود را هم برای نوشتن قراردادهای هوشمند دارد.

اتر (ether) چیست؟

اتر ارز دیجیتال بومی شبکه اتریوم است. بسیاری از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز برای اجرا شدن به مبادله‌ی اتر نیاز دارند.

اتر چگونه تولید می‌شود؟ آیا ذخایر اتر نامحدود هستند؟

• در سال 2014، 60 میلیون اتر توسط یک کمپین تامین سرمایه جمعی خریداری شد
• 12 میلیون اتر دیگر به بنیاد اتریوم تعلق گرفت
• در مورد ذخیره اتریوم باید گفت اگرچه برخلاف بیت کوین عرضه محدود و مشخصی ندارد، اما تا به حالا بیشترین مقدار استخراج آن 18 میلیون اتر در سال بوده است
• در زمان استفاده از مکانیزم اثبات کار هر 12 ثانیه یک بار، 5 اتر به ماینرهایی که تراکنش‌های اتر را در شبکه بلاکچین آن تایید می‌کنند داده می‌شد (در حال حاضر اتریوم از مکانیزم اثبات سهام استفاده می کند)

توسعه‌دهندگانی که dappها را بر پایه پلتفرم اتریوم می‌سازند هم مثل دیگر کاربران اتریوم به اتر نیاز دارند.

مکانیزم اثبات کار (pow) و سپس اثبات سهام (pos)

برای اینکه یک سیستم غیرمتمرکز مثل اتریوم بدون طرف‌های واسطه کار کند، به راهی برای توافق بر سر تراکنش‌های معتبر و جلوگیری از حملات خرابکاران نیاز است.

در ابتدای کار همانند بیت کوین، اتریوم هم از مکانیزم گواه اثبات کار استفاده می‌کرد.

در طی فرآیند اثبات کار، ماینرها با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته ماینینگ خود به حل مسائل پیچیده ریاضی می‌پردازند تا بلاک‌های جدید اتریوم را استخراج کنند. آن‌ها در ازای انرژی، وقت و هزینه‌ای که به این کار اختصاص می‌دهند، تعدادی اتریوم را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند. 

اگرچه با گذشت زمان و ایجاد عواملی مثل گسترش شبکه اتریوم، استفاده زیاد مردم، افزایش و در نتیجه کندی تراکنش ها، اتریوم در سال 2022 به مکانیزم اثبات سهام مهاجرت کرد. این اقدام کمک می‌کند تا اتریوم علاوه بر محبوبیتی که از گذشته کسب کرده بتواند با بلاکچین‌های نسل جدید هم رقابت کند. 

اما با بهره‌گیری از اتریوم چه کارهایی می‌توان کرد؟

اتریوم در چه مواردی استفاده می‌شود؟

در وایت پیپر اتریوم به 3 دسته کلی از موارد استفاده اتریوم اشاره شده است:

• برنامه‌های مالی

این شامل ارزهای فرعی، مشتقات مالی، پوشش ریسک، قراردادها، کیف پول‌ها و در نهایت برخی گونه‌های تمام مقیاس قراردادهای استخدام (full-scale employment contracts) است.

• برنامه‌های نیمه مالی

برنامه‌هایی که پول اگرچه در آن دخیل است، یک جنبه غیرمالی هم در آن وجود است.

مثال خوبی در این زمینه وجود دارد: پرداخت دارایی برای حل مشکلات محاسباتی بین صرفا دو طرف (self-enforcing bounties for solutions to computational problems)

• برنامه‌های غیرمالی

برنامه‌هایی مثل رای‌گیری آنلاین و حاکمیت غیرمتمرکز که به کلی غیر مالی هستند.

اما برخی از کاربردهایی که در وایت پیپر اصلی اتریوم به آن‌ها پرداخته شده است، عبارتند از:

• سیستم‌های توکن
• مشتقات مالی و ارزهای مقدار ثابت
• سیستم‌های هویت و اعتبار
• حافظه فایل غیرمتمرکز
• سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز

سیستم‌های توکن در وایت پیپر اتریوم (token system)

این سیستم‌ها کاربردهای بسیاری دارند که شامل موارد زیر می‌شوند:

• زیرارزهایی (sub-currency) که معرف دارایی مثل usd، طلا و سهام شرکت‌ها هستند
• توکن‌های شخصی (individual) که نشان‌دهنده دارایی‌های هوشمند و کوپن‌های غیرقابل جعل هستند
• سیستم‌های توکن بدون به عنوان سیستم‌های نقطه‌ای (point system) برای ایجاد انگیزه استفاده می‌شود (سیستم‌های پاداش)

مشتقات مالی (financial derivatives)

معاملات مشتقات مالی در حال حاضر مجموعه‌ای از کاغذبازی‌ها و اسناد کامپیوتری است که مدام بین طرف‌های مختلف دست به دست می‌شود.

قراردادهای هوشمند اتریوم فرآیندهای فوق را به حالت خودکار تبدیل می‌کند. این اتفاق هر زمان که مفاد قرارداد هوشمند برقرار شد رخ می‌دهد. به علاوه اجرا شدن مشتقات مالی در فضای بلاکچین به افزایش ایمنی و بازدهی آن‌ها منجر می‌شود.

سیستم‌های هویت و اعتبار (identity and reputation systems)

برنامه‌های ساخت و مدیریت هویت می‌تواند به اشخاص یا دولت‌ها کمک کند تا هویت دیجیتالی را به شکل بی‌سابقه‌ای ایمن و با حفظ حریم خصوصی مدیریت کنند.

این کار می‌تواند کنترل اشخاص بر هویت خودشان را هم افزایش دهد. برای درک بهتر به این فکر کنید که هویت نامه‌های شما شامل گذرنامه، گواهی تولد و گواهی ازدواج به جای اینکه در اختیار یک شرکت یا دولت باشد، بر روی بلاکچین ذخیره می‌شود.

حافظه فایل غیرمتمرکز (decentralized file storage)

منظور شبکه‌های حافظه ابری غیرمتمرکزی هستند که کاربران را قادر می‌سازند تا داده‌های خود را بدون اتکا بر شخص یا سازمان ثالث به اشتراک بگذارند.

با حفظ کنترل مرکزی، بسیاری از مشکلات ارسال سنتی داده‌ها حل می‌شود، از جمله:

• قطعی و عدم ارسال داده‌ها
• مشکلات ایمنی و حریم شخصی
• هزینه‌های بالای ارسال
• عدم کنترل داده‌ها توسط کاربر

سازمان خودمختار غیرمتمرکز (dao)

اتریوم می‌تواند به طور بالقوه برای ساخت بسیاری از برنامه‌های غیرمتمرکز استفاده شود، اما این مورد را می‌توان دیوانه‌وارترین آن‌ها به شمار آورد؛ غیرمتمرکزسازی کل یک سازمان!

یک dao (decentralized autonomous organization) سازمانی غیرمتمرکز است که هیچ رهبری ندارد و تنها با استفاده از کد قرارداد هوشمند اداره می‌شود.

در دائو قوانین و مقررات به جای اینکه توسط مردم (و یا اعضای سازمان) معین و اجرا شوند، توسط کدها تعیین شده و به مرحله عمل در می‌آیند. در دائو به کارمند، دولت، اسناد مختلف یا هر کنترل مرکزی دیگری احتیاج نیست.

اتریوم دائو را بر اساس قرارداد هوشمند نوشته تا هر کسی در هر جای دنیا و هر زمانی بتواند در آن مشارکت کند.

کاربران در عوض مشارکت توکن‌های دائو را دریافت می‌کنند. این توکن‌ها اثبات‌کننده‌ی  مالکیت آن‌ها در دائو و حق رای دادن برای طرح‌های جمع‌آوری سرمایه است.

• dao چگونه ساخته شده است؟

به صورت خلاصه دائو توسط گروهی از کاربران که کدهایی (قراردادهای هوشمند) برای اجرای سازمان می‌نویسند ساخته می‌شود. همچنین یک جمع‌آوری سرمایه اولیه وجود دارد که در طی آن کاربران توکن‌هایی را خریداری می کنند. این توکن‌ها (ico) نشان‌دهنده‌ی مالکیت آن‌ها است.

بعد از اینکه جمع‌آوری سرمایه اولیه صورت گرفت، دائو شروع به کار می‌کند. طرح‌ها (proposals) ساخته و به رای گذاشته می‌شوند. به این ترتیب مشخص می‌شود سرمایه باید برای چه چیزی خرج شود.

سخن پایانی

اتریوم از زمان شروع به کار یکی از محبوب‌ترین ارزهای دیجیتال بوده و در حال حاضر هم دومین ارز دیجیتال بر حسب گستره بازار است.

به همین دلیل ممکن است بسیاری از افراد تمایل داشته باشند در اتریوم سرمایه‌گذاری کنند، پرداخت‌های خود را با آن انجام دهند و مهم‌تر اینکه از قراردادهای هوشمند این رمزارز استفاده کنند.

وایت پیپر اتریوم یکی از پایه‌ای‌ترین اسنادی است که بهتر است پیش از خرید و فروش اتریوم آن را مطالعه کنید.

امیدواریم بتوانید با مطالعه خلاصه وایت پیپر اتریوم این ارز دیجیتال را بهتر بشناسید و روش مناسبی برای استفاده از آن در پیش بگیرید.

مطالب مرتبط با وایت پیپر اتریوم

• همانطور که می‌دانید اتریوم یکی از پر فراز و نشیب‌ترین ارزهای بازار بوده است، مطالعه تاریخچه اتریوم می‌تواند به شما کمک مهمی برای درک تاریخچه کل بازار ارزهای دیجیتال بکند.
• اگر با گس فی و روش درست پرداخت آن در شبکه اتریوم آشنا نباشید، احتمالا با این شبکه به مشکل خواهید خورد. توصیه می‌کنیم برای این که دچار این مشکل نشوید حتما مقاله ما با عنوان  gas fee چیست؟  را مطالعه کنید.
• هرچند که بسیاری اتریوم را مهمترین پروژه دنیای ارزهای دیجیتال می‌دانند اما اتریوم تا کنون چندین بار شقه شده است، در مقاله تفاوت اتریوم و اتریوم کلاسیک در مورد یکی از بزرگترین این رخداد‌ها بخوانید.
• در این مقاله اشاره‌ای به ویتالیک بوترین کردیم، اما آیا می‌دانید ویتالیک تاکنون چقدر از راه اتریوم درآمد داشته است؟ در مقاله ثروت خالق اتریوم بیشتر در این باره بخوانید.
• وضع تحریم‌های بین المللی باعث شده است که یک تریدر در ایران تنها نگران کسب سود از اتریوم نباشند، بلکه نگران مالکیتش نیز باشد. ما در بهترین کیف پول اتریوم برای ایرانیان به شما خواهیم گفت که با چه کیف پولی از امنیت اتریوم‌های خود  مطمئن شوید.