کارمزد شبکه بیت کوین؛ انتقال ارزان و سریع بیتکوین

کارمزد شبکه بیت کوین چقدر است؟ چطور می‌توان کارمزد انتقال شبکه بیت کوین را کاهش داد؟ اصلا چطور باید به محاسبه کارمزد انتقال بیت کوین پرداخت؟

سوالات بالا ممکن است برای هر کسی که به معامله بیت کوین اقدام می‌کند پیش بیاید، این موارد به خصوص وقتی اهمیت می‌یابند که شما مبتدی باشید.

در این مقاله از همتاپی کارمزد شبکه بیت کوین را تعریف می‌کنیم، درباره‌ی نحوه‌ی محاسبه آن صحبت کرده و بعد از علت بالا بودن کارمزدهای بیت کوین چندین روش را برای کاهش آن بیان می‌کنیم.

[نکته مهم: اگر شما تازه با بازار ارزهای دیجیتال آشنا شده‌اید و شوق خرید بیت کوین شما را به این مقاله کشانده است و هنوز اشنایی خوبی با بیت کوین ندارید؛ توصیه می‌کنیم پیش از مطالعه این مقاله به مقاله بیت کوین چیست سر بزنید.]

فهرست مطالب

کارمزد شبکه بیت کوین چیست؟

کارمزد شبکه (Network Fees) یا کارمزد تراکنش (Transaction Fees) نشان‌دهنده‌ی مبلغی است که شما علاوه بر مقدار بیت کوینی که انتقال می‌دهید، باید به ماینرها بپردازید تا تراکنش شما در بلاکچین بیت کوین ثبت و تایید شود.

کارمزدهای شبکه در ابتدا بیشتر به عنوان راهی برای بازدارندگی افراد از هجوم به تراکنش‌های شبکه بیت کوین مورد استفاده قرار می‌گرفت. در حالی که این مورد همچنان به قوت خود باقی است، اما کارمزدهای شبکه به عنوان راهی برای تشویق ماینرها برای اضافه کردن تراکنش‌ها به بلاک بعدی است.

کارمزدهای بیت کوین معمولا مقدار کمی دارند که به ماینرهایی پرداخت می‌شود که تراکنش‌های بلاک چین بیت کوین  را تایید می‌کنند. به همین علت تراکنش‌هایی با کارمزد بالاتر احتمالا زودتر تایید می‌شوند.

از طرفی تراکنش‌هایی که کارمزد آن‌ها کمتر انتخاب شده است، احتمال دارد که دیرتر تایید شده و در بلاک بعدی قرار بگیرند.

شما می‌توانید با استفاده از قابلیت کیف پول‌های امن بیت کوین کارمزد تراکنش‌های خود را شخصی‌سازی کنید. اگر در این زمان کارمزد بسیار کمی را برای انتقال خود معین کنید، امکان دارد تراکنش شما هیچگاه انجام نشود. البته نیازی نیست نگران بیت کوین‌های خود باشید. در صورتی که تراکنش شما صورت نگیرد، بعد از مدتی خود به خود لغو شده و بیت کوین‌های شما به کیف پول بیت کوین شما باز می‌گردد.

به هر ترتیب برای اینکه تراکنش بیت کوین شما در شبکه صورت بگیرد، باید کارمزد آن را پرداخت کنید. حداقل میزان کارمزد شبکه یک ساتوشی یا 0.00000001 (یکصد میلیونم) بیت کوین است.

کارمزد شبکه بیت کوین چگونه محاسبه می‌شود؟

هزینه‌های (کارمزد) تراکنش‌های شبکه بیت کوین بر اساس اندازه‌ی تراکنش‌ها (داده‌های تراکنش) تعیین می‌شود. داده‌های تراکنش‌های بیت کوین هم با میزان بایت (byte) اشغالی توسط آن‌ها در بلاک اندازه‌گیری می‌شوند.

همه‌ی این‌ها به این دلیل است که بلاک‌های معمولی بیت کوین حجم محدود 1 مگابایت را دارند. به این ترتیب هر چه تراکنش داده‌های بیشتری داشته باشد، برای تایید شدن آن باید مبلغ بیشتری پرداخت کرد.

تراکنش های پیچیده‌تر شامل داده‌های بیشتری هستند و بنابراین گران‌تر هستند. به طور کلی می‌توان انتظار داشت که تراکنش‌های با ارزش بیشتر (شامل بیت کوین بیشتر) داده‌های بیشتری را مصرف کنند و بنابراین به کارمزد تراکنش بالاتری هم نیاز داشته باشند. با این حال همیشه به این سادگی نیست.

در واقع امکان دارد یک تراکنش که شامل انتقال 1 بیت کوین است داده‌های بیشتر و در نتیجه کارمزد بیشتری نسبت به یک تراکنش دیگر با انتقال 10 بیت کوین داشته باشد. برای درک بهتر این موضوع باید جزئیاتی را در مورد نحوه‌ی عملکرد بلاکچین بیت کوین بررسی کنیم.

نحوه انتقال بیت کوین؛ مفهوم خروجی خرج نشده تراکنش

سیستم بلاکچین بیت کوین بر اساس مدلی به نام خروجی‌های خرج نشده تراکنش (UTXO) اجرا می‌شود که یک روش کارآمد و افزایش‌دهنده حریم خصوصی برای مدیریت دفتر کل بلاکچین BTC است. این سیستم به این طریق کار می‌کند:

در ابتدا کوین‌ها از طریق استخراج بیت کوین به دست می‌آیند. این کوین‌های جدید چیزی را تشکیل می‌دهند که به کوین بیس (Coin Base) معروف است.

حالا تصور کنید یک ماینر که پاداش بلاک فعلی (6.25 بیت کوین) را دریافت کرده است، یک بیت کوین را برای حمید ارسال می‌کند. این انتقال در دفتر کل به این شکل ظاهر می‌شود:

6.25 بیت کوین ارسال شده برای حمید و 5.25 ارسال شده به ماینر ظاهر می‌شود. به این ترتیب حمید را با موجودی 1 بیت کوین و ماینر را با موجودی 5.25 بیت کوین باقی می‌گذارد. در این تراکنش خروجی خرج نشده تراکنش 5.25 بیت کوین است.

در مثال ما ماینر یک “یادداشت” (Note) برای 6.25 بیت کوین ارسال کرده و 5.25 بیت کوین دریافت کرده است. چنین تراکنشی یک تراکنش نسبتا ساده به حساب می‌آید، چون تنها یک خروجی و یک یادداشت دارد. اگر یادداشت‌ها را به عنوان اشغال‌کننده فضای دفتر کل بیت کوین در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که این تراکنش احتمالا کمترین فضای ممکن (بایت) را اشغال می‌کند.

توصیه می‌کنیم برای درک بهتر این موضوع مقاله خروجی‌های خرج نشده تراکنش چیست؟ را مطالعه بفرمایید.

حالا به سراغ عوامل موثر بر کارمزد شبکه بیت کوین می‌رویم.

عوامل موثر بر کارمزد شبکه بیت کوین کدام‌ها هستند؟

موارد زیر از جمله عوامل تاثیرگذار بر کارمزد شبکه بیت کوین هستند:

ورودی‌ها و خروجی‌های تراکنش شما

ورودی‌ها تعداد تراکنش‌هایی که آدرس بیت کوین شما دریافت کرده و کل مقدار بیت کوین شما را نشان می‌دهد. وقتی بیت کوین را به هر آدرس دیگری ارسال می‌کنید، برخی از ورودی‌های تراکنش‌های قبلی شما برای گیرنده ارسال می‌شود. ورودی‌های شما با هم جمع‌آوری می‌شوند و سپس به یک خروجی تبدیل می‌شوند. به عنوان مثال:

آرمیتا با آدرس شماره 1 در مجموع دارای 2.345 بیت کوین است. او مقدار 0.345 بیت کوین را برای هاشم با آدرس 2 ارسال می‌کند. علاوه بر مقدار 0.345 بیت کوین به هاشم، مقدار 2 بیت کوین هم به آرمیتا باز می‌گردد. 2 بیت کوین گفته شده برای آرمیتا یک ورودی است.

هر چه تعداد این ورودی‌ها بیشتر باشد، اندازه تراکنش و در نتیجه کارمزد شبکه بیت کوین برای آن بیشتر خواهد بود.

استفاده از قابلیت چند امضایی (Multi Sig)

اگر از کیف پول‌هایی مثل لجر نانو ایکس، ترزور مدل تی و الکتروم که دارای ویژگی چند امضایی هستند استفاده می‌کنید که پیش از انجام تراکنش به چندین امضا احتیاج دارند، اندازه تراکنش افزایش می‌یابد.

اضافه بار (Overload) شبکه بیت کوین

اگر تعداد تراکنش‌های زیادی برای تایید وجود داشته باشد میانگین کارمزدها بیشتر می‌شود؛ زیرا تراکنش‌هایی که می‌توان به 1 بلاک اضافه کرد با محدودیت 1 مگابایتی بلاک مواجه هستند.

اندازه بلاک‌های بیت کوین چقدر است؟

زمانی که بیت کوین برای اولین بار توسط ساتوشی ناکاموتو راه‌اندازی شد، اندازه هر بلاک 1 مگابایت تعیین شد. در حال حاضر، به دلیل اجرای سگویت (Segregrated Witness) در سال 2017، اندازه بلاک‌ها به میزان 4 مگابایت افزایش پیدا کرد.

با این حال به ندرت پیش می‌آید که هر بلاک به این حداکثر اندازه برسد و میانگین اندازه بلاک در حال حاضر چیزی حدود 1.6 مگابایت است.

اما یک سوال؛ چرا کارمزدهای شبکه بیت کوین برخی اوقات زیاد هستند؟

علت بالا بودن کارمزد شبکه بیت کوین چیست؟

کارمزد شبکه بیت کوین می‌تواند نوسان داشته باشد و این یک امر عادی است، اما زمانی که افراد زیادی از شبکه استفاده می‌کنند کارمزد تراکنش‌ها افزایش می یابد. در این قسمت به دلایل بالا بودن کارمزد انتقال بیت کوین می‌پردازیم:

Bull Run بیت کوین؛ نقش اساسی عرضه و تقاضا

ممکن است تعجب کنید وقتی بشنوید که در سال 2021 کارمزد تراکنش بیت کوین در کمتر از یک ماه 362 درصد افزایش یافت؛ از 26 مارس تا 21 آوریل سال 2021، کارمزد بیت کوین از حدود 13.57 دلار به میزان بیش از 62 دلار افزایش یافت.

اگرچه این میزان افزایش کارمزد شبکه بیت کوین هیچ وقت تکرار نشد، اما یک مسئله را به ما می‌فهماند؛ اینکه عرضه و تقاضای بیت کوین نقشی مستقیم در میزان کارمزدهای شبکه بیت کوین دارد.

کارمزدهای زیاد صرافی‌ها

برخی از صرافی‌ها کارمزدهای قابل توجهی را برای انتقال بیت کوین دریافت می‌کنند. به همین دلیل است که بسیاری از افراد بیت کوین‌های “مرده” دارند، چون اساسا تراکنش انتقال بیت کوین‌هایشان از کارمزد تراکنش کمتر است.

چگونه کارمزد شبکه بیت کوین را کاهش دهم؟

شما می‌توانید به چند روش برای کاهش کارمزد تراکنش‌های خود بر بستر شبکه بیت کوین اقدام کنید؛ این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

ورودی‌های خود را یکپارچه کنید

با مقادیر کم و متعدد کار نکنید. هر چه ورودی‌های کمتری در تاریخچه تراکنش‌های خود داشته باشید، کارمزد کمتری پرداخت خواهید کرد. ماشین حساب تخمین کارمزد بیت کوین به شما کمک می‌کند تا کارمزدی که باید برای تراکنش پرداخت کنید و همچنین سرعت تایید آن را به صورت تقریبی محاسبه کنید.

کارمزد زیاد را بپرداز یا صبر داشته باش

به یاد داشته باشید که صبر را می‌توان کیمیای روح بشر دانست.

اگر شبکه بیت کوین بیش از حد با تقاضاهای متعدد بارگذاری شده باشد، طبیعی است که کارمزدهای بیشتری پرداخت شود تا تراکنش‌ها سریع تر تایید شوند.

در این صورت یا باید همان کارمزد قابل توجه را پرداخت کنید، یا اینکه می‌توانید تا زمان خلوت‌تر شدن شبکه و خالی شدن ممپول و در نتیجه کم شدن کارمزد شبکه بیت کوین صبر کنید.

استفاده از شبکه لایتنینگ

شبکه لایتنینگ بیت کوین یک راه حل لایه دوم بر روی شبکه بیت کوین است که شما را از شلوغی‌های معمول این شبکه دور کرده و به یک کانال اختصاصی برای خود شما و طرف یا طرف‌های مقابل شما هدایت می‌کند.

البته در مورد استفاده از شبکه لایتنینگ مهم است که بدانید:

•  صرفا می‌توان پرداخت‌های جزئی را در شبکه لایتنینگ انجام داد
•  تراکنش‌های اول و آخر بر روی شبکه بیت کوین ثبت می‌شوند. پس اگر فقط یک پرداخت با یک فرد معین دارید بهتر است آن را بر روی شبکه انجام دهید. با توجه به این شرایط بهتر است شبکه لایتنینگ را برای پرداخت‌های مداوم و همیشگی خود به کار ببرید.
• نکته مهم دیگر اینکه به یاد داشته باشید حتما از کیف پول های لایتنینگ قابل اعتماد موجود استفاده کنید.

استفاده از سگویت

سگویت هم همانطور که اشاره کردیم به بزرگ‌تر شدن سایز بلاک‌ها منجر شده است، به همین دلیل بلاک‌های سگویت می‌توانند تعداد بیشتری تراکنش را با ابعاد بزرگ‌تر تایید کنند. در نتیجه کارمزد تراکنش‌ها بر روی آن کمتر از حالت عادی است.

استفاده از کیف پول دارای قابلیت شخصی‌سازی کارمزد

کیف پول بیت کوین شما نه تنها در مورد امنیت، بلکه در زمان انجام تراکنش‌ها اهمیت زیادی پیدا می‌کند. با استفاده از کیف پول‌هایی که قابلیت شخصی‌سازی کارمزد تراکنش‌ها را دارند، می‌توانید خودتان کارمزد تراکنش‌ها را معین کنید.

البته این مورد به کیف پول مورد استفاده شما هم بستگی دارد. در واقع بسیاری از کیف پول‌های وب هیچ کنترلی بر کارمزد شبکه به شما نمی‌دهند. آن‌ها یک هزینه از پیش تعیین شده دارند که تقریبا همیشه بیشتر از کارمزدهای واقعی است (در واقع سود آن‌ها از اختلاف بین کارمزد دریافتی از مشتریان و کارمزد اصلی شبکه در زمان ارسال و دریافت بیت کوین است)

با این حال بسیاری از کیف پول‌های غیرحضانتی به شما امکان سفارشی‌سازی کارمزد تراکنش‌ها را می‌دهند. شما می‌توانید در این کیف پول‌ها حالت‌های متعددی را برای انجام تراکنش انتخاب کنید؛ مثلا:

•       سرعت “سریع‌ترین” احتمالا تراکنش شما را در 2 بلاک بعدی (کمتر از 20 دقیقه) تایید می‌کند
•       سرعت “سریع” سبب می‌شود تا تراکنش شما در سه بلاک بعدی (کمتر از 30 دقیقه) تایید شود
•       شما می‌توانید با فعالسازی حالت “صرفه‌جویی” تراکنش خود را در 6 بلاک بعدی (کمتر از 60 دقیقه) تایید کنید.

متناسب با سرعت بیشتر تایید تراکنش‌ها، هزینه‌ی انجام تراکنش‌ها هم بیشتر می‌شود. کیف پول اتمیک از جمله والت‌های بیت کوین است که می‌توانید شخصی سازی کارمزد را در آن انجام دهید.

بالاخره کارمزد انتقال بیت کوین چقدر است؟

همانطور که در قسمت‌های قبل توضیح دادیم، کارمزد انتقال بیت کوین مبلغ مشخص و قطعی ندارد. این کارمزد می‌تواند از یک تراکنش به تراکنش دیگر بسته به اندازه داده‌های آن (بر حسب بایت) متفاوت باشد.

با این حال با توجه به نمودار کارمزد تراکنش‌های بیت کوین در طول فعالیت آن، می‌توان به این نتیجه رسید که این کارمزد در طول سالها معمولا نرخ با ثباتی داشته است. (به جز سال 2021 که نوسانات بازار بیت کوین بسیار بالا بود)

کارمزد شبکه بیت کوین در صرافی همتاپی

کارمزد شبکه بیت کوین در صرافی همتاپی بسته به نوع انتقال متفاوت است. شما می‌توانید به روش‌های زیر از صرافی همتاپی بیت کوین به دست آورید:

• خرید و فروش مستقیم بیت کوین از همتاپی

این شیوه که با نام خرید و فروش آسان در صفحه‌ی اصلی صرافی همتاپی معرفی شده است، به صورت تبدیل بیت کوین به ریال و یا برعکس به صورت مستقیم در صرافی همتاپی است. کارمزد همتاپی در هنگام خرید و فروش آسان صفر است. 

• خرید و فروش بیت کوین درون شبکه همتاپی

فرض کنید شما و دوستتان هر دو در همتاپی حساب کاربری دارید. حالا شما می‌خواهید از کیف پول BTC خود در صرافی همتاپی مقداری بیت کوین برای دوستتان بفرستید. چون تمام فرآیند انتقال بیت کوین درون صرافی همتاپی رخ می‌دهد، در این نوع انتقال هم کارمزد صرافی همتاپی صفر است. 

• خرید و فروش بیت کوین از تالار معاملات

در تالار معاملات شما می‌توانید با هر کسی بیت کوین معامله کنید. به همین دلیل علاوه بر کارمزد شبکه بیت کوین که چیزی در حدود 0.002 بیت کوین است، بسته به سطح کاربری خود از 0.2% تا 0.35% کل حجم معامله خود را به عنوان کارمزد به صرافی همتاپی پرداخت می‌کنید. 

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی کارمزدها در همتاپی می‌توانید به صفحه کارمزدهای همتاپی مراجعه کنید.

آینده کارمزد شبکه بیت کوین چگونه است؟

تا سال 2140 که آخرین بیت کوین احتمالا در آن زمان استخراج می‌شود، پاداش بلاک بیت کوین تقریبا هر 4 سال یکبار بعد از استخراج هر 210000 بلاک بیت کوین کاهش می‌یابد.

در نتیجه کارمزد تراکنش بیت کوین بسیار مهم‌تر از الان خواهد بود، چون با کوچک‌تر شدن مقدار پاداش بیت کوین کارمزد به عنوان روش درآمد اصلی گره‌های بیت کوین خواهد بود.

از طرفی گسترش شبکه لایتنینگ بیت کوین هم می‌تواند تاثیر زیادی در کم شدن کارمزد تراکنش‌های کاربران بیت کوین داشته باشد.

آنچه که قطعی است ارتباط تنگاتنگ کارمزد شبکه بیت کوین با میزان عرضه و تقاضای کاربران شبکه آن است، هر چه عرضه و تقاضا بیشتر شود کارمزد بیشتر شده و در صورت کم شدن عرضه و تقاضا کارمزد کاهش خواهد یافت.

سخن پایانی

کارمزد شبکه بیت کوین هزینه‌ای است که در صورت ارسال و دریافت بیت کوین به پای شما نوشته می‌شود، چون به ماینرها و گره‌های گرداننده شبکه بیت کوین می‌رسد.

بسته به میزان عرضه و تقاضا کارمزد شبکه BTC هم می‌تواند کم و زیاد شود، همچنان که در سال 2021 به بیشترین میزان خود یعنی بیش از 60 دلار رسید.

شما می‌توانید با استفاده از روش‌های متعددی مثل استفاده از شبکه لایتنینگ و یا کیف پول‌های غیرحضانتی و شخصی‌سازی کارمزد تراکنش‌ها، هزینه‌ی مربوط به کارمزدها را کاهش دهید.

مطالب مرتبط

• درباره کارمز شبکه بیت کوین صحبت کردیم. اما مدت زمان لازم برای استخراج بیت کوین هم می‌توانید موضوع جالبی برای بررسی باشد.
• موضوع جالب و خواندنی درباره بیت کوین بحث تاریخچه لوگوی بیت کوین است و این که چه کسی این لوگو را طراحی کرده است.