استیبل‌کوین (stablecoin) چیست؟ ارزهای با قیمت پایدار و ثابت

اگر کمی اطلاعات راجع به دنیای ارزهای دیجیتال داشته باشید حتما می‌دانید نوسانات قیمت بازار ارزهای دیجیتال بسیار زیاد است. در این میان حتما نام استیبل کوین (stablecoin) یا ارزهای با قیمت پایدار و ثابت را شنیده‌اید. این ارزهای دیجیتال مبحث جدیدی را در دنیای کریپتوکارنسی (cryptocurrency) ایجاد کرده‌اند.

همانطور که از نام این نوع ارز دیجیتال پیداست، قیمت آنها همواره پایدار و بدون نوسان است. بدین معنا که خرید و فروش، عرضه و تقاضا و در نتیجه تریدرها در تعیین نرخ آنها نقشی ندارند. از آنجایی که این نوع ارز دیجیتال از محبوبیت بسزایی برخوردار است، در این مقاله به موضوع استیبل کوین و مزایا و معایب آنها می‌پردازیم.

 استیبل کوین

استیبل کوین (stablecoin)ها نسل جدیدی از ارزهای دیجیتال هستند که در بستر بلاکچین (blockchain) پیاده سازی شده‌اند و قیمت آنها، به پشتوانه‌هایی مانند طلا، پول و کالاهای گران قیمت که در دنیای واقعی وجود دارند؛ بستگی دارد. استیبل کوین‌ها دارایی سرمایه‌ گذاران را در برابر نوسانات ارز دیجیتال (digital currency) محافظت می‌کنند و تریدرها نمی‌توانند با نوسانات قیمت این ارزهای دیجیتال کسب درآمد کنند.

استیبل‌ کوین‌ها مانند پول در دنیای واقعی خرید و فروش می‌شوند. با بالا رفتن میزان عرضه ‌و ‌تقاضا در بازار، قیمت آنها تغییر نمی‌کند. سرمایه گذاران با خرید استیبل کوین می‌توانند در صورت تمایل آنها را با ارزهای دیجیتال دیگر مانند بیت کوین (bitcoin) مبادله کنند. به همین خاطر خرید استیبل کوین، راه حل خوبی برای کسانی است که تمایل دارند دارایی خود را در برابر تغییرات قیمت ارزهای دیجیتال کنترل کنند.

دلایل محبوبیت استیبل کوین‌ها

همانگونه که می‌دانید امروزه ارزهای دیجیتال زیادی در جهان وجود دارند که قیمت هر کدام از آنها با توجه به میزان عرضه ‌و‌ تقاضا در بازار تغییر می‌کند. از آنجایی که نوسانات بازار، به دارایی سرمایه گذاران ارزهای دیجیتال خسارتی‌هایی را وارد می‌کند، ارزهای با قیمت ثابت بوجود آمدند. بسیاری معتقدند که مهم‌ترین دلیلی که مانع رشد و گسترش ارزهای دیجیتال شده است همین نوسانات قیمت می‌باشد. اگرچه بسیاری از کاربران حوزه ارزهای دیجیتال از نوسانات قیمت آنها سود دریافت می‌کنند اما وجود ارزهایی با ثبات قیمتی می‌تواند بسیار کارآمدتر از ارزهای دیجیتال موجود باشد. زیرا سرمایه گذاران تمایل دارند ثروت خود را در برابر تورم و کاهش قیمت حفظ کنند. به همین خاطر بحث ارزهای پایدار که پشتوانه ثابتی دارند مطرح شد. در نتیجه، این ارزها بهای خود را مستقل از بازارهای دیجیتال تعیین می‌کنند. تاکنون ارزهای با قیمت ثابت توانسته‌اند بسیاری از مشکلات سیستم‌های پولی و مالی را حل کنند.

تمرکززدایی، غیرمتمرکز بودن، شفافیت، کمیاب بودن، دوام، امنیت زیاد و سرعت بالای تراکنش‌ها از جمله مزایایی ارزهای پایدار می‌باشد. امروزه این ارزها جزء محبوب‌ترین و پرطرفدارترین ارزهای دیجیتال موجود در بازار بشمار می‌روند؛ این استیبل کوین‌ها نسل جدید ارزهای دیجیتال هستند که در بستر فناوری اطلاعات بوجود آمده‌اند.

 معرفی استیبل کوین‌ها

کلمه stable به معنای پایدار می‌باشد و در دنیای رمزارزها به معنای ارز دیجیتالی است که حداقل تغییرات قیمتی را در بازار دارد و نوسان ارزش آن بسیار کم می‌باشد. در حال حاضر چند نوع استیبل کوین در بازار وجود دارد.

• استیبل کوین‌هایی که با ارزهای فیات پشتیبانی می‌شوند.

این دسته از استیبل کوین‌ها توسط پول‌های فیات و ارزهای سنتی مانند دلار، یورو، ریال پشتیبانی می‌شوند. هر واحد آن نشانه‌دهنده مقدار مشخصی از ارز فیاتی است که به عنوان پشتوانه استیبل‌کوین معرفی می‌شود و نسبت یک به یک دارد. برای مثال برای استیبل‌کوین با پشتوانه دلار، بهای یک توکن برابر با یک دلار می‌باشد. یعنی شما با پرداخت یک دلار در کشوری مانند آمریکا می‌توانید یک تتر (tether) که نوعی استیبل کوین با پشتوانه ارز فیات دلار است خریداری کنید و در صورت تمایل آن را به بهای همان یک دلار بفروشید. شما می‌توانید با خرید تتر، تجربه‌ی معاملاتی آسان و مطمئن داشته باشید.

استفاده از چنین روشی مفهوم غیر‌متمرکز بودن ارزهای پایدار را زیر سوال می‌برد. چرا که کنترل این ارزها توسط یک نهاد متمرکز مثل بانک انجام می‌شود با این وجود این ارز دیجیتال جزء یکی از بهترین روش‌های تبادل رمزارز است. که با نسبت یک به یک با دلار در میان تمام ملل‌ها رد و بدل می‌شود و قیمت آن همیشه ثابت است.

• استیبل کوین‌هایی که با دارایی مانند طلا پشتیبانی می‌شوند

این دسته از استیبل کوین‌ها مانند استیبل کوین با پشتوانه ارز سنتی از دارایی و کالاهایی ملموس مانند طلا، نفت، فلزات گرانبها و موارد مشابه برای پشتیبانی استفاده می‌کنند. کاربران با استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز بلاکچین، دارایی خود را با معادل نقدی استیبل کوین تعویض می‌کنند. طلا یکی از مهم‌ترین دارایی‌هایی است که از آن برای ضمانت استیبل کوین‌ها استفاده می‌شود و طرفداران آن نسبت به سایر دارایی‌ها بیشتر می‌باشد. لازم به ذکر است که این دسته از استیبل کوین‌ها تراکنش‌های سخت‌تری دارند و نسبت به التکوین‌های با پشتوانه فیات شهرت کمتری دارند.

فرایند تراکنش در این استیبل کوین از طریق کارت‌های دیجیتال صورت می‌گیرد. به این صورت که ابتدا کاربر طلا یا دارایی خود را از طریق پلتفرم (platform) خریداری می‌کند. سپس شرکت طلا را خریداری کرده و خود یا از طریق یک شرکت واسطه این طلا را ذخیره می‌کند. پس از ذخیره طلا تمام فرآیند‌ها از طریق کارتی تحت عنوان کارت دیجیتال انجام می‌شود تا در صورت بروز هر گونه ابهام، شرکت و کاربران بتواند دارایی خود را پس بگیرند. پس از ذخیره فرایند‌ها کارت دیجیتال از طریق قرارداد هوشمند وارد شبکه می‌‌شود و کاربر به اندازه دارایی خود استیبل کوین مورد نظر را در اختیار خواهد داشت.

استفاده از این روش کمی پیچیده است اما ثبات قیمت طلا و نوسانات کم آن باعث می‌شود کاربر بتواند در صورت تمایل ارزهای پایدار خود را به قیمت روز طلا بفروش برسانند.

• استیبل کوین‌هایی که با ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌شوند

در این نوع، استیبل کوین از طریق رمز ارزهای معروف دیگری مانند بیتکوین و اتریوم که از ارزش و شهرت بیشتری برخوردار هستند پشتیبانی می‌شوند. البته به دلیل این که نوسانات قیمت رمز ارزها بسیار زیاد است و سرمایه گذاری بر روی یک ارز ریسک بالایی دارد از چند ارز برای پشتیبانی یک استیبل کوین استفاده می‌شود. در این صورت نوسان قیمت یک ارز بر ارزش استیبل‌کوین تاثیر ندارد و پایداری ارزهای پشتیبان دیگر ثبات قیمت استیبل کوین را حفظ می‌کند. bitshares و makerdao از جمله استیبل کوین‌هایی هستند که با پشتوانه ارز دیجیتال فعالیت می‌کنند. 

برای ساخت این استیبل کوین کاربران ارزهای دیجیتال را در پلتفرم محفوظ می‌کنند. این استیبل کوین‌ها در کیف پول ارزهای دیجیتال قرار می‌گیرند. کاربران این استیبل‌ کوین‌ها می‌توانند سطحی را مشخص کنند و در صورتی که قیمت این ارزها از این سطح کمتر شود دارایی خود را خارج کنند.

• استیبل‌کوین‌های بدون پشتوانه

در این دسته از ارزهای پایدار برای مدیریت شبکه از الگوریتم استفاده می‌کنند تا بتوانند قیمت استیبل‌کوین‌ها را به صورت غیر‌متمرکز کنترل کنند. این الگوریتم‌های مدیریت در صورتی که قیمت استیبل کوین‌ها افزایش پیدا کند. با تولید سکه، از صعود قیمت جلوگیری می‌کنند. هنگامی که قیمت کوین‌ها سقوط کند آنگاه به کاربران پیشنهاد سهام داده می‌شود تا سکه‌های خود را بفروشند و قیمت استیبل‌کوین را بالا ببرند. مدیریت این شبکه توسط یک الگوریتم کاملا مستقل انجام می‌شود و به عنوان یک پلتفرم غیرمستقل مورد حمایت کاربران زیادی قرار گرفته است. اما به دلیل پیچیده بودن فرآیند‌های الگوریتم، اطمینان از توازن سکه‌های تولید شده و از بین رفته در آن کاری دشوار است. در حال حاضر در بازارهای ارزهای دیجیتال، بیس‌کوین از جمله استیبل‌کوین‌های بدون پشتوانه می‌باشد.

 ویژگی‌های منحصر بفرد استیبل کوین

• کاربرد روزمره استیبل‌کوین‌ها 

از ارزهای با قیمت ثابت یا استیبل کوین‌ها مانند ارز فیات (fiat currency) می‌توانید برای پرداخت‌های روزمره استفاده کنید. زیرا این ارزهای دیجیتال دارای پشتوانه قانونی و مالی هستند و توسط بسیاری از دولت‌ها حمایت می‌شوند. به علاوه از این ارزها می‌توانید بدون تبدیل ارزهای فیات به یکدیگر و پرداخت کارمزد تراکنش، نقل و انتقالات برون مرزی را انجام دهید.

• ساده شدن و افزایش سرعت فرآیند‌های فرد به فرد

استفاده از استیبل کوین‌ها باعث می‌شود که شما تراکنش‌های فرد به فرد (p2p) خود را بدون نیاز به شخص ثالث از طریق قراردادهای هوشمند (smarts contract) به راحتی انجام دهید. در این قراردادهای هوشمند تمام مراحل به طور کامل ذخیره به طور غیر قابل برگشت پشتیبانی می‌شود. بنابراین شما می‌توانید برای پرداخت قسط، وام، اجاره و سایر پرداخت‌های خود از استیبل‌کوین‌ها استفاده کنید.

• یکپارچه شدن جهان با استفاده از ارزهای پایدار

برخی از کارگرانی که در کشورهای خارجی کار می‌کنند و می‌خواهند برای خانواده خود مبلغی پول ارسال کنند باید از روش‌هایی مانند وسترن یونیون (western union) استفاده کنند. با استفاده از این روش مبلغی از پول انتقالی کاربر جهت رد و بدل ارز بین بانک‌های دو کشور هزینه می‌شود. بنابراین وجود استیبل‌کوین‌ها کار انتقال پول را بین دو کشور راحت کرده است.

• محافظت دارایی در برابر سقوط پول محلی

فکر کنید در کشوری زندگی می‌کنید که ارزش پول ملی بر اثر نوساناتی سقوط کند. در این حالت شما می‌توانید با تبدیل کردن دارایی خود به ارز‌های دیجیتال ارزش دارایی خود را حفظ کنید. اما همانطور که گفته شد نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال بسیار زیاد است، بنابراین بهترین روش حفظ دارایی تبدیل آن به استیبل‌کوین‌هایی مانند تتر می‌باشد.

عوامل محدود کننده استیبل‌کوین‌ها

پیدایش استیبل کوین در سال‌های اخیر نوسانات قیمت ارزهای دیجیتال را به شدت کاهش داد. اما استفاده از آنها معایب و محدودیت‌هایی دارد. در ادامه برخی از این محدودیت‌ها بیان شده است:

• کنترل یک استیبل کوین که با ارزهای فیات پشتیبانی می‌شود توسط یک نهاد متمرکز انجام می‌شود. بنابراین برای آن که کاربران بتوانند از این ارزها استفاده کنند باید ثابت شود که آیا این نهاد ارز فیات کافی برای پشتیبانی از توکن‌های خود را دارد و به همان اندازه‌ای که ادعا می‌کند ارز فیات در بانک ذخیره کرده است. برای مثال تتر به عنوان یک استیبل کوین با پشتوانه دلار تاکنون حسابرسی دقیقی از میزان سپرده خود در بانک ارائه نکرده است و بسیاری معتقدند که تتر تنها قسمتی از دارایی‌هایی را که ادعا می‌کند در بانک ذخیره کرده است. همین ابهامات باعث کاهش قیمت تتر در سال 2018 شد. برای جلوگیری از بروز این مشکل و جلب اعتماد کاربران بهتر است که حسابرسی‌های این نهاد‌های متمرکز توسط یک نهاد ثالث صورت گیرد.
• دیگر مشکل موجود بر سر راه استیبل‌کوین‌ها احتمال سقوط ارزش دارایی که به عنوان پشتوانه ارز معرفی شده است، می‌باشد. اگر ارزش یک ارز فیات بنا به دلایلی افت کند قیمت ارز دیجیتال وابسته به آن نیز دستخوش تغییر خواهد شد. 
• تمام کسانی که از استیبل‌کوین‌ها با پشتوانه ارز فیات استفاده می‌کنند باید تمام محدودیت‌ها و اصول ارز فیات را قبول کنند و در نتیجه سرعت نقدینگی دارایی آنها بسیار کمتر از رمز ارزهای دیگر است.
• استیبل کوین‌های با پشتوانه رمز ارز هم با توجه به این که به کوین‌های دیگر وابسته هستند می‌توانند در برابر نوسانات قیمت آنها آسیب پذیر باشند.

معروف‌ترین استیبل‌کوین‌های موجود در بازار ارزهای دیجیتال

• تتر (usdt)

در حال حاضر تتر معروف‌ترین استیبل کوین شناخته شده می‌باشد. قیمت این استیبل‌کوین در بازارهای جهانی معادل یک دلار آمریکا است. ثبات قیمت تتر، این ارز دیجیتال را به ابزار مناسبی برای سرمایه‌ گذاری تبدیل کرده است. 

• ترو یو اس دی (trueusd – tusd)

این استیبل کوین یکی از معروف‌ترین استیبل‌کوین‌هایی است که با دلار آمریکا ضمانت می‌شود. حسابرسی آن به صورت شفاف و کامل می‌باشد و پیوسته گواهی آن در معرض عموم قرار می‌گیرد و قرار است در آینده‌ای نزدیک ترو یورو (trueeuro)، ترو ین (trueyen) و ترو باند (truebond) را به زیرساخت خود اضافه کند.

• میکر دائو (makerdao – dai)

میکر دائو یکی از استیبل‌کوین‌های بسیار پیچیده‌ای است که توسط رمز ارز اتریوم پشتیبانی می‌شود.

• پاکسوس استاندارد ( paxos standard -pax)

اولین استیبل‌ کوین کنترل شده در جهان ارز دیجیتال پاکسوس استاندارد می‌باشد. که توسط دلار آمریکا با نسبت یک به یک پشتیبانی می‌شود. این ارز دیجیتال بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شده است و خطاهای انسانی در آن به حداقل رسیده است اما به دلیل ناشناخته بودن توسط کیف پول‌های کمتری پشتیبانی می‌شود.

• جمینی دلار ( gemini dollar – gusd)

جیمینی دلار، یک ارز دیجیتال می‌باشد که بر روی بلاکچین اتریوم تشکیل شده است و با پاکسوس در یک روز معرفی شده است. این ارز دیجیتال نیز مانند پاکسوس با دلار آمریکا و با نسبت یک به یک  ضمانت می‌شود و از مکانیسم تایید آنلاین و آفلاین ترکیبی برای انتشار توکن‌ها استفاده می‌کند. 

• یو اس دی کوین (usd coin – usdc)

این رمز ارز یک توکن erc20 است که با دلار آمریکا پشتیبانی می‌شود و هدف از ساخت آن حل تمام مشکلات بنیادی دنیای رمز ارزها است. این کوین یکی از بهترین ارزهای با قیمت ثابت می‌باشد که براساس استانداردهای باز (open standard) ساخته است.

مطالب مرتبط

• تتر معروف‌ترین و مهمترین استیبل کوین بازار ارزهای دیجیتال است. در مقاله تتر (tether) چیست؟ از مفاهیم پایه تا معامله تتر مفصل درباره تتر صحبت کرده‌ایم.
• تتر انواع مختلفی دارد و می‌توانید در معرفی همه‌جانبه انواع تتر با آن‌ها بیشتر آشنا شوید. البته فراموش نکنیم که از کابردهای تتر هم آگاه باشیم تا بتوانیم شناخت بهتر و استفاده بهتری از آن داشته باشیم.
• هر واحد تتر معادل یک دلار است. اما شرکت تتر یک ارز دیگر با نام تتر گلد دارد که هر واحد آن معادل یک اونس طلا است.