اتریوم چیست؟ از مفاهیم پایه تا معامله Ethereum

اتریوم (Ethereum) دومین ارز دیجیتال برتر دنیا پس از بیت‌کوین است که به‌عنوان بزرگ‌ترین بلاکچین قراردادهای هوشمند نیز شناخته می‌شود. یک شبکه بلاکچینی غیر‌متمرکز با یک توکن بومی تحت عنوان اتر (ETH) که توسط ویتالیک بوترین برای پاسخ به برخی از چالش‌ها و مشکلات شبکه بیت‌کوین راه‌اندازی شد و توانست انقلابی بزرگ در صنعت بلاکچین برپا کند. اگر کوچک‌ترین فعالیتی در بازار ارزهای دیجیتال داشته باشید، قطعاً کارتان به شبکه اتریوم نیز افتاده است.

در ادامه این مطلب از همتاپی، قصد داریم همه‌چیز را در مورد اتریوم، ساز‌و‌کار شبکه آن، فورک‌هایی که روی آن صورت گرفته، ویژگی‌های شبکه اتریوم و وجه تمایز آن با بیت‌کوین، کیف پول‌های اتریوم، توکن بومی شبکه و مباحثی از این دست صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

تاریخچه شکل‌گیری ارزهای دیجیتال

قبل از این‌که بخواهیم به توصیف شبکه اتریوم و نحوه عملکرد آن بپردازیم، باید ببینیم که ایده این شبکه از کجا آمده و هدف از راه‌اندازی آن چه بوده است؟

احتمالاً چیزهایی در مورد بحران مالی ۲۰۰۸ میلادی شنیده‌اید. مشخصه اصلی بحران مالی ۲۰۰۸ کاهش میزان نقدینگی در سیستم‌های بانکی و اعتباری متمرکز بود. روندی که با انفجار حباب در بازار مسکن آمریکا آغاز و به یک بحران عمیق و بزرگ بدل شد. یکی از فاجعه‌بارترین سونامی‌های اقتصادی که همه جهان را تحت تأثیر قرار داد و مردم را نسبت به نظام بانکی و اعتباری بی‌اعتماد ساخت.

اما مگر راهی هم جز اعتماد به نظام بانکی و اعتباری، به‌عنوان تنها واسطه‌های تنظیم‌شده موجود در دسترس بود؟ فقط یک راه، که در همان سال‌ها توسط فردی ناشناس به‌نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) معرفی شد.

یک شبکه کاملاً غیر‌متمرکز (Decentralized) و توزیع‌شده (Distributed)، با یک توکن بومی که خودِ ناکاموتو آن را «پول الکترونیکی همتا‌به‌همتا» می‌خواند که قادر است بدون نیاز به واسطه‌های شخص ثالث نیز عمل کند. شبکه‌ای که ناکاموتو تحت عنوان بیت‌کوین (Bitcoin) معرفی کرده بود، نوآورانه و از بسیاری جهات فوق‌العاده بود:

• کاملاً غیر‌متمرکز و توزیع‌شده بود
• خبری از نهاد نظارتی یا کنترل مرکزی در آن نبود
• به‌واسطه نودها، از امنیت بسیار بالایی برخوردار بود
• سازو‌کار عرضه توکن در آن به‌نحوی بود که انگیزشی باشد
• حریم خصوصی کاربران و داده‌های هویتی آن‌ها را حفظ می‌کرد
• تراکنش‌های شبکه کاملاً شفاف بوده و برای همه قابل دسترسی بود
• امکان دستکاری در تراکنش‌ها یا دوبار خرج‌کردن در آن وجود نداشت و …

همه این ویژگی‌ها باعث می‌شدند تا فناوری جدید، رقیبی سر‌ست و بر‌حق برای فناوری‌های مالی و پرداخت سنتی و متمرکز قلمداد شود. اما چند ایراد مهم نیز به شبکه بیت‌کوینِ ناکاموتو وارد بود:

• شبکه از مقیاس‌پذیری لازم برخوردار نبود
• سرعت پردازش تراکنش‌ها در آن پایین و هزینه‌های آن بالا بود
• ساز‌و‌کار استخراج بیت‌کوین سبز نبود و به‌دلیل مصرف بالای انرژی به محیط آسیب می‌زد

این بود که برخی از دیگر علاقه‌مندان به این فناوری، شروع به اعمال برخی تغییرات روی شبکه بیت‌کوین – به‌صورت هاردفورک یا سافت فورک – کرده یا اقدام به راه‌اندازی شبکه‌های بلاکچین کردند. یکی از این شبکه‌ها، اتریوم (Ethereum) بود.

اتریوم (Ethereum) چیست؟

اتریوم (Ethereum) یک شبکه بلاکچینی غیر‌متمرکز است که توسط ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) و تعدادی از دیگر علاقه‌مندان بلاکچین در سال ۲۰۱۳ میلادی راه‌اندازی شده است. اتریوم که به‌عنوان راه‌کاری رای رفع چالش‌های بیت‌کوین معرفی شده است، درست مثل بیت‌کوین شبکه‌ای غیر‌متمرکز و توزیع‌شده است که هیچ‌گونه نهاد مرکزی آن را کنترل و نظارت نمی‌کند.

این شبکه که یک بلاکچین عمومی است، مرورگر،‌ زبان برنامه‌نویسی و مکانیسم پرداخت منحصر‌به‌فرد خودش را دارد و وظیفه کنترل شبکه، انجام و تایید تراکنش‌ها در آن بر عهده نودها یا گره‌هاست. همین ساز‌و‌کار باعث شده است تا داده‌های شبکه‌ تحت هیچ شرایطی قابل دستکاری، تغییر یا حذف نباشند.

از ان‌جا که سرور مرکزی در این شبکه معنی ندارد، هر یک از نودها – کامپیوترهایی که به شبکه متصل هستند – یک نسخه از داده‌ها را دریافت کرده و ذخیره می‌کنند. پس برای دستکاری یا تغییر در این داده‌ها، شما باید به حداقل نصف نودها دسترسی داشته باشید که عملاً غیر‌ممکن است. به همین‌خاطر گفته می‌شود که شبکه اتریوم از امنیت بسیار بالایی برخوردار است.

اتریوم، چه چالش و مشکل شبکه بیت‌کوین را پاسخ داده است:

• مقیاس‌پذیری بالاتری نسبت به بیت‌کوین دارد
• از برنامه‌های کاربردی غیر‌متمرکز (dApps) و قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند
• قابلیت استیکینگ ارزهای دیجیتال را فراهم کرده است که بر‌خلاف ماینینگ سبز است

این‌که استیکینگ چیست و چه تفاوتی با ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتال دارد، در بخش‌های بعدی مورد بررسی قرار داریم. هر‌چند این نکته را نیز باید متذکر شد که شبکه اتریوم نیز در ابتدا با استفاده از همان فرایند ساز‌و‌کار عمل می‌کرد و بعداً بهبود یافته و سبز شده است.

در مورد میزبانی از برنامه‌های کاربردی غیر‌متمرکز و قراردادهای هوشمند و ماهیت این برنامه‌ها و قراردادها نیز در بخش نحوه عملکرد اتریوم بیشتر توضیح خواهیم داد.

تاریخچه اتریوم

مقاله معرفی اتریوم که تحت عنوان وایت پیپر (White Paper) اتریوم شناخته می‌شود، در سال ۲۰۱۳ میلادی منتشر شد؛ اما شروع به کار رسمی شبکه از سال ۲۰۱۵ بوده است.

همان‌طور که اشاره شد، ایده‌پرداز اصلی پروژه که ابتدا سعی داشت ایده‌های خود را روی شبکه بیت‌کوین پیاده کند، یک جوان روسی – کانادایی به‌نام ویتالیک بوترین بود و آرمانی که دنبال می‌کرد این بود که «همه‌چیز را غیر‌متمرکز» کند!

تیم توسعه‌دهنده اتریوم، شامل متخصصین زیر بود:

• ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)
• میهای آلیسی (Mihai Alisie)
• آنتونی دی لوریو (Anthony Di Lorio)
• امیر چتریت (Amir Chetrit)
• چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)
• گوین وود (Gavin Wood)
• جفری ویلک (Jeffrey Wilcke)
• جوزف لوبین (Joseph Lubin)

عرضه اولیه سکه (ICO)

در همان ابتدای فعالیت شبکه، در تاریخ ۲۲جولای۲۰۱۴ (۳۱تیر۱۳۹۳)، یک عرضه اولیه شکه (ICO) برای اتریوم برپا شد. در خلال این عرضه اولیه سکه که ۴۱ روز به طول انجامید، بیش از ۶۰میلیون توکن اتر (ETH) با قیمت ۰.۳۱ دلار به فروش رفت. یک‌سال بعد از این عرضه اولیه سکه هم شبکه به‌صورت رسمی شروع به کار کرد.

هک دائو (The DAO)

در ۱۷ژوئن۲۰۱۶ (۲۸ خرداد۱۳۹۵)، زمانی که یکی از پروژه‌های جذب سرمایه بزرگ اتریوم تحت عنوان دائو (The DAO) در جریان بود، فردی با‌ سوء‌استفاده از یک باگ در قراردادهای هوشمند موفق به هک شبکه اتریوم شد!

این هک بزرگ که از آن به‌عنوان یکی از هفت هک بزرگ تاریخ ارزهای دیجیتال دنیا هم یاد می‌شود، هک دائو (The DAO) نام گرفت و باعث شد میلیون‌ها دلار از سرمایه‌های کاربران – بالغ بر ۵۰ میلیون دلار ناقابل! – از دست برود. البته، باگی که منجر به هک دائو شده بود، به خودِ شبکه اتریوم که به‌عنوان زیرساخت در حال فعالیت بود ارتباط نداشت و از دائو نشأت می‌گرفت.

این اتفاق، جامعه اتریوم و تیم توسعه‌دهنده آن را بر آن داشت، تا با یک فورک شبکه اتریوم را بهبود دهند. فورکی که در نهایت شبکه اتریوم را به دو قسمت تقسیم کرد:

• نسخه قدیمی اتریوم یا اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic)
• نسخه جدید اتریوم یا همان اتریوم (Ethereum)

نحوه عملکرد اتریوم

اتریوم از فناوری بلاکچین استفاده می‌کند. یک اکوسیستم بلاکچینی غیر‌متمرکز که از مکانیسم اجماع اثبات کار (Proof of Work) استفاده می‌کرده و با‌استفاده از فورک، به مکانیسم اجماع اثبات سهام (Proof of Stake) تغییر یافته است. مهم‌ترین نکته در‌مورد شبکه اتریوم، استفاده از قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) و میزبانی از برنامه‌های کاربردی غیر‌متمرکز (Decentralized Applications) در آن است.

قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌هایی که شبکه اتریوم با بیت‌کوین دارد، این است که فقط ارائه‌دهنده یک توکن برای ذخیره ارزش نیست. اتریوم سعی دارد به‌عنوان یک پلتفرم کاربردی، پیشرو و در عین حال کاملاً متن‌باز برای توسعه برنامه‌ها استفاده شود. این، درست همان‌جایی است که قراردادهای هوشمند وارد عمل می‌شوند؛ چیزی که در شبکه بیت‌کوین نداریم.

ایده قراردادهای هوشمند، نخستین بار توسط دانشمند برجسته، نیک سابو (Nick Szabo) در سال ۱۹۹۶ مطرح شده است. سابو قصد داشت با معرفی این قراردادها، امکان انعقاد قرارداد در بستر اینترنت را برای افراد ناشناس فراهم کند، آن‌هم به ارزان‌ترین شکل ممکن و با امنیت بالا.

قراردادهای هوشمند، کدها، نرم‌افزارها یا پروتکل‌های رایانه‌ای هستند که با تأیید و اجرای خودکار قراردادها، نیاز به اشخاص ثالث را از بین می‌برند. به‌نوعی ما با یک کد یا پروتکل رو‌به‌رو هستیم که در‌ صورت وقوع اتفاقات از‌ پیش‌ ‌تعیین‌‌شده، قادر است دستورات تعریف‌شده خود را به‌‌صورت ‌خودکار اجرا کند. پس نیای به سیستم مدیریت مرکزی برای تأیید و تسهیل قراردادها نیست.

همه نودها یا گره‌هایی که در شبکه اتریوم وجود دارند، به‌عبارت دیگر همه کامپیوترهایی که به بلاکچین اتریوم متصل هستد، در کنار وظیفه نخست خود که تأیید تراکنش‌هاست، قابلیت و وظیفه تولید قراردادهای هوشمند را نیز دارند.

مکانیسم اجماع اثبات کار (PoW)

تا سپتامبر۲۰۲۲ (شهریور۱۴۰۱) مکانیسم اجماع شبکه اتریوم نیز درست شبیه بیت‌کوین بود. یعنی نودها برای تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک جدید در شبکه، انرژی مصرف کرده، تراکنش‌ها و توابع هش را پردازش کرده و در ازای آن پاداش دریافت می‌کردند که استخراج یا ماینینگ (Mining) نام داشت.

این فرایند که به آن الگوریتم اثبات کار گفته می‌شود، یک ایراد بسیار بزرگ دارد و آن‌هم مصرف انرژی بالاست که باعث می‌شود فناوری سبز نباشد.

اتریوم ۲.۰ (Ethereum 2.0)

در تاریخ ۱۵سپتامبر۲۰۲۲ (۲۴شهریور۱۴۰۱) یک فورک مهم روی شبکه اتریو‌م صورت گرفت که یکی از مهم‌ترین دستاوردهای آن، تغییر مکانیسم اجماع شبکه از اثبات کار به اثبات سهام بود.

در الگوریتم اثبات سهام، نودهای برای مشارکت در اعتبارسنجی تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید، باید توکن بومی شبکه یعنی اتر (ETH) داشته و در کیف پول خود به شبکه اختصاص دهند. کاری که سهام‌گذاری یا استیکینگ (Staking) نام دارد.

به‌این‌‌ترتیب، نودهای سهام‌گذار قابلیت این را خواهند داشت که در فرایند تأیید تراکنش‌ها مشارکت داشته‌ و به‌عنوان پاداش، واحدهای جدید اتر (ETH) دریافت کنند.

گس فی (Gas Fee) در اتریوم

هزینه گس یا گس فی (Gas Fee)، در‌واقع همان کارمزدی است که شبکه در ازای پردازش تراکنش‌ها از کاربران دریافت می‌کند. از آن‌جا که این کارمزد، به‌عنوان سوخت قراردادهای هوشمند اتفاده می‌شود، اسم آن را گس یا گاز (Gas) گذاشته‌اند.

نکته‌ای که در‌مورد گس فی وجود دارد، این است که این کارمزد برای تراکنش‌های مختلف و همین‌طور شرایط مختلف متفاوت است. زمانی که شبکه ازدحام بالایی دارد، کارمزد آن در قالب گس فی نیز افزایش پدیا می‌کند؛ ضمن آنکه گس فی تراکنش‌های پیچیده نیز با تراکنش‌های ساده متفاوت و بالاتر است.

در حالت کلی، پارامترهایی که روی گس فی تأثیرگذار هستند عبارتند از:

• نوع عملیات (پیچیده یا ساده‌بودن تراکنش)
• حجم داده‌های مورد‌پردازش
• ترافیک شبکه اتریوم

جالب است بدانید که واحد یا یکای مورد‌استفاده برای سنجش و توصیف گس فی، گوئِی (Gwei) یا وی نام دارد. این واحد، یکایی کوچک‌تر از اتر است که از نظر کمّی، برابر است با ۰.۰۰۰۰۰۰۰۰۱ اتر!

نقشه راه اتریوم

اتر‌یوم، بزرگ‌ترین اکوسیستم برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند در سطح دنیاست که می‌توان آن را انقلابی بزرگ در صنعت بلاکچین دانست. این شبکه، مسیر پیشرفت چند مورد از پشگامانه‌ترین و نوآورانه‌ترین روندهای قرن حاضر را تسهیل کرده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi)
• توکن‌های غیر‌قابل معاوضه (NFTs)
• صنایع بازی یا گیمینگ (Gaming)
• متاورس (Metaverse)
• وب ۳ (Web 3)

با‌این‌حال، همان‌طور که اشاره شد، در ابتدای راه‌اندازی شبکه برخی چالش‌ها و ایرادات نیز به آن وارد بود که مهم‌ترین‌شان مقیاس‌پذیری، هزینه‌های بالای تراکنش و مصرف انرژی بالا به‌واسطه مکانیسم اجماع بود. چالش‌هایی که تیم تعوسعه‌دهنده اتریوم را بر آن داشت تا به‌روز‌رسانی‌های مختلفی روی آن پیاده کنند که در نقشه راه این پروژه مشهودند:

۲۰۲۰ میلادی – بیکین چین جنسیس

یکی از اولین گام‌هایی که برای تغییر مکانیسم اجماع اتر‌یوم از اثبات کار به اثبات سهام صورت گرفته است، شروع به کار شبکه بیکین چین جنسیس (Beacon Chain Genesis) در دسامبر ۲۰۲۰ (آذر۱۳۹۹) بوده است.

۲۰۲۱ میلادی – برلین، لندن، آلتایر و ارو گلسیر

سال ۲۰۲۱ میلادی چهار به‌روز‌رسانی مهم برای شبکه اتر‌یوم داست:

• به‌روزرسانی برلین (Berlin) – بهبود گس فی برخی از فعالیت‌های ماشین مجازی اتریوم
• به‌روزرسانی لندن (London) – تغییر نحوه بازگشت گس در شبکه اتریوم
• به‌روزرسانی آلتایر (Altair) – فراهم‌کردن مقدماتِ پیاده‌سازیِ ادغام
• به‌روزرسانی ارو گلیسر (Arrow Glacier) – تنظیم سختص شبکه اتریوم

۲۰۲۲ میلادی – گری گلسیر، بلاتریکس، پاریس 

سال ۲۰۲۲ یکی از نقاط عطف در نقشه راه اتریوم است. اولین به‌روز‌رسانی که در این دوره روی شبکه اتریوم پیاده شد، به‌روزرسانی یخچال خاکستری یا گری گلسیر (Gray Glacier) بود. فورکی که سختی شبکه اتریوم را تنظیم کرده و افزایش شدید آن یا به‌اصطلاح بمب سختی (Difficulty Bomb) آن را برای سه ماه به تعویق انداخت.

به‌روزرسانی بعدی بلاتریکس (Bellatrix) بود، که بلاکچین اتریوم را برای ادغام آماده می‌کرد. علاوه بر آن، برخی مقررات نیز برای آن‌دسته از نودها تعیین شد که فعالیت‌های مخرب انجام می‌دادند یا در شبکه کم‌کاری داشتند.

15سپتامبر 2022 – مرج اتریوم

مهم‌ترین فورک، به‌روزرسانی پاریس (Paris) یا مرج (The Merge) است که می‌توان آن را مهم‌ترین و محبوب‌ترین اتفاقی دانست که تا‌کنون در شبکه اتریوم رخ داده است. بر اساس این به‌روز‌رسانی، مکانیسم اجماع شبکه اتریوم، از الگوریتم اثبات کار به الگوریتم اثبات سهام تغییر یافت.

در قدم اول با اضافه شدن زنجیره یبکن، فرایند استخراج شبکه متوقف شده و قابلیت استیکینگ در آن فراهم شد. آپدیت شاردینگ پس از آن انجام شد و زمینه را برای به‌روزرسانی شبکه فراهم کرد. این آپدیت یاعث ایجاد تغییرات بسیار زیادی در شبکه شد. یکی دیگر از مزایای مرج اتریوم، صرفه‌جویی در انرژی بود؛ چراکه انرژی برای پردازش تراکنش‌ها کاهش پیدا کرد.

۲۰۲۳ میلادی – ارتقای شانگهای

به‌روزرسانی شانگهای که در ۱۲آوریل۲۰۲۳ (۲۳فروردین۱۴۰۲) صورت گرفت، ولیدیتورها را قادر ساخت تا اترهای استیک‌شده خود را در شبکه برداشت کنند.

ارز دیجیتال اتر (ETH)

تا این بخش از مقاله، در مورد بلاکچین اتریوم، ساز‌و‌کار آن، نقشه راه و مسیری که تاکنون طی کرده است اطلاعاتی را کسب کردیم. اکنون نوبت به توکن بومی شبکه، یعنی ارز دیجیتال اتر (ETH) می‌رسد.

اتر (ETH) که به‌عنوان سوخت برای پردازش تراکنش‌های شبکه و عملیات قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود، دو کاربرد مهم در شبکه اتریوم دارد:

• پرداخت منابع محاسباتی
• پرداخت هزینه‌های تراکنش‌های انجام‌شده

البته، این نکته را هم نباید فراموش کرد که اتر، به‌واسطه شبکه امنی که دارد، ارزش بازاری که توانسته کسب کند و بسیاری از دیگر فاکتورها، وسیله‌ای برای ذخیره ارزش و خرید‌و‌فروش و سودآوری نیز هست. به‌ویژه که با تأیید صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) اسپات اتریوم توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا (SEC)، محبوبیت این ارز و پذیرش آن در میان سرمایه‌گذاران و معامله‌گران نیز افزایش یافته است.

 ماشین مجازی اتریوم (ethereum virtual machine) چیست؟

اتریوم را می‌توانیم به عنوان دستگاهی با قدرت محاسباتی بالا که برای کاری مشخص طراحی شده (state machine) در نظر بگیریم. همه این‌ها به این معنی است که در هر لحظه، گزارشی از وضعیت تمام مانده حساب‌ها و قراردادهای هوشمند را در اختیار خواهید داشت. کلیه این گزارش‌ها با یک سری فعالیت‌های مشخص مرتبا بروزرسانی می‌شوند. علاوه بر این همه نودها (node) نیز وضعیت خود را بروزرسانی کرده تا آن تغییر را منعکس کنند.

قراردادهای هوشمند اجرا شده بر روی بستر اتریوم، به واسطه انجام تراکنش‌ها (که توسط کاربران یا سایر قراردادها انجام می‌شود) تغییر می‌کنند. هنگامی که کاربری وجهی را در قالب تراکنشی به یک قرارداد انتقال می‌دهد، همه نودهای شبکه، کد آن قرارداد را اجرا کرده و نتیجه را ثبت می‌کنند. نودها این کار را با استفاده از دستگاه مجازی اتریوم (ethereum virtual machine–evm) انجام می‌دهند، که قراردادهای هوشمند را تبدیل به دستورالعمل‌هایی می‌کند که برای کامپیوتر قابل فهم است.

ماشین مجازی اتریوم (evm)، فرایند ایجاد یک برنامه مبتنی بر بلاکچین را متحول کرد. با استفاده از این ماشین مجازی شما می‌توانید از بلاکچین اتریوم برای برنامه‌های خود استفاده کنید.

این ماشین مجازی یک نرم افزار کاملا تورینگ می‌باشد و بر روی نود‌های فعال در شبکه و با هدف آسان شدن روند ایجاد برنامه‌های بلاک‌چینی اجرا می‌شود. 

برای اضافه شدن برنامه، شما می‌بایست از نودهای موجود در شبکه استفاده کنید. زبان برنامه‌نویسی یک برنامه برای استفاده از شبکه اتریوم باید به گونه‌ای باشد که ماشین مجازی بتواند آن را بخواند. این ماشین مجازی فارغ از نوع زبان برنامه‌نویسی می‌تواند به مقدار مورد نیاز کاربر، زمان و حافظه در اختیار او بگذارد.

در حال حاضر برای بروزرسانی این وضعیت، از مکانیزم خاصی به نام استخراج (mining) استفاده می‌شود. فرآیند ماینینگ با بکارگیری الگوریتم اثبات کار (proof of work)، که شباهت بسیار زیادی به مکانیزم کار بیت کوین دارد، انجام می‌شود. در ادامه بیشتر به این مبحث خواهیم پرداخت.

بهترین کیف پول‌های اتریوم

اگر جزو افرادی هستید که به هر دلیل ارز دیجیتال اتر دارید، بدون شک برای ذخیره‌سازی و نگهداری آن نیاز به کیف پول ارز دیجیتال یا ولت (Wallet) خواهید داشت.

از آن‌جا که اتر (ETH) جزو ارزشمندترین و بزرگ‌ترین ارزهای دیجیتال دنیاست، طیف گسترده‌ای از کیف پول‌ها از آن پشتیبانی می‌کنند و شما می‌توانید برای ذخیره‌سازی و نگهداری اترهای خود، از اغلب کیف پول‌های چند‌ارزی استفاده کنید.

با این حال، اگر به‌دنبال بهترین کیف پول‌های اتریوم هستید که از نظر امنیت، رابط کاربری، سهولت استفاده، امکانات، پشتیبانی و غیره در سطح بالایی هستند، پیشنهاد می‌کنیم چند کیف پول زیر را امتحان کنید:

• کیف پول تراست ولت (Trust Wallet) – موبایلی
• کیف پول مای اتر ولت (My Ether Wallet) – موبایلی
• کیف پول متامسک (MetaMask) – دسکتاپی و موبایلی
• کیف پول اکسودوس (Exodus) – دسکتاپی و موبایلی
• کیف پول لجر (Ledger) – سخت‌افزاری
• کیف پول ترزور (Trezor) – سخت‌افزاری

در‌صورتی که امنیت کیف پول مورد‌نظر برایتان اولویت اول است، پیشنهاد می‌کنیم از کیف پول‌های سخت‌افزاری لجر و ترزور برای نگهداری از اترهای خود استفاده کنید. به‌ویژه اگر هولدر هستید، سرمایه‌گذاری بلند‌مدت انجام می‌دهید یا حجم توکن‌هایتان بالاست، کیف پول‌های سخت‌افزاری می‌توانند بهترین و امن‌ترین گزینه برای شما باشند، هر‌چند که سهولت استفاده کیف پول‌های نرم‌افزاری را ندارند و رایگان هم نیستند.

برای کاربرانی که در کنار امنیت کیف پول، سهولت استفاده نیز اهمیت دارد، گزینه‌های نرم‌افزاری نظیر اکسودوس – یا اگزودوس – و متامسک پیشنهاد‌های خوبی هستند. این دو کیف پول، هم به‌صورت دسکتاپی و هم موبایلی در دسترس هستند و بخش اعظمی از نیازهای شما را با یک رابط کاربری جذاب و کاربر‌پسند پاسخ می‌دهند. خصوصاً کیف پول متامسک، که به‌صورت پلاگین (Plugin) یا افزونه مرورگر وب نیز در دسترس است و کار برای شما بسیار سریع و راحت می‌کند.

اما آن‌دسته از کاربران که صرفاً دنبال یک کیف پول موبایلی در دسترس، ساده و جذاب هستند، بهترین گزینه‌های پیشنهادی دو کیف مای اتر ولت و تراست ولت هستند. تراست ولت، محبوب‌ترین کیف پول غیر‌متمرکز دنیاست که بدون هیچ‌گونه دردسر، احراز هویت و داده‌هیا فردی می‌توانید آن را دانلود، نصب و استفاده کنید.

مای اتر ولت نیز یکی از حرفه‌ای‌ترین کیف پول‌ها برای اتر (ETH) و سایر توکن‌های مبتنی بر اتریوم – استاندارد ERC20 – است که می‌توانید روی آن حساب ویژه باز کنید. البته، بر‌خلاف تراست ولت که فقط موبایلی است، قابلیت استفاده از مای اتر ولت روی دسکتاپ نیز وجود دارد.

مقایسه بیت‌کوین و اتریوم

یکی از سوالاتی که معمولاً در مورد اتریوم مطرح می‌شود، آن است که این ارز دیجیتال چه تفاوت‌هایی با بیت‌کوین دارد یا کدام‌یک نسبت به دیگری برتر هستند؟

اگر بخواهیم حرفه‌ای به قضیه نگاه کنیم، واقعیت این است که اصلاً مقایسه دو پروژه اتریوم و بیت‌کوین، از اساس مشکل دارد و درست نیست! چرا که بیت‌کوین بیشتر یک ارز دیجیتال است که به‌عنوان وسیله تبادل و ذخیره ارزش استفاده می‌شود در‌حالی‌که اتریوم، یک بستر برای قراردادهای هوشمند و برنامه‌های کاربردی غیر‌متمرکز است.

در‌واقع، وقتی از بیت‌کوین صحبت می‌شود، ما با بهترین و اولین ارز دیجیتال دنیا طرفیم، در‌حالی‌که در‌مورد اتریوم، بزرگ‌ترین و بهترین بلاکچین قراردادهای هوشمند و برنامه‌های کاربردی را داریم. با‌این‌حال، برای مقایسه کلی می‌توان جدول زیر را بررسی کرد:

* معیار توان عملیاتی شبکه، تعداد تراکنش در ثانیه (Transaction Per Second) است که به‌اختصار با TPS نشان داده می‌شود.

اگر بخواهیم شباهت‌های بیت‌کوین و اتریوم را در چند خط خلاصه کنیم:

• هر دو ارز BTC و ETH کوین بوده و دارای بلاکچین اختصاصی هستند
• هر دو شبکه بلاکچینی، غیر‌متمرکز و همتا‌به‌همتا هستند
• هر دو شبکه عمومی بوده و دارای شفافیت هستند

در مورد تفاوت‌های بیت‌کوین و اتریوم هم داریم:

• هدف از راه‌اندازی و کاربردهای دو پروژه کاملاً متفاوت است
• بیت‌کوین یک ارز دیجیتال برای تبادل و ذخیره ارزش است در‌حالی‌که اتریوم نانِ شبکه‌اش را می‌خورد
• مقیاس‌پذیری در شبکه اتریوم به‌ مراتب بالاتر است (سرعت بالاتر و هزینه‌های کمتر)
• بیت‌کوین دارای سقف عرضه محدود است که به آن خاصیت ضد‌تورمی می‌دهد
• ساز‌و‌کار شبکه اتریوم سبز است و بر‌خلاف بیت‌کوین آسیبی به محیط زیست وارد نمی‌کند
• تیم توسعه‌دهنده اتریوم مدام در‌ حال به‌روز‌رسانی شبکه و ارتقای آن است
• میزبانی از قراردادهای هوشمند، برنامه‌های غیر‌متمرکز، متاورس، NFTها و غیره از وجوه تمایز اتریوم است
• اتریوم به استخرهای استخراج که به صورت متمرکز می‌باشند اجازه فعالیت نمی‌دهد

از طرفی، یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بیت‌کوین و اتریوم هم در تیم توسعه‌دهنده آن‌هاست. شاید برایتان خیلی مهم نباشد اما این‌که ویتالیک بوترین، توسعه‌دهنده اصلی اتریوم شناخته‌شده، محبوب و هنوز زنده است، کمک زیادی به آن می‌کند و باعث ایجاد اعتماد در اکوسیستم بلاکچین شده است. اگر‌چه ممکن است لغزش یا مرگ او، در آینده صدمه جدی به اتریوم وارد کند.

در مورد بیت‌کوین نیز ناشناس ماندن ساتوشی سوالات زیادی را پیرامون این ارز به‌همراه داشته است؛ هرچند که از برخی جهات،  این ناشناس‌ماندن گاهی هم به نفع بیت‌کوین بوده و آن را خاص‌تر و افسانه‌ای‌تر کرده است.

مزایا و معایب ارز دیجیتال اتریوم

اتریوم و توکن بومی آن اتر (ETH)، جزو مهم‌ترین فناوری‌هایی هستند که طی 15 سال اخیر معرفی شده‌اند. بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر دنیا، روی همین شبکه و با استاندارد ERC20 راه‌اندازی می‌شوند، اغلب پلتفرم‌ها و پروتکل‌های دیفای و متاورس برای پیاده سازی از اتریوم استفاده می‌کنند و این شبکه، پادشان بلاکچین‌های دنیاست.

اما در کنار همه کاربرده و مزیت‌هایی که اتریوم دارد، یک‌سری معایب، چالش‌ها یا نقاط ضعف نیز برای آن مطرح می‌شوند که شناخت آن‌ها مهم است. در ادامه، این مزیت‌ها و معایب را معرفی می‌کنیم.

مزیت‌های اتریوم

• امنیت – طراحی شبکه و تعداد بالای نودهای فعال آن، اتریوم را غیر‌قابل‌هک کرده است
• تمرکز‌زدایی – مهم‌ترین رسالت ارزهای دیجیتال تمرکز‌زدایی است که اتریوم از آن برخوردار است
• حریم خصوصی – اگر‌چه شبکه اتریوم توزیع‌شده است، اما بدون نیاز به داده‌های هویتی نودها کار می‌کند
• میزبانی از قراردادهای هوشمند – قابلیت پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند اتریوم را بسیار کاربردی کرده است
• میزبانی از برنامه‌های غیر‌متمرکز – قابلیت پیاده‌سازی برنامه‌های غیر‌متمرکز اکوسیستم اتریوم را بزرگ‌تر کرده است
• پشتیبانی از توکن‌های غیر‌قابل معاوضه – این مزیت با‌توجه به محبوبیت فزاینده NFTها اتریوم را جذاب می‌کند
• پذیرش و مقبولیت – علاوه بر کاربران عادی، سازمان‌ها و بانک‌ها و سرمایه‌گذاران نهادی نیز اتریوم را پذیرفته‌اند

در مورد آخرین مزیتی که برای اتریوم برشمرده‌ایم، کافی است به سرمایه‌گذاری‌هایی که بانک‌های بزرگ دنیا روی اتریوم کرده‌اند نگاهی بیندازید. تأیید اخیر صندوق‌های قابل معامله در بورس اسپات اتریوم نیز گواه دیگری بر این ادعاست که به‌تدریج علاقه‌مندان این ارز را بر آن می‌دارد تا عنوان آلت‌کوین را از روی اتریوم بردارند.

علاوه‌برتمامی این موارد باید به این نکته اشاره کنیم که شما می‌توانید تراکنش‌های خود روی بستر اتریوم را پیگیری کنید. ممکن این برخی از تراکنش‌های شما با تاخیر انجام شود و شما با اطلاع‌داشتن از نحوه پیگیری تراکنش اتریوم می‌توانید وضعیت آن را بررسی کنید.

معایب اتریوم

• مقیاس‌پذیری – اتریوم هنوز هم با وجود راه‌حل‌های لایه ۲ مقیاس‌پذیر نشده است
• هزینه‌های بالا – پردازش تراکنش‌ها و توسعه اتریوم، فرایندهایی نسبتاً گران و پر‌هزینه هستند

آینده ارز دیجیتال اتریوم

اما در بخش پایانی مقاله، می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که چشم‌انداز آینده ارز دیجیتال اتریوم چگونه است؟ آیا چشم‌انداز رو‌به‌رشد خوبی در انتظار آن است یا خیر؟ چه معیارهایی تعیین‌کننده این چشم‌انداز هستند؟

اگر به تحلیل فاندامنتال ارزهای دیجیتال آشنا باشید، می‌دانید که برای سرمایه‌گذاری بلند‌مدت روی یک پروژه و پیش‌بینی روند قیمتی آن در آینده، لازم است ارزش ذاتی یک پروژه بر اساس ویژگی‌ها و کاربرد‌های آن بررسی شود. در مورد ارز دیجیتال اتریوم، ما با یک شبکه بلاکچینی بزرگ و قدرتمند روبه‌رو هستیم که:

• از سطح امنیتی بسیار بالایی برخوردار است
• امکان نفوذ، سانسور و دستکاری در آن تقریباً صفر است
• قابلیت میزبانی از قراردادهای هوشمند را دارد
• از برنامه‌های کاربردی غیر‌متمرکز پشتیبانی می‌کند
• از توکن‌های غیر‌قابل معاوضه (NFTs) پشتیبانی می‌کند
• جزو بهترین بسترها برای صنایع بازی یا گیمینگ (Gaming) است
• و مسیر پیشرفت متاورس (Metaverse) و وب ۳ (Web 3) را هموار کرده است

همین چند خط، نشان می‌دهند که ارزش ذاتی اتریوم بسیار بالاتر از چیزی است که اکنون می‌بینیم و آینده‌ای روشن و درخشان در انتشار آن است. به‌ویژه در‌صورتی‌که بتواند با به‌روز‌رسانی‌های مداوم و راه‌حل‌های لایه ۲ خود مشکل مقیاس‌پذیری را نیز حل کند، احتمالاً با شبکه‌ای بی‌رقیب در صنعت بلاکچین رو‌به‌رو خواهیم بود.

از طرفی، تأیید صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) اسپات اتریوم، آن را به‌ دومین ارز دیجیتال دنیا پس از بیت‌کوین بدل کرده است که توسط یک نهاد نظارتی سخت‌گیر به رسمیت شناخته می‌‌شود. این می‌تواند نقطه عطفی در مسیر رشد اتریوم و پذیرش گسترده آن در میان سرمایه‌گذاران نهادی و دولت‌ها باشد.

با‌این‌حال، اگر دوست دارید کمی موشکافانه‌تر روندهای قیمتی اتریوم را دنبال کنید، می‌توانید روی عواملی که در ادامه آمده‌اند حساب باز کنید.

عوامل تأثیرگذار بر قیمت ارز دیجیتال اتریوم

مهم‌ترین عواملی که روی قیمت اتریوم تأثیرگذار هستند و می‌توانید با رصد آن‌‌ها، پیش‌بینی درستی در مورد نوسانات قیمتی این ارز داشته باشید به شرح زیر هستند:

• عرضه و تقاضا – مهم‌ترین فاکتور تأثیرگذار بر قیمت یک ارز
• اخبار مهم – نظیر داده‌های اقتصادی، حامیان یا ناقدان پروژه یا جریان‌های اقتصادی مهم
• پیشرفت‌ها و به‌روز‌رسانی‌ها – که می‌توانند چالش‌های شبکه را برطرف کرده و آن را بهبود ببخشند
• چالش‌های نظارتی – که می‌توانند محدود‌کننده بوده یا در‌صورت تغییر، به رشد و پذیرش اتریوم کمک کنند

البته، طیف گسترده‌ای از عوامل بیرونی نیز می‌توانند در قالب عوامل فاندامنتال روی قیمت اتریوم و آینده آن تأثیرگذار باشند. ممکن است تنش‌های ژئوپلیتیک – مثل یک جنگ بین‌المللی بزرگ – بتواند وضعیت اتریوم و ارزهای دیجیتال را تغییر دهد. یا ممکن است برخی جریان‌های سیاسی – مثل پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده به‌عنوان طرفدار ارزهای دیجیتال – عرصه را برای اتریوم و سایر هم‌نوعانش بازتر کند.

در‌نهایت، هر اتفاقی که قرار باشد بیفتد، اتریوم جزو بهترین و موفق‌ترین ارزهای دیجیتال و شبکه آن در زمره انقلابی‌ترین شبکه‌های بلاکچینی است. اتر به زعم بسیاری از سرمایه‌گذاران، پس از بیت‌کوین که طلای دیجیتال نامیده شده است، نقره دیجیتال است و می‌تواند آینده درخشانی برای خود رقم بزند.

جمع‌بندی

اتریوم (Ethereum) یک شبکه بلاکچینی غیر‌متمرکز است که توسط ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) و تعدادی از علاقه‌مندان در سال ۲۰۱۳ میلادی راه‌اندازی شده است. اتریوم که به‌عنوان راه‌کاری برای رفع چالش‌های بیت‌کوین معرفی شده، درست مثل بیت‌کوین شبکه‌ای غیر‌متمرکز و توزیع‌شده است که هیچ‌گونه نهاد مرکزی آن را کنترل و نظارت نمی‌کند.

دو تفاوت عمده میان شبکه اتر‌یوم و بیت‌کوین وجود دارد:

• مقیاس‌پذیری بالاتری نسبت به بیت‌کوین دارد
• از برنامه‌های غیر‌متمرکز (dApps) و قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند

این در حالی است که به لطف به‌روز‌رسانی‌های صورت گرفته، از سال ۲۰۲۲ میلادی مکانیسم اجماع اتر‌یوم نیز از اثبات کار به اثبات سهام تغییر یافته است که آن را به شبکه‌ای سبز برای محیط زیست تبدیل می‌کند. نحوه عملکرد شبکه اتریوم، نقشه راه و به‌روز‌رسانی‌های مهم صورت گرفته در آن، کیف پول‌های اتریوم، مزایا و معایب ارز دیجیتال اتریوم و مقایسه آن با بیت‌کوین و همین‌طور آینده اتریوم، مباحثی هستند که در متن مقاله به تفصیل مورد بحث قرار گرفته‌اند.

سؤالات متداول

شبکه اتریوم چیست؟

شبکه اتریوم، سیستم مبتنی بر بلاکچین است که برای اجرای قراردادهای هوشمند از آن استفاده می‌شود. این شبکه توسط هیچ نهادی کنترل نمی‌شود.

اتر چیست؟

اتر ارز دیجیتال بومی شبکه اتریوم است که برای پرداخت کارمزدهای شبکه مورداستفاده قرار می‌گیرد.

از کجا اتریوم بخریم؟

شما می‌توانید اتریوم را از صرافی‌های خارجی و ایرانی خریداری کنید. برای خرید از صرافی‌های خارجی باید حساب مخصوص داشته باشید و پرداخت را به دلار انجام دهید؛ ولی در صرافی ایرانی می‌توانید بااستفاده از ریال، اتریوم خریداری کنید. همتاپی یکی از صرافی‌های ایرانی است که امکان خریدوفروش ارزهای دیجیتال در ایران را فراهم کرده‌است.

چه کسی اتریوم را ساخت؟

اتریوم توسط ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) و تیمی او در سال 2013 ساخته شد.

هر اتریوم چند دلار است؟

قیمت اتریوم ثابت نیست. زمانی که تصمیم به خریدوفروش این ارز را داشته باشید، باید قیمت لحظه‌ای اتریوم را مشاهده کنید.

آینده اتریوم چیست؟

باتوجه به مزایایی مانند امنیت بالا، عدم امکان نفوذ، میزبانی از قراردادهای هوشمند، پشتبانی از توکن‌‎های غیرقابل معاوضه و… آینده بسیار روشنی برای این ارز دیجیتال متصور هستیم.