پالیگان چیست؟ + معرفی Dappهای محبوب بر بستر پالیگان

پالیگان (polygon) چیست؟

پالیگان مجموعه‌ای از پروتکل‌ها به نام راه حل لایه دوم است که برای رفع مشکلات مقیاس‌پذیری بلاکچین اتریوم طراحی شده است.

راه حل لایه دوم یک پروتکل است که به موازات شبکه اصلی اجرا می‌شود.  به عنوان مثال پالیگان موازی با شبکه اصلی یعنی اتریوم اجرا می‌شود. کاری که راه حل‌های لایه دوم انجام می‌دهند، ایجاد یک کانال ارتباطی بین خود و شبکه اصلی و ارسال داده‌های تراکنش است تا مقیاس‌پذیری را افزایش دهد.

شبکه پالیگان با مدیریت تراکنش‌ها در یک بلاکچین جداگانه سازگار با اتریوم، چالش‌های شبکه اتریوم را برطرف می‌کند. پالیگان پس از اینکه تراکنش‌ها را پردازش کرد، مجددا آن‌ها را به بلاکچین اتریوم باز می‌گرداند.

رویکرد ارتباط و انتقال شبکه پالیگان بار شبکه اتریوم را کاهش می‌دهد. به همین دلیل این کار پالیگان سبب افزایش سرعت انجام معاملات و کاهش هزینه تراکنش‌های شبکه اتریوم می‌شود.

موارد فوق سبب می‌شوند تا پالیگان که سابقا به عنوان ماتیک (matic) شناخته می‌شد، چارچوبی آسان برای پروژه‌های بلاکچین موجود و جدید فراهم کند تا بدون مشکل مقایس پذیری بر روی اتریوم توسعه یابند.

مطالب مرتبط:نگاهی به تاریخچه اتریوم؛ تاریخچه قیمت اتریوم و فرازونشیب‌های آن

پیش از اینکه به سراغ نحوه کار پالیگان برویم، بنیانگذاران و تاریخچه آن را به شما معرفی می‌کنیم.

بنیانگذاران پالیگان

با توجه به سایت رسمی پالیگان هم بنیانگذاران پروژه  را در جدول زیر معرفی کرده‌ایم.

نام	سمت
جاینتی کانانی (jaynti kanani)	هم بنیانگذار
سندیت نیلوال (sandeep nailwal)	هم بنیانگذار
ماهیلو جلیک (mihailo bjelic)	هم بنیانگذار
آنورگ آرجون (anurag arjun)	هم بنیانگذار

توسعه‌دهندگان پالیگان باورهای خود را در 4 بخش زیر خلاصه می‌کنند:

• همه مردم لایق آینده‌ای عادلانه هستند
• جامعه (پالیگان) ستون فقرات ما است
• بلاکچین دنیا را برای همیشه تغییر خواهد داد
• برای ماندگاری قدرت اتریوم تلاش می‌کنیم 

حامیان پالیگان

شرکت‌های زیر از پروژه پالیگان حمایت می‌کنند:

• بایننس
• sequoia
• coinbase
• mcc

بد نیست پیش از توضیح بیشتر تاریخچه پالیگان را هم بیان کنیم.

تاریخچه پالیگان

رخدادهای مهم پالیگان از ابتدا تا به حال را در جدول زیر برای شما شرح داده‌ایم.

تاریخ	رویداد
سال 2017	ایجاد شبکه پالیگان (البته با نام ماتیک) در بمبئی
آوریل سال 2019	پیشنهاد مبادله اولیه (ieo) در بایننس
ژانویه سال 2020	شبکه اصلی (main net) با زنجیره pos و پلاسما راه اندازی می‌شود
فوریه سال 2021	ماتیک به پالیگان تغییر نام می‌دهد. این ری‌برندینگ (rebranding) منعکس‌کننده راه حل‌های مقیاس‌پذیر و زیرساخت گسترده است.
آگوست سال 2021	پالیگان با پلتفرم zk-rollup شبکه هرمز ادغام می‌شود
فوریه سال 2022	پالیگان در دور جدید سرمایه‌گذاری خود 450 میلیون دلار به دست می‌آورد
آوریل سال 2022	پالیگان متعهد به یک نقشه راه نگتیو کربن (negative carbon) است
اکتبر سال 2022	شبکه تست (test net) zkevm راه‌اندازی شد که اولین راه حل مقیاس‌پذیر معادل evmاست.
ژانویه سال 2023	معرفی پالیگان لبز. پالیگان همچنان نام پروتکل می‌ماند، اما پالیگان لبز نام شرکتی است که در توسعه و رشد پالیگان مشارکت دارد
ژانویه سال 2023	معرفی بنیاد پالیگان. این بنیاد توسط سازندگان پالیگان تاسیس شده است و به حمایت از تحقیق، توسعه و آموزش اختصاص دارد

حالا که با پالیگان و بنیانگذارانش آشنا شدید، بهتر است به سراغ معرفی راه حل‌هایی که پالیگان دارد برویم.

راه حل‌های پالیگان کدام‌ها هستند؟

پالیگان در سایت خود 5 راه حل را معرفی کرده است که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

pos پالیگان

pos پالیگان یا مکانیزم اثبات سهام یکی از پرکاربردترین پروتکل‌ها در جهان است. این شبکه دارای ده‌ها هزار dapp، بیش از 3 میلیون تراکنش متوسط روزانه، 5 میلیون دلار دارایی ایمن و برخی برندهای برتر است که بر روی آن ساخته شده‌اند. مزایای پی او اس پالیگان عبارتند از:

• هزینه پایین
• پشتیبانی جامعه
• سازگاری با ماشین مجازی اتریوم
• سازگار با پروژه‌های بزرگ

zkevm پالیگان

راه حل پیشرو مقیاس‌پذیری است که معادل ماشین مجازی اتریوم است. اکثریت قریب به اتفاق قراردادهای هوشمند موجود، ابزارهای توسعه‌دهنده و کیف پول‌ها بر روی آن قابل اجرا هستند.

مزیت‌های zkevm عبارتند از:

• هزینه پایین
• عملکرد بالا
• معادل‌سازی با ماشین مجازی اتریوم
• امنیت

سوپرنت (supernet) پالیگان

سوپرنت پالیگان به شما این امکان را می‌دهد تا زنجیره‌های برنامه (app- chain) با کارایی بالا و قابل تنظیم و با گزینه‌های اجرا به روشی سریع و بدون درز ایجاد کنید.

مزایای سوپرنت به شرح زیر هستند:

• قابل تنظیم: سوپرنت پالیگان فضای بلاک اصلی را گسترش می‌دهد
• سازگاری با ماشین مجازی اتریوم
• توان عملیاتی اختصاصی: به دلیل داشتن فضای بلاک که به برنامه‌های شما اختصاص داده شده است، تضمین می‌کند که تجربه کاربری شما تحت تاثیر زیاد بودن فعالیت‌ها دچار مشکل نمی‌شود.
• توکن گس محلی: کارمزدهای قابل پیش‌بینی را با توکن‌های گس بومی و ساختارهای هزینه سفارشی به کاربران ارائه می‌دهد

مطالب مرتبط: هزینه گس فی اتریوم چگونه محاسبه می‌شود؟ توضیح گس فی به زبانی ساده

میدن (miden) پالیگان

راه حل میدن (miden) پالیگان بیشتر از اینکه به سازگاری با اتریوم اهمیت بدهد سازگاری با zk را در اولویت قرار داده است.

اصطلاح zk که مخفف zero konwledge و به معنی دانش صفر است، به استفاده از شواهدی برای تایید تراکنش بدن نیاز به تعامل یا اعتماد اشاره دارد. به این ترتیب، برای تایید صحت یک گزاره به هیچ اطلاعاتی در مورد شخص نیاز نیست.

به همین دلیل از یک حالت جدید برای بهره‌برداری از قدرت کامل zk استفاده می‌کند. چنین عملکردی به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا برنامه‌هایی را که در حال حاضر دشوار و غیرعملی هستند را بر سیستم‎های کاربری ایجاد کنند.

مزایای میدن پالیگان هم در زیر آورده شده‌اند:

• ساختن برنامه‌های جدید
• توان عملیاتی بالا
• ایمنی دارایی
• مالکیت داده‌ها

پالیگان آیدی (id)

پالیگان آیدی به شما این قدرت را می‌دهد تا با پیروی از اصول هویت مستقل و حریم خصوصی به طور پیش فرض، بتوانید با ایمنی از dappها استفاده کنید.

مزیت‌های پالیگان آیدی را بیشتر شرح و بسط می‌دهیم:

• اعتماد نکن، تایید کن! این برنامه به شما امکان می‌دهد تا مدارک دانش صفر (zero knowledge) تولید کنید. به این ترتیب می‌توانید بدون افشای اطلاعات شخصی خود اثبات کنید که یک انسان هستید.
• اعتبارنامه‌های قابل تایید و web3: پالیگان آیدی اولین راه حل هویتی است که به کاربران امکان می‌دهد از اثبات دانش صفر برای تعامل با قراردادهای هوشمند استفاده کنند. اعتبارنامه‌های قابل تایید در خارج از زنجیره (off- chain) صادر می‌شوند.
• تجربه کاربری بهبود‌یافته: با استفاده از پالیگان آیدی دیگر نیازی به رمز عبور ندارید. امکان نفوذ برای هکرها هم وجود ندارد چون فقط از اعتبارنامه‌هایی استفاده می‌کنند که از راه‌های غیرقانونی به دست آورده‌اند. شما تنها باید سیستم خود را ایمن کنید.

حالا که با راه حل‌های گفته‌شده در سایت پالیگان آشنایی پیدا کردید، بهتر است به سراغ چگونگی کار پالیگان برویم.

شبکه پالیگان چگونه کار می کند؟

پالیگان از نظر گره‌های شبکه، حاکمیت، استیکینگ و سایر عملکردها مشابه با دیگر پروتکل‌های مکانیزم اثبات سهام کار می‌کند.

مکانیزم اثبات سهام

پلتفرم پالیگان به جای استفاده از مکانیزم اثبات کار از مکانیزم اثبات سهام استفاده می‌کند که به مجموعه‌ای از اعتبارسنجی گره‌ها (node) برای تایید بلاک‌های تراکنش در شبکه متکی است.

اکوسیستم پالیگان با پاداش دادن به کاربران با ماتیک (matic) که ارز پالیگان است کار می‌کند. برای کسب ماتیک می‌توانید یکی از گزینه‌های زیر را انتخاب کنید.

1. یک اعتبارسنج (validator) شوید و با اجرای یک گره کامل تراکنش‌ها را در بلاکچین تایید کنید. به عنوان اعتبارسنج گره، هزینه کارمزدها برای شما کاهش می‌یابد و ماتیک‌های جدید را دریافت می‌کنید. با این حال اگر عملکرد بدی داشته باشید، اشتباه کنید یا حتی اتصال اینترنت شما کند باشد، به عنوان مجازات ماتیک دریافتی شما کاهش خواهد یافت.
2. تبدیل‌کننده (delegator) شوید که به نوعی گره عمومی است. به عنوان نماینده ماتیک دیگر کاربران را دریافت کنید و از آن برای کمک به شبکه در انجام اعتبارسنجی استفاده کنید. هر چه ماتیک تفویض‌شده به شما بیشتر باشد، قدرت رای شما به عنوان نماینده بالاتر خواهد بود.

پل (bridge) پالیگان

اگر می‌خواهید وجوه خود را از شبکه اتریوم به پالیگان منتقل کنید باید از پل پالیگان استفاده کنید. پل پالیگان مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند است که به هدایت دارایی‌ها از شبکه اصلی اتریوم به زنجیره جانبی پالیگان کمک می‌کند.

پس از انتقال دارایی‌ها به پالیگان، از این وجوه برای تعامل با برنامه‌ها و بلاکچین‌های موجود در اکوسیستم پالیگان استفاده می‌شود. اگر می‌خواستید همین برنامه‌ها را روی اتریوم اجرا کنید، کارمزد تراکنش شما مبلغ قابل توجهی می‌شد، اما با وجود پالیگان کارمزد شما به چیزی کمتر از 1 دلار کاهش می‌یابد.

پروتکل پالیگان

پروتکل پالیگان همه بلاکچین‌های در ارتباط با پالیگان را به یکدیگر و شبکه اتریوم متصل می‌کند. همچنین به زنجیره‌ها اجازه می‌دهد تا از اتریوم استفاده کنند و مدل امنیتی آن را به ارث ببرند.

کیت توسعه نرم افزار پالیگان (sdk)

پالیگان در می سال 2021 پالیگان کیت توسعه نرم افزار خود را معرفی کرد که مجموعه‌ای از ابزارهای نرم افزاری plug and play هستند. این کیت به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا بلاکچین‌ها و برنامه‌های دیفای کاملا قابل تنظیم خود را راه‌اندازی کنند.

ایده اصلی sdk این است که اتریوم را به یک سیستم چند زنجیره‌ای بدون محدودیت‌های فعلی و فقدان ساختار در اکوسیستم آن تبدیل کند.

هدف  sdkپالیگان تقویت اکوسیستم با 3 مفهوم اصلی است:

• سازگاری با اتریوم
• ماژولار بودن
• توسعه‌پذیری

ماژولار بودن اصلی در طراحی است که یک مجموعه را به قطعات کوچکتری به اسم پودمان تقسیم می‌کند. پودمان‌ها می‌توانند به طور مستقل ایجاد، اصلاح یا با پودمان‌های دیگر جابه جا شوند.

با اجرای این اهداف توسعه‌دهندگان می‌توانند راه حل‌های زیرساختی برای مقیاس‌پذیری اتریوم پیشنهاد دهند.

کیت توسعه نرم افزار پالیگان خود به 2 نسخه تقسیم می‌شود:

1. نسخه اول از زنجیره‌های مستقل سازگار با اتریوم پشتیبانی می‌کند که بلاکچین‌های مستقل مسئول ماژول‌ها و امنیت آن‌ها هستند. این زنجیره‌ها می‌توانند از پل پالیگان برای برقراری ارتباط با اتریوم (به عنوان مثال، انتقال دارایی‌ها یا ارسال پیام‌های دلخواه) و در عین استقلال خود استفاده کنند.
2. در نسخه دوم ما شاهد پشتیبانی از انواع دیگر زنجیره‌ها، مانند راه حل‌های لایه دو، با مجموعه ماژول‌ها و ابزارهای خاص خود برای توانمندسازی بیشتر توسعه‌دهندگان خواهیم بود.

تا اینجا متوجه شدید برخی ویژگی‌ های پالیگان چیست، اما پالیگان را در کجا و برای چه می‌توان استفاده کرد؟

پالیگان چه موارد استفاده‌ای دارد؟

پالیگان به شما این امکان را می‌دهد که تقریبا هر کاری را که در اتریوم انجام می‌دادید، در آن هم انجام دهید، اما با هزینه گس بسیار پایین‌تر و توان عملیاتی بالاتر!

polygon از یک راه حل مقیاس‌پذیر ساده به یک اکوسیستم گسترده‌تر و پیچیده‌تر تبدیل شده که در آن کاربران و توسعه‌دهندگان به طور یکسان دارای مجموعه وسیعی از موارد استفاده هستند. از آن جمله می‌توان موارد زیر را نام برد:

• راه‌اندازی بلاکچین‌های سازگار با اتریوم
• استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز بر پایه اتریوم
• ضرب کردن (mint) توکن‌های غیرقابل معاوضه (nft)
• تبدیل شدن به اعتبارسنج گره یا نماینده
• استیک کردن ماتیک

پروژه‌های موفق متعددی وجود دارند که بر روی پالیگان کار می‌کنند. به عنوان مثال open sea به شما اجازه می‌دهد تا پالیگان را به جای اتریوم به عنوان شبکه اصلی انتخاب کنید و هر بار که nft معامله می‌کنید از آن استفاده کنید.

open sea بازاری برای خرید، فروش و ایجاد توکن‌های غیرقابل تعویض است.

تنها کاری که لازم است انجام دهید، این است که از یک کیف پول سازگار با پالیگان مثل متامسک استفاده کنید و آن را به اپن سی متصل کنید.

البته شایان ذکر است که همه پروتکل‌هایی که بر روی اتریوم ساخته شده‌اند، تکرار (iteration) پالیگان خود را ندارند و به همین دلیل محدودیت‌هایی به وجود می‌آید.

تا اینجا متوجه شدید که مثل دیگر پروتکل‌ها پالیگان هم ارز دیجیتال بومی خود یعنی ماتیک (matic) را دارد. حالا نوبت آشنا شدن با آن است.

ارز پالیگان چیست؟

ارز پالیگان با نماد ماتیک (matic) یک توکن بر پایه استاندارد erc-20 اتریوم   است که کل اکوسیستم پالیگان را تامین می‌کند.

کل عرضه توکن ماتیک 10 میلیارد خواهد بود که به صورت زیر توزیع می‌شود:

• مشاوران: 4%
• فروش خصوصی: 4%
• عملیات شبکه: 12%
• تیم توسعه‌دهنده: 16%
• فروش لانچ‌پد (launchpad): 19%
• اکوسیستم: 23%
• بنیاد: 22%

ماتیک در کجاها به کار می‌آید؟

موارد استفاده ماتیک

موارد زیر مهم‌ترین استفاده ماتیک را رقم می‌زنند.

پرداخت

• پالیگان کاربران را قادر می‌سازد تا بتوانند از dappها استفاده کنند
• ماتیک را می‌توان به عنوان روش پرداخت تراکنش‌ها استفاده کرد

صرافی‌های غیرمتمرکز (dex)

• کاربران هنوز هم صرافی‌های متمرکز را به دلیل عملکرد و امنیت به صرافی‌های غیرمتمرکز ترجیح می‌دهند. با امکان داد و ستد ماتیک در چند میلی‌ثانیه، به بهبود وضعیت صرافی‌های غیرمتمرکز کمک می‌شود.

گیمینگ (gaming)

• صنعت بازی معمولا تا حد زیادی متمرکز بوده و کاربران کنترلی بر دارایی‌های دیجیتال خود نداشتند. اما با استفاده از ماتیک بر بستر شبکه پالیگان می‌توانید کنترل دارایی‌های خود را به دست بگیرید.

آیا چیزی درباره هاردفورک پالیگان می‌دانید؟

هاردفورک پالیگان

برای بررسی هاردفورک پالیگان از سایت پالیگان استفاده کردیم. در این روش ابتدا 2 ارتقا آن را معرفی می‌کنیم. در مورد هر ارتقا 3 قسمت وجود دارد که شامل پروپوزال، دلیل و انتظارات می‌شود و ما به صورت خلاصه‌ای جامع آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

• ارتقا اول: کاهش گس اسپایک‌ها (gas spikes)

پروپروزال:

تغییر base fee change denominator از 8 به 16، برای روان کردن نرخ افزایش یا کاهش کارمزد گس.

دلیل:

افزایش هزینه گس در زمان افزایش تقاضا در هر پروتکل بلاکچینی طبیعی است، اما در زمانی که نشان‌دهنده رشد تصاعدی قیمت باشد چنین نیست. آنها نتیجه eip 1559 و زمان بلاک سریع‌تر (2 ثانیه) هستند.

انتظارات:

با افزایش deniminator از 8 به 16 انتظار می‌رود که نرخ تغییر هزینه گس پایه از 12.5% به 6.25% کاهش یابد. به این ترتیب، نوسانات شدید گس فی کنترل می‌شود.

• ارتقای دوم: رسیدگی به سازماندهی مجدد زنجیره‌ای

پروپوزال:

طول اسپرینت (sprint) از 64 به 16 بلاک کاهش می‌یابد. در نتیجه زمان بسیار کوتاه‌تری (32 ثانیه) برای تولید مداوم بلاک‌ها نسبت به قبل (128 ثانیه) لازم است.

دلیل:

طول اسپرینت (sprint length) توصیف‌کننده تعداد بلاک‌هایی است که اعتبارسنج بلاک‌های پیوسته روی زنجیره تولید می‌کند. با کاهش طول اسپرینت، مدت زمانی که یک اعتبارسنج به طور مداوم بلاک‌ها را تولید می‌کند، کاهش می‌یابد.

انتظارات:

با کاهش طول اسپرینت، هاردفورک به بهبود نهایی تراکنش کمک می‌کند. این تغییر بر کل زمان یا تعداد بلاک‌هایی که یک اعتبارسنج ایجاد می‌کند تاثیری نمی‌گذارد. بنابراین به طور کلی هیچ تغییری در پاداش‌ها وجود نخواهد داشت.

dappهای محبوب بر بستر پالیگان

تعدادی از برنامه‌های غیرمتمرکز محبوب که بر روی شبکه پالیگان قابل استفاده‌اند، عبارتند از:

• سوشی سواپ

یک صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر اتریوم که به عنوان یک بازارساز خودکار عمل می‌کند

• کرو فایننس (curve finance)

یک استخر نقدینگی صرافی در اتریوم که معاملات یکپارچه استیبل کوین‌ها را با ریسک پایین فراهم می‌کند.

• 1 اینچ (1inch)

یک صرافی غیرمتمرکز تجمیع‌کننده که به عنوان پل نقدینگی بین چندین پروتکل دیفای عمل می‌کند و بهترین نقدینگی را در اتریوم، زنجیره هوشمند بایننس، پالیگان و … در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

• آیو (aave)

یک پروتکل تجمیع بازده که به کاربران اجازه می‌دهد رمزارز را قرض بگیرند (borrow) و از آن برای گرفتن وام‌های فلش استفاده کنند.

وام فلش (flash loan) نوعی وام بدون وثیقه است که به کاربر اجازه می‌دهد تا زمانی که دارایی‌های وام گرفته شده در همان تراکنش بلاکچین بازپرداخت شود، دارایی‌هایی را بدون وثیقه اولیه قرض کند.

• کوییک سواپ

یک صرافی غیرمتمرکز دیگر که بر روی شبکه پالیگان اجرا می‌شود و تراکنش‌ها را با سرعتی بالا و هزینه‌ای پایین مدیریت می‌کند.

مطالب مرتبط:صرافی کوییک سواپ چیست و چگونه می‌توان با آن کار کرد؟

سخن پایانی

در مقاله بستر پالیگان چیست تلاش کردیم ابتدا پالیگان را تعریف کنیم. پالیگان پروتکلی است که با راه حل‌های خود می‌خواهد از شلوغی شبکه اتریوم بکاهد و به نوعی دست راست آن باشد.

همچنان که قبلا گفتیم، هدف پالیگان این است که با بهره‌گیری از آن بتوان از تمام مزیت‌های شبکه اتریوم استفاده کرد، بدون اینکه نیازی به پرداخت هزینه‌های بالای تراکنش‌های کند باشد!

پالیگان همچنین کاربردهای دیگری دارد، استفاده از ارز آن یعنی ماتیک آن‌ها را برای شما امکان‌پذیر می‌کند.

در نهایت باید بگوییم اگرچه پالیگان تنها راه حل لایه دوم بر بستر اتریوم نیست، اما ارزش قفل شده کاربران بر بستر این پروژه نشان‌دهنده اعتمادی است که افراد به پالیگان دارند. از همین جهت شما هم می‌توانید درباره پیوستن به استفاده‌کنندگان پالیگان تحقیقات بیشتری کنید.

حالا شما بگویید با چیزهایی که درباره پالیگان یاد گرفتید، به نظرتان نباید هر چه سریع تر به سراغ آن رفت؟ اگر پیش از این سابقه کار با پالیگان را دارید، خوشحال می شویم از تجربیات شما استفاده کنیم. 

مطالب مرتبط با مقاله پالیگان چیست؟

• در این مقاله با پالیگان آشنا شدیم. اما اگر با پادشاه ارزهای دیجیتال آشنا نیستید از شما دعوت می‌کنیم که مقاله بیت کوین چیست؟ را مطالعه کنید.
• کاردانو هم جزو ارزهای مهم بازار ارزهای دیجیتال است. در مقاله کاردانو چیست؟ همه چیز را درباره این بلاکچین نسل سومی توضیح داده‌ایم.
• اگر قصد جدی برای سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال را دارید حتما با مهم‌ترین اصول سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال آشنا باشید.
• البته که سرمایه گذاری و ترید با هم تفاوت دارند. بررسی این تفاوت را در تفاوت سرمایه گذاری و ترید در ارزهای دیجیتال؛ کدام یک سودآورتر است؟ بخوانید.