پامپ و دامپ چیست؟

اگر شما یکی از علاقه مندان به دنیای ارزهای دیجیتال (digital currencies) هستید، حتماً تاکنون با دو اصطلاح پامپ و دامپ (pump and dump) برخورد داشته‌اید. این دو اصطلاح در بازارهای مالی کاربرد زیادی دارند.

دامپ و پامپ یک استراتژی‌ در بازار ارزهای دیجیتال می‌باشند که با هدف سوء استفاده و کسب درآمد از روش‌های غیر اخلاقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیوه کسب درآمد در حالت دامپ و پامپ از نظر بسیاری از سرمایه گذاران وظیفه شناس یک حرکت غیر اخلاقی محسوب می‌شود. بنابراین هر تریدی و سرمایه گذاری باید از وجود آن آگاه بوده و آمادگی مواجه با این معضل بازارهای مالی را داشته باشد. در این مقاله قصد داریم ضمن معرفی استراتژی دامپ و پامپ با نحوه تشخیص، با چگونگی حفاظت از دارایی‌ها در مقابل آنها بیشتر آشنا شویم. 

پامپ (pump) چیست؟

پامپ زمانی رخ می‌دهد که گروهی از افراد با حجم زیادی سرمایه شروع به خرید یک ارز دیجیتال یا کالای در قیمت پایین می‌کنند. این افراد می‌توانند شخصیت‌های قدرتمند، بانک‌ها و شرکت‌های مختلف باشند. که این با نام  نهنگ‌های (whales) بازار معرفی می شوند. 

این افراد حجم زیادی از دارایی‌های خود را روی یک ارز دیجیتال سرمایه گذاری می‌کنند و سپس شروع به تبلیغات گسترده و تشویق مردم برای سرمایه‌ گذاری روی ارز دیجیتال موردنظر می‌کنند. اغلب این تبلیغات دروغ بوده و تنها با هدف تشویق افراد انجام می‌شود. برای مثال با تبلیغات ادعا می‌کنند اکنون بهترین زمان خرید ارز دیجیتال می‌باشد و اگر همین حالا برای خرید ارز دیجیتال موردنظر اقدام نکنید فرصت را از دست خواهید داد. 

با چنین تبلیغاتی افراد به تدریج فریب خورده و سرمایه خود را وارد بازار کرده و شروع به خرید می‌کنند، حتی ممکن است اطرافیان خود را نیز ترغیب کنند. در نتیجه این تبلیغات دروغین تقاضا برای خرید افزایش یافته و باعث بالا رفتن قیمت آن می‌شوند. این فرآیند پامپ گفته می‌شود.

دامپ (dump) چیست؟

پس از افزایش قیمت ارز دیجیتال، هنگامی که افراد سودجو و کلاهبرداران به سود و هدف مورد نظر خود رسیدند، شروع به فروش ناگهانی ارز دیجیتال می‌کنند. 

در این زمان افراد خبره و تریدرهای حرفه‌ای که دامپ را تشخیص داده باشند با بررسی بازار و مشاهده افزایش عرضه، سود خود را ذخیره کرده و قبل از ریزش شدید بازار از آن خارج ‌شوند.

 اما افراد عادی و ناآگاهی که وارد بازار شده‌اند وقتی حجم فروش بالا و کاهش قیمت زیاد ارز دیجیتال مورد نظر را مشاهده می‌کنند، شروع به فروش دارایی‌های خود با قیمت کمتر از خرید می‌کنند تا سرمایه خود را از نابودی نجات دهند. در نتیجه کل بازار ارز دچار ریزش شده و افراد زیادی ضرر می‌کنند. به این فرآیند در حوزه مالی دامپ می‌گویند.

 نشانه‌های وجود دامپ و پامپ در ارزهای دیجیتال

به عقیده بسیاری از افراد حرفه‌ای یکی از مهم‌ترین روش‌های شناسایی پروسه دامپ و پامپ این است که در مورد پروژه‌ها و ارزهای دیجیتالی که توسط افراد ناشناس معرفی شده‌اند به دقت تحقیق کنید و از افراد آگاه راهنمایی بگیرد. علاوه بر این، اگر با افزایش ناگهانی تبلیغات جذاب یک ارز دیجیتال یا پروژه مواجه شدید قبل از خرید، رزومه تیم پشتیبانی را بررسی کنید. تحقیق کنید که این تیم در گذشته بر روی چه پروژه‌هایی کار کرده است. آیا این پروژه‌ها به نتیجه رسیده است؟ اگر نیمه کاره رها شده است چه تضمینی دارد که این پروژه جدید به اتمام برسد؟ حساب کاربری این افراد در شبکه‌های اجتماعی را بررسی کنید و نظر سایر افراد درباره این پروژه را با دقت بخوانید اگر دیگران نیز بر این باور بودند که این پروژه یک روش پامپ و دامپ است، با احتیاط بیشتری اقدام به خرید ارز دیجیتال کنید.

یکی دیگر از راه‌های شناسایی پامپ و دامپ ارزهای دیجیتال بررسی فنی پروژه مورد نظر می‌باشد. در مورد مشخصات فنی پروژه‌ای که قصد دارید در آن سرمایه‌ گذاری کنید، تحقیق کنید. فرآیندها و برنامه‌های آینده آن را در نظر بگیرید. با استفاده از تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال (technical analysis) و فاندامنتال‌ (fundamental analysis) ارزش کنونی و آینده پروژه را بررسی کنید. چنانچه قیمت کنونی قیمت واقعی آن پایین‌تر بود با خیال راحت سرمایه گذاری کنید، اما اگر قیمت کنونی ارز دیجیتال مورد نظر با قیمت فعلی آن برابر بود، از خرید آن صرفه نظر کرده و به دنبال پروژه دیگری بروید.

سابقه حجم معاملات ارز دیجیتال را با دقت بررسی کنید و چنانچه در تحقیقات خود با رشد ناگهانی و بدون دلیل حجم معاملات این ارز دیجیتال روبرو شدید با احتیاط بیشتری عمل کنید. چرا که در بیشتر پروژه‌های دامپ و پامپ حجم معاملات ارز دیجیتال مورد نظر مشابه می‌باشد. برای این قبیل پروژه‌ها اغلب حجم معاملات برای مدت زیادی بسیار پایین و گاها نزدیک به صفر می‌باشد و به یکباره با افزایش قیمت حجم معاملات رشد چشمگیری می‌کند. بنابراین قبل از هر اقدامی ابتدا تحقیق کنید که دلیل این افزایش حجم چه چیزی بوده است. علاوه بر این با کمک گرفتن از ربات‌های خاص مانند yobit bot می‌تواند روند طرح پامپ یک ارز دیجیتال را دنبال کنید.

چگونه دارایی خود را در برابر دامپ و پامپ حفظ کنیم؟

وجود دامپ و پامپ در بازارهای مالی بویژه ارزهای دیجیتال باعث شده تا افراد زیادی به فکر محافظت دارایی خود در برابر آن‌ها باشند؛ هدایت بازار ارزهای دیجیتال (cryptocurrency) به‌وسیله این استراتژی‌ها هرج و مرج‌ زیادی را ایجاد خواهد کرد.

برای جلوگیری از بروز هرج و مرج در سال 2018 اتحادیه بازارهای دارایی کریپتویی (adam) در ایجاد شد. این اتحادیه تلاش می‌کند دستکاری‌های بازار را کاهش دهد تا امنیت به بازار برگردد و برای دستیابی به این هدف قوانین و ضوابطی را در نظر گرفته است.

کمیسیون امنیت و مبادلات آمریکا (sec) نیز همواره توصیه می‌کند به هر صرافی اعتماد نکنید؛ براساس توصیه این کمیسیون تنها برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال اعتبار دارند و صرافی‌هایی که طبق قوانین رفتار نمی‌کنند معتبر نیستند.

برای رعایت قوانین ضد پولشویی بسیاری از کوین‌ها و توکن‌ها فقط سفارش خرید و فروش  مشتریان شناسایی شده براساس know your client یا به طور خلاصه kyc را قبول می‌کنند.به همین دلیل تمام کسانی که قصد دارند بر روی ارزهای دیجیتال مختلف سرمایه‌ گذاری کنند باید ابتدا قوانین kyc خود را تطبیق دهند. این کار با هدف جلوگیری از ورود افراد کم سن و سال، مهاجران غیر قانونی، کلاهبرداران و مجرمان انجام می‌شود. 

علاوه بر قوانین فوق، سازمان sec آمریکا یک سری قوانینی را تحت عنوان ipo (initial public offering) منتشر کرده است. این قوانین مربوط به قانون عرضه اولیه عمومی ارزهای دیجیتال (ico) می‌باشد تا از بروز اقدامات خلافکارانه در حوزه ارزهای دیجیتال جلوگیری کند. هرچند که اجرای این قوانین مخالف قوانین بلاکچین (blockchain) غیرمتمرکز است اما برای تامین امنیت دارایی سرمایه گذاران لازم الاجرا می‌باشد.

 همچنین بهتر است برای محافظت از دارایی‌های خود در برابر دامپ و پامپ، قبل از سرمایه‌ گذاری در توکن مورد نظر خود آن را به طور کامل شناسایی کنید. این کار می‌تواند شما را در مقابل رویدادهای غیرمعمول بازار محافظت کند. به هنگام سرمایه‌ گذاری در ارزهای دیجیتال احساساتی نباشید و تمام دارایی‌های خود را روی یک ارز دیجیتال سرمایه‌ گذاری نکنید؛ زیرا ارزهای دیجیتال زیادی برای خرید و فروش وجود دارند. دارایی‌های خود را بر روی آن‌ها توزیع کنید. در غیر این صورت اگر گرفتار طرح‌های پامپ و دامپ شدید، آنگاه تمام پول‌های خود را از دست خواهید داد. سرمایه‌ گذاری در رمز ارزهایی با ساختار قابل اعتماد که توسط افراد سرشناس ایجاد شده‌اند می‌تواند امن باشد.

هم‌چنین به یاد داشته باشید که ارزهای معتبر معمولا در سایت‌های گیت هاب (github) و medium لیست می‌شوند. لذا رصد کردن این سایت‌ها می‌تواند برای سرمایه‌ گذاری‌های شما موثر باشند.

روند معامله‌گری در دامپ و پامپ ارزهای دیجیتال

 تاکنون روش‌های مختلفی را برای تشخیص طرح پامپ و دامپ و شیوه‌هایی را برای محافظت دارایی در برابر آن‌ها معرفی کردیم؛ اگر به هر دلیلی در میانه راه سرمایه‌ گذاری متوجه شدید که ارز دیجیتالی را که خریداری کرده اید در یک دامپ و پامپ قرار دارد، بهترین راهکار چیست؟ 

اگر در میانه مسیر پامپ قیمت قرار دارید، در گام اول تارگت‌هایی که با استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال قیمت تعیین کرده‌اید را رها کنید چرا که کنترل بازار ارز دیجیتال مورد نظر شما دست تعداد معدودی از افراد قرار دارد نه در دست جامعه، پس قیمت تا جایی رشد خواهد کرد که این افراد می‌خواهند. در گام دوم اصلا به سرمایه گذاری بلند مدت بر روی این ارز دیجیتال فکر نکنید چرا که هر پروسه پامپ، دامپ قیمت را نیز به دنبال خواهد داشت. البته تشخیص تارگت نهایی افزایش قیمت آن نیز قبل از ریزش قیمت ارز دیجیتال کار غیرممکنی است؛ بنابراین اگر شما کوچک‌ترین نشانه‌هایی را در مورد افزایش عرضه در بازار مشاهده کردید، تمام دارایی‌های خود را بفروشید. البته بعد از فروش دارایی‌های خود می‌توانید به ایجاد یک پوزیشن شورت (short) در بازار فیوچر (cfd) بپردازید تا از این طریق نیز بتوانید از ریزش قیمت رمز ارز سود ببرید.

مدت زمان وقوع پامپ و دامپ 

طی شدن روند افزایش و کاهش قیمت یک ارز دیجیتال زمان‌بر است. شخص یا اشخاصی که پشت این استراتژی‌ها قرار دارند معمولاً تبلیغات خود را با هدف دریافت نتیجه بلندمدت انجام می‌دهند؛ بنابراین زمان واحدی را نمی‌توان برای به دست آوردن نتایج بهتر در نظر گرفت. 

ممکن است برخی از پامپ و دامپ‌ها تنها چند ساعت طول بکشند و برخی نیز به مدت چندین ماه زمان ببرند. معمولا زمان دامپ و پامپ‌ها به هدف از قبل تعیین شده‌ آن‌ها بستگی دارد تا افرادی که در این حوزه فعال هستند به‌وسیله تبلیغات کلاهبرداران جذب شوند. بر همین اساس دامپ و پامپ را به دو نوع اصلی کوتاه‌مدت و درازمدت تقسیم می‌کنند.

معمولاً در پامپ کوتاه‌مدت ارز دیجیتالی را انتخاب می‌کنند که تریدرهای (traders) زیادی در آن فعالیت دارند. اما اکثر پامپ‌های درازمدت روی ارزهای دیجیتالی پیاده‌سازی می‌شوند که اثر گذاری استراتژی‌های کلاهبرداران در آنها زمان بر می‌باشد.

هدف اجرای دامپ و پامپ‌ در ارزهای دیجیتال

بازیکنان اصلی طرح دامپ و پامپ به دو گروه اصلی تریدرها و ترویج‌دهنده‌ها در کنار سرمایه‌گذاران تقسیم می‌شوند. تریدرها و ترویج‌دهنده‌ها همان کسانی هستند که بازار را دستکاری می‌کنند و از همه رخدادهای آن در آینده با خبر هستند. هدف اصلی آن‌ها این است که گروه دوم را به بازی دعوت کنند تا سرمایه‌های آن‌ها را از دسترس‌شان خارج کنند. معمولاً تریدرها و ترویج‌دهنده‌ها به سرمایه‌گذارانی علاقه‌مند هستند که تجربه کافی در خرید و فروش ارزهای دیجیتال ندارند و ترجیح می‌دهند بیشتر طبق گفته متخصصان بازارهای مالی روند سرمایه‌گذاری خود را ادامه دهند.

ترجمه و جمع‌آوری: تیم خرید و فروش اتریوم صرافی ارز دیجیتال همتا پی