بازار خرسی در ارز دیجیتال چیست و چگونه باید آن را تشخیص دهیم؟

بازارهای مالی روندهایی برای حرکت دارند. با شناخت تفاوت‌ بین بازار خرسی و بازار گاوی می‌توانید برای سرمایه‌ گذاری در بازار بهتر تصمیم‌‌گیری کنید. حتما می‌پرسید چگونه؟ بگذارید مطلب را این طور بیان کنیم،‌ هر روندی شرایط بازار را به سمت و سوی متفاوتی می‌کشاند. آیا می‌دانید بازار در حال حاضر در چه روندی قرار دارد؟ و یا چطور می‌توانید همگام با تغییر شرایط پیش بروید؟ پس برای اینکه بدانید شرایط چگونه تغییر خواهد کرد باید بدانید که در حال حاضر بازار در چه روندی قرار دارد.

بسیاری از تریدرها (معامله گران) علی‌الخصوص تحلیل‌گران تکنیکال معتقدند که اگر بخواهیم از ابتدای امر به روند قیمتی بیت کوین نگاه کنیم. بیت کوین حتی با پشت سر گذاشتن چندین بازار گاوی یا صعودی (bull market) بزرگ باز هم چندین بار در جریان روند نزولی یا بازار خرسی بی‌رحم قرار گرفته است. تا به امروز قیمت بیت‌کوین در بازارهای خرسی متعدد تا بیش از 80% هم افت داشته است. در شرایط مشابه آلتکوین‌ها هم افت 90 درصدی را تجربه کرده‌اند. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که در مواجهه با چنین بازار بی‌رحمی چه باید کرد؟

در این مقاله، ابتدا به بازار خرسی یا روند نزولی می‌پردازیم و در ادامه این که چطور باید برای رویارویی با بازار خرسی آماده باشید را خواهید آموخت. بنابراین، باید بدانید با چه ترفندهایی در بازارهای این چنینی نه تنها ضرر نکنید بلکه از آن سود ببرید.

پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

منظور از بازار خرسی چیست؟

به زبان ساده بازار خرسی بازه زمانی است که قیمت در یک بازار مالی نزولی است. بازارهای خرسی بازارهای پرخطری هستند و می‌توانند به راحتی تمام سرمایه افراد تازه‌کار را از آن‌ها بگیرند. در این صورت سرمایه‌گذار یا معامله‌گر برای همیشه ترسیده می‌شود و دیگر به سرمایه‌ گذاری یا معامله‌گری در بازار مالی باز نمی‌گردد. چطور چنین چیزی ممکن است؟

تریدرها اصطلاح جالبی در این باره دارند. آن‌ها می‌گویند:

پله پله بالا می‌روی و با آسانسور پایین می‌آیی!

به عبارتی دیگر, معمولا حرکت رو به بالا به آهستگی انجام می‌شود در حالی که سقوط ناگهانی و خطرناک است. چرا این گونه است؟ آنها می‌خواهند دارایی خود را به پول تبدیل کنند و سود خود را تا همان جا محدود کنند. زمانی که قیمت‌ها به سمت نزولی شدن متمایل می‌شوند،‌ تریدرها سیگنال را دریافت کرده و فورا دارایی خود را از بازار خارج می‌کنند،‌ مثل مهره‌های دومینو به دنبال آن‌ها سرمایه‌ گذاران و افراد بیشتری از بازار خارج می‌شوند و قیمت‌ بیشتر و بیشتر افت می‌کند. اگر بازار اهرمی باشد این افت شدیدتر نیز خواهد بود. نقدینگی در بازار افزایش یافته و نقدینگی بالا فروش بیش از حدی را با خود به همراه خواهد داشت.

در مقایسه با بازار صعودی، باید بگوییم که همواره افراد در بازارهای گاوی احساس رضایتمندی بیشتری دارند. قیمت‌ها صعودی هستند، همبستگی بالاتر از حد معمول است و دارایی اکثر افراد افزایش می‌یابد.

این است که اصطلاحا گفته می‌شود سرمایه‌ گذاران در بازار خرسی «بریش (beraish)» عمل می‌کنند،‌ به این معنی که انتظار دارند قیمت‌ها افت کنند. همچنین بدان معناست که در بازارهای این چنینی تمایلات بازار بسیار کم می‌شود. اما باز هم باید تاکید کنیم این به آن معنا نیست که تمامی افراد فعال بازار در موقعیت‌های کوتاه‌مدت قرار می‌گیرند، بلکه آن‌ها انتظار دارند قیمت‌ها پایین‌تر آمده و برای موقعیت‌های مناسب‌تر کمین کرده‌اند.

نمونه‌هایی از بازارهای خرسی

همانطور که گفتیم بسیاری از سرمایه‌ گذاران معتقدند که از ابتدای امر تاکنون بیت کوین در روند گاوی یا صعودی بوده است. اما آیا این امر بدان معناست که این بازار گاوی طولانی مدت هیچگاه خرسی نشده است؟ اینطور نیست. این بازار گاوی ریزش‌های خرسی بسیاری را تجربه کرده است. به عنوان نمونه بعد از حرکت بی‌سابقه بیتکوین تا قله 20.000 دلار در دسامبر سال 2017؛ بازار به طرز بی‌رحمانه‌ای خرسی شد.

افت قیمت بیت‌کوین در سال 2017، بعد از یک دوره بازار گاوی

همچنین قبل از بازار خرسی سال 2018،‌ در سال 2014 نیز بیت کوین یک دوره افت قیمت 86% را تجربه کرد.

افت قیمت 86% بیت‌کوین پس از سال 2013

علاوه بر موارد بالا، در سال 2020 مجددا قیمت بیتکوین 3000 دلار شد. اما از این پایین‌تر نرفت. اگر قیمت‌ بیتکوین از این عدد هم پایین‌تر می‌رفت بازار برای چندین سال خرسی باقی می‌ماند.

قیمت بیت‌کوین مجددا تا پایین‌ترین حدی که قبلا در بازارهای خرسی تجربه کرده بود، نزول کرده است.

از آن زمان به بعد این سطح از قیمت شکسته نشد. می‌توان این طور استدلال کرد که هراس ناشی از شیوع ویروس کرونا باعث شد که به این سطح از قیمت برسد. باید اضافه کنیم زمانی که پای تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال در میان است هیچگاه نمی‌توان به طور قطعی نظر داد، تنها می‌توان براساس احتمالات صحبت کرد.

نمونه‌های دیگری از بازار خرسی را می‌توان در بازار بورس و اوراق بهادار مشاهده کرد. افسردگی شدید در بحران مالی سال 2008 یا سقوط بازار سهام در سال 2020 به دلیل شیوع ویروس کرونا نمونه‌های قابل توجهی از بازار خرسی هستند. این رویدادها خسارات جبران ناپذیری به وال استریت وارد کردند و بر قیمت سهام در سراسر جهان تاثیر گذاشتند. شاخص‌های بازار همچون نزدک (Nasdaq 100)، میانگین صنعتی داو جونز (DJIA) یا شاخص S&P 500 در این بازه‌های زمانی به شدت سقوط کردند.

تفاوت‌های بازار گاوی و خرسی 

این دو بازار یک تفاوت ساده با هم دارند،‌ در بازار گاوی قیمت‌ها بالا می‌روند در حالی که در بازار خرسی قیمت‌ها افت می‌کنند.

یکی از تفاوت‌های چشمگیر دیگر این دو در این است که بازارهای خرسی می‌توانند ثبات طولانی‌تری داشته باشند. در این صورت قیمت‌ها به یک اندازه بالا و پایین می‌رود. در نتیجه، در بازار خرسی نوسانات بسیار کم است و معاملات کمی انجام می‌شود. همچنین ممکن است این حالت در بازارهای گاوی نیز دیده شوند؛ اما در بازارهای خرسی بیشتر به چشم می‌خورد. جدای تمام این موارد، افت قیمت‌ها در این بازه زمانی طولانی برای بسیاری از سرمایه‌گذاران مطلوب نیست.

سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا می‌توانید در وهله اول برای کوتاه مدت بر روی دارایی سرمایه‌ گذاری کنید. اگر نتوانید دارایی‌های خود را در مارجین و غیره کم کنید، در این صورت مهامله‌گر می‌تواند به سرمایه‌ گذاری در استیبل‌کوین‌ها یا پول نقد بازگردد. این نوع سرمایه‌ گذاری طولانی مدت‌تر، بدون بودن در جریان روند نزولی و نبود علاقه‌ای به خرید خواهد بود. در نهایت عملکرد قیمت بسیار کند و بدون نوسانات فوق‌العاده می‌باشد.

در بازار خرسی فروش‌های پشت سر هم موجب افت بیشتر قیمت‌ها شده و خرس‌ها برای مدت زمان طولانی‌تری بر بازار حکومت خواهند کرد.

علت تمایل برخی از معامله گران به بازارهای خرسی

دید گاوی و خرسی داشتن به چند عامل بستگی دارد. در مجموع معامله‌گران تا وقتی که قادر باشند در هر دو جهت بازار (شورت و لانگ) معامله کنند، اهمیت چندانی به روند خرسی یا گاوی بودن بازار نمی‌­دهند. معامله‌گران با در نظر گرفتن افق‌­های زمانی کوتاه‌مدت در معاملاتشان، بیشتر از سرمایه ­‌گذاران اقدام به ورود و خروج از پوزیشن‌های معاملاتی خود می‌­کنند.

معامله‌گران بجای انتخاب گاوی یا خرسی بودن بیشتر به این اهمیت می‌­دهند که آیا به درستی وضعیت صعودی و نزولی بازار را ارزیابی کرده‌اند یا خیر. معامله‌گران در صورتی که در تشخیص جهت بازار یک ارز مشخص با توجه به استراتژی معاملاتی خود به درستی عمل کنند، در معاملات کسب سود می‌کنند. با این وجود، استراتژی‌ها، استعدادها یا تمایلات برخی معامله‌گران ممکن است باعث شود یک حالت بازار را بر حالت دیگر ترجیح دهند.

از طرف دیگر سرمایه‌ گذاران عموماً بیشتر در یک پوزیشن لانگ خرید می‌­کنند و با حفظ آن در بلندمدت و افزایش قیمت‌­ها به سود دست پیدا می‌­کنند، پس از دیدگاه منطقی، آن­ها به بازارهای گاوی تمایل دارند. اگر یک سرمایه گذار دید نزولی نسبت به یک دارایی داشته باشد، ممکن است یک پوزیشن شورت بلندمدت داشته باشد یا دارایی خود را بفروشد. اگر چه تقریبا در اکثر مواقع بالاترین سودی که می­توان کسب کرد 100 درصد است، البته به شرطی که سرمایه گذار در بالاترین موقعیت، وارد پوزیشن شورت شده باشد و تا رسیدن قیمت دارایی به صفر آن را نگه داشته باشد. اما از سوی دیگر این امکان وجود دارد که قیمت یک دارایی به شکل نامحدودی افزایش پیدا کند و احتمال سود بیش از 100 درصد را در پوزیشن لانگ بوجود آورد.

با این حساب در خصوص بازار ارزهای دیجیتال، چگونه ممکن است که یک معامله‌کننده یا سرمایه‌ گذار بخواهد قیمت بیت کوین یا آلتکوینی کاهش یابد با وجود این که در کل ذهنیتی گاوی روی صنعت رمزارزها دارد؟ یک دلیل می‌تواند وجود داشته باشد. اگر یک معامله‌گر ذهنیت خرسی (انتظار افت‌های قیمتی در آینده) روی بیتکوین داشته باشد و روی بیت کوین وارد یک پوزیشن شورت شود. بنابراین به طور منطقی انتظار دارد تا قیمت‌­ها افت کنند زیرا با پایین آمدن قیمت، او به سود خواهد رسید.

معامله­‌گرها حتی می‌­توانند بصورت کوتاه مدت دید خرسی و بصورت بلندمدت دید گاوی (و یا برعکس) داشته باشند. برای مثال آن­‌ها می‌­توانند انتظار داشته باشند که در طول چند روز یا چند هفته قیمت بیتکوین بازگشت داشته باشد و در نهایت قیمت‌­ها در یک روند چند ماهه صعودی شوند.

سرمایه‌­ گذاران و معامله‌کننده‌­ها حتی می‌­توانند در کوتاه‌مدت دید خرسی و در بلندمدت دید گاوی داشته باشند و به امید کاهش قیمت‌­ها باشند تا در آینده‌ای نزدیک، به خرید دارایی‌­هایی مشخص با قیمتی نسبتاً ارزان‌تر اقدام کنند. از سوی دیگر، یک فعال بازار می‌­تواند دید گاوی کوتاه مدت را با یک دورنمای خرسی بلند مدت داشته باشد. آن­ها ممکن است فکر کنند قیمت‌­ها به خاطر تحریکات بازار یا عوامل دیگر افزایش پیدا می‌­کنند و در نتیجه اقدام به خرید یا گرفتن پوزیشن لانگ در کوتاه مدت نمایند، در صورتی که نهایتاً انتظار دارند آن جایگاه را به این دلیل که حباب یا پدیده‌­ای مشابه در بازار ایجاد خواهد شد، بفروشند.

باید به این نکته توجه داشت که در بازارهای مختلف تعریف از کوتاه‌مدت و بلندمدت از دیدگاه افراد می‌­تواند متفاوت باشد.

بررسی چگونگی شکل‌گیری جهت‌گیری گاوی یا خرسی

شکل‌گیری دیدگاه گاوی یا خرسی در هر شخص به عوامل مختلفی مانند نمودارها، اخبار و دانش عمومی بستگی دارد. شخصی که در بازار معامله می­‌کند ممکن است فکر کند که بیت کوین و یا یک آلتکوین بر اساس شرایط و الگوهای خاص نمودار، برای مدتی خرسی هستند.

حتی ممکن است به دنبال اطلاعیه­‌های منفی مثل فعالیت‌­های نظارتی و تنظیم بازار توسط دولت، در درازمدت دیدی خرسی به دارایی‌­ها پیدا کنند. این احتمال وجود دارد که شخصی به دلیل مناسبت‌­هایی که در پیش است مثل برگزاری همایش‌هایی نظیر Chicago Mercantile Exchange’s Bitcoin در سال 2017، برای مدتی دید گاوی داشته باشد.

افراد می‌­توانند در مجموع نسبت به یک دارایی دید خرسی یا گاوی داشته باشند. مایکل سیلور (Michael Saylor)، مدیرعامل شرکت مایکرواستراتژی (MicroStrategy)، بیت کوین را روش جدیدی برای حفظ ارزش دارایی‌­ها می‌­داند، در صورتی که پیتر شیف (Peter Schiff)، مدافع و طرفدار طلا، بیت کوین را یک حباب می‌­داند.

با تمام این تفاسیر عوامل زیادی در داشتن دید خرسی یا گاوی، تأثیر دارند. دوره­‌های زمانی، دیدگاه‌­ها و عقاید مختلف یا حتی همایش و گردهمایی‌ها می‌­توانند بر نگرش یک فرد از یک دارایی یا طبقه‌ای از دارایی‌­ها تأثیر داشته باشند. در نهایت هر فرد باید با فکر کردن، خود به یک نتیجه برسد.

چگونه در یک بازار خرسی ترید کنیم؟

یکی از ساده‌ترین استراتژی‌هایی که تریدرها می‌توانند در بازارهای خرسی اتخاذ کنند این است که سرمایه خود را به صورت پول نقد یا ارزهای با قیمت ثابت (ُStablecoins) نگه دارند. اگر افت دائمی قیمت‌ها برای شما مطلوب نیست، بهتر است تا خارج شدن بازار از حالت خرسی و بالا رفتن قیمت‌ها صبر کنید. اگر انتظار برود که بازار گاوی خواهد شد، آن وقت سرمایه خود را وارد کرده و سود ببرید. اگر از آن دسته افراد هستید که می‌توانید برای بلند مدت، حتی برای ماه‌ها و دهه‌ها، به دارایی خود دست نزنید و آن را نگه‌ دارید (hodling)، بازار خرسی برای شما الزاما به معنای فروش نیست.

زمانی که بحث ترید و سرمایه‌گذاری مطرح می‌شود، بهتر است هم‌ جهت با روند بازار خرید و فروش کنید. یکی از راهکارهای سودآور برای خرید و فروش در بازار خرسی این است که از موقعیت‌های کوتاه مدت بهره بگیرید. با این کار، زمانی که قیمت‌ها نزولی هستنند، تریدرها از این افت قیمت‌ می‌توانند سود ببرند. راهکارهایی همچون تریدهای روزانه (day trading)، سوینگ تریدینگ (swing trading) و ترید در موقعیت‌های مشخص (position trading) از مناسب‌‌ترین روش‌ها هستند. هدف اصلی این است که همسو با روند پیش بروید. با توجه به آنچه گفته شد، معامله‌گران به دنبال معاملات “ضد روند” خواهند بود، به این معنا که معاملات آنها مخالف جهت روند اصلی است. بیایید ببینیم چگونه این موضوع کار می‌کند.

در صورت ورود به بازار خرسی باید با موقعیت طولانی مدت وارد شوید. این حرکت «رالی بازار خرسی» یا «جهش گربه مرده (Dead cat bounce)» (اصطلاحی است که برای بهبود موقتی و مختصر قیمت‌های نزولی به کار می‌رود) نامیده می‌شود. حرکت‌های قیمت “ضد روند” می‌تواند ناپایدار باشد و تریدرها از این موقعیت برای تغییر جهش کوتاه مدت به بلند مدت بهره می‌گیرند. با این وجود، زمانی که بازار خرسی به طور کلی تمام شود، باز هم فرض بر این است که روند نزولی بعد از این جهش دوباره باز می‌گردد.

به همین خاطر است که تریدرهای موفق زمانی که قیمت‌ها بالاست سود خود را از بازار کسب می‌کنند و قبل از اینکه بازار خرسی دوباره بازگردد خارج می‌شوند. در صورتی که موفق نشوند به موقع از بازار خارج شوند، باید برای مدت زمان طولانی موقعیت خود را حفظ کنند تا خرس‌ها از بازار خارج شوند. بنابراین، باید در نظر داشته باشید که ترید در بازار‌های خرسی بسیار پرخطر است. حتی تریدرهای با تجربه نیز ممکن است بخشی از دارایی خود را در بازارهای این چنینی از دست بدهند.

نتیجه‌گیری 

در مورد بازارهای خرسی و اینکه چطور تریدرها می‌توانند در این بازارها دارایی خود را حفظ کنند با یکدیگر صحبت کردیم. اگر بخواهیم به طور مختصر مروری بر نتایج داشته باشیم باید بگوییم که بهترین استراتژی در مواجهه با بازار خرسی این است که دارایی خود را به صورت نقد نگه دارید و منتظر فرصت‌های امن‌تر برای ورود باشید. در این میان، شاید برخی از تریدرها تمایل داشته باشند از موقعیت‌های کوتاه مدت بهره‌مند شوند. در نهایت باید بگوییم که هوشمندانه‌ترین کار این است که در رویارویی با هر بازاری هم جهت با آن حرکت کنید.

در قسمت دیدگاه‌ها می‌توانید نظرات خود را در مورد بازار خرسی برای ما بنویسید و یا سوالات خود را در مورد بازار خرسی مطرح کنید.