لایت کوین چیست؟همه چیز در مورد نقره بازار رمزارزها!

لایت کوین (Litecoin) با نماد اختصاری LTC، یکی از اولین ارزهای دیجیتال است که به‌عنوان از فورک‌های بیت کوین است که در سال ۲۰۱۱ روی بلاک چین اختصاصی خود عرضه شد. این رمزارز که هم‌اکنون در جایگاه بیستم بازار بازار قرار دارد، با هدف رفع برخی از محدودیت‌های بیت کوین، ازجمله افزایش سرعت پردازش تراکنش و کاهش کارمزدها ایجاد شد.

در این مقاله از همتاپی قصد داریم خیلی بیشتر در مورد لایت کوین بدانیم؛ ارزی که مدعی است اگر بیت کوین طلا باشد، نقره بازار ارزهای دیجیتال هم اوست! در ادامه، در مورد لایت‌کوین، تاریخچه و نحوه عملکرد شبکه آن، هدف از راه‌اندازی لایت کوین، کیف پول‌های آن و همین‌طور روش‌های خریدوفروش آن بیشتر صحبت خواهیم کرد.

لایت کوین چیست؟

لایت کوین (Litecoin) با نماد اختصاری LTC، یک آلت‌کوین، یک ارز دیجیتال یا پول الکترونیکی همتابه‌همتا و یک فورک از بیت کوین است که در سال ۲۰۱۱ روی بلاکچین خود عرضه شده است. این پروژه که از کدهای متن‌باز بهره می‌برد، باهدف بهبود برخی از ایرادات بیت کوین پا به عرصه وجود گذاشته و خالق آن، چارلی لی (Charlie Lee)، کارمند سابق شرکت‌های بزرگ و بنام گوگل (Google) و کوین‌بیس (Coinbase) است.

لایت ‌کوین از بسیاری جهات بسیار شبیه بیت کوین است و با‌توجه‌به اینکه فورک آن بوده، غیر از این هم نباید باشد. اما یک‌سری تفاوت‌های عمده هم با بیت کوین دارد که ناشی از هدف راه‌اندازی لایت کوین توسط چارلی لی بوده است؛ اهدافی همچون قابلیت انجام تراکنش‌های روزمره، آن هم در مقیاسی وسیع‌تر، با سرعتی بالاتر و هزینه‌هایی به مراتب پایین‌تر!

برای مطالعه بیشتر در مورد بیت کوین توصیه می‌کنیم سری به مقاله بیت کوین چیست به زبان ساده بزنید.

الگوریتم لایت کوین چیست؟ لایت‌ کوین از الگوریتم رمزنگاری اسکریپت (Scrypt) برای هشینگ (Hashing) استفاده می‌کند. این الگو، جایگزین الگوی هشینگ SHA-256 در مکانیسم اجماع اثبات کار (Proof of Work) بلاکچین بیت کوین شده است تا سطح امنیت شبکه را در لایت کوین ارتقا دهد. به نظر می‌رسد که ایده چارلی لی برای استفاده از این الگوریتم عملی بوده، چرا‌که تاکنون هیچ‌گونه حمله سایبری به شبکه لایت کوین گزارش نشده و به‌نوعی می‌توان امنیت آن را تضمین‌شده دانست.

بسیاری بر این عقیده‌اند که اگر بیت کوین طلای بازار کریپتو باشد، لایت کوین نقره آن است! چیزی که در لوگوی این ارز یعنی Ł هم تلویحاً به آن اشاره شده‌است. دلیل این ادعا هم عرضه محدود لایت ‌کوین – ۸۴میلیون واحد – است که خاصیت ضد‌تورمی به آن می‌بخشد. هرچند که قدیمی‌بودن ارز هم می‌‌تواند از دلایل این نام‌گذاری باشد.

خالق لایت کوین

گفتیم که خالق لایت‌ کوین فردی به‌نام چارلی لی (Charlie Lee) است. دانش‌آموخته دانشگاه ام‌آی‌تی (MIT)، از مهندسین سابق شرکت گوگل که سابقه فعالیت در تیم کوین‌بیس را هم دارد.

لی در سال ۲۰۱۱ به‌شدت به بیت کوین علاقه‌مند شد و همین علاقه زمینه‌ای شد تا برای رفع برخی ایرادات و اشکالات شبکه بیت‌کوین، به فکر اعمال یک‌سری تغییرات در آن بیفتد. ایده‌ای که در نهایت به یک فورک در شبکه بیت کوین در اکتبر۲۰۱۱ (مهر۱۳۹۰) انجامید و لایت کوین متولد شد.

جالب است بدانید که چارلی لی، در اقدامی عجیب همه لایت کوین‌های خود را در سال ۲۰۱۷ به فروش رساند! وی هدف خود از این ‌کار را «جلوگیری از ایجاد تعارض منافع به‌عنوان بنیان‌گذار لایت کوین» و تأثیر آن بر فضای ارزهای دیجیتال عنوان کرد.

تاریخچه لایت کوین

لایت‌ کوین، یکی از اولین و مشهورترین فورک‌های کاربردی شبکه بیت کوین است. ضمن آنکه می‌توان این ارز را جزو اولین آلت کوین‌های مشتق‌شده از کد منبع‌بازِ اصلیِ بیت کوین هم محسوب کرد. لایت کوین در ابتدای راه‌اندازی خود، یکی از رقبای اصلی بیت کوین در بازار به شمار می‌رفت، اما با ظهور آلت کوین‌های دیگر و رقابتی‌شدن فضا، به مرور زمان رنگ باخت و مهجور ماند!

تاریخ دقیق راه‌اندازی آن، به ۷اکتبر۲۰۱۱ (۱۵مهر۱۳۹۰) برمی‌گردد. لی در بخش‌هایی از خاطرات خود می‌گوید:

«اکتبر۲۰۱۱ (مهر۱۳۹۰) بود که داشتم با کدهای بیت کوین بازی می‌کردم… چیزی نگذشته بود که یک فورک روی آن پیاده کردم! راستش را بخواهید این پروژه بیشتر برای من جنبه سرگرمی داشت!»

یکی از اهداف اصلی چارلی لی برای راه‌اندازی لایت‌ کوین، کاهش زمان تائید‌شدن هر بلاک از ۱۰ دقیقه به ۱۵۰ ثانیه (۲.۵ دقیقه) بود. این‌ کار به شبکه مقیاس‌پذیری و سرعت بالایی می‌بخشید که درنتیجه آن حجم بالاتری از تراکنش‌ها قابلیت تأیید دارند. همین اتفاق هم افتاد و تعداد لایت‌ کوین‌های قابل استخراج روزانه را به ۱۴،۴۰۰ واحد رساند که البته این مقدار، حداکثر تعداد قابل استخراج لایت‌ کوین بوده و به دلیل هاوینگ‌های صورت گرفته کاهش یافته است. در مورد این موضوع، در بخش‌های آتی به تفصیل صحبت خواهیم کرد.

پس می‌توان نتیجه گرفت که هیچ ایده‌ای جز بهبود شبکه بیت کوین و رفع برخی از ایرادات آن در پشت پرده این ارز وجود ندارد. شاید به همین دلیل هم لی در توصیف لایت ‌کوین در یکی از انجمن‌های محبوب بیت کوین، آن را «نسخه ساده‌شده» بیت‌کوین معرفی می‌کند.

لایت کوین چگونه کار می‌کند؟

بلاکچینِ لایت کوین، از فورک بلاکچین بیت کوین حاصل شده و در‌نتیجه مکانیسم اجماع در آن از نوع اثبات کار (Proof of Work) است. با این حال، الگوریتم رمزنگاری مورد استفاده در این شبکه، برخلاف بیت کوین که از نوع الگوی هشینگ SHA-256 است، اسکریپت (Scrypt) انتخاب شده است.

استفاده از این الگوریتم، در عین حال که به امنیت شبکه کمک می‌کند، سرعت تراکنش‌ها را نیز تا حد زیادی افزایش داده‌است. با این حساب، برای درک نحوه عملکرد لاین کوین اول باید ببینیم که نحوه عملکرد الگوریتم رمزنگاری اسکریپت به چه صورت است؟

الگوریتم اسکریپت

الگوریتم اسکریپت، نوعی الگوریتم اثبات کار است که با سرعتی ۴ برابری نسبت به الگوریتم هشینگ بیت کوین کار می‌کند. بر خلاف بیت کوین که در آن برای ایجاد هر بلوک جدید به حدود ۱۰ دقیقه زمان نیاز است، در این الگوریتم زمان مورد نیاز برای تأیید و ایجاد هر بلوک حدود ۱۵۰ ثانیه یا ۲.۵ دقیقه است که یک‌چهارم شبکه بیت‌ کوین می‌شود.

علاوه بر آن، الگوریتم اسکریپت برای پردازش تراکنش‌ها از یک موتور محاسباتی نیز بهره می‌برد و پس از آن، برای تکمیل فرایند پردازش و تأیید تراکنش‌ها از نودها نیز کمک می‌گیرد. مشارکت نودها در تأیید تراکنش‌ها، پاداشی نیز به‌همراه دارد و اصلی‌ترین عامل ایجاد انگیزه برای تداوم شبکه و توسعه آن است. همان‌چیزی که در بیت کوین هم داریم و تحت عنوان استخراج یا ماینینگ (Mining) می‌شناسیم.

در کنار این الگوریتم، از سگویت (SegWit) نیز در شبکه لایت کوین استفاده شده است. سگویت که کوتاه‌شده‌ عبارت Segregated Witness به‌معنی «شهادت‌های تفکیک‌شده» است، در واقع یک طرح بهبود و ارتقا برای شبکه‌های بیت کوین و لایت کوین است که دو هدف مهم را دنبال می‌کند:

• انعطاف‌پذیری تراکنش‌ها (Malleability)
• افزایش ظرفیت بلوک (Block Capacity)

جالب است بدانید که این سافت فورک، ابتدا روی لایت کوین پیاده شد و بعد از اینکه جواب داد، در سال ۲۰۱۷ روی شبکه بیت کوین نیز اعمال شد. مثل خیلی از به‌روزرسانی‌های دیگرِ بیت کوین که ابتدا روی لایت کوین آزمایش شده‌ و بعد از مشاهده نتیجه، روی بیت کوین عملیاتی شده‌اند!

دیگر الگوریتم پیاده شده در شبکه لایت کوین هم شبکه لایتنینگ (Lightening Network) بوده، که تأثیر قابل‌توجهی روی مقیاس‌پذیری آن و سرعت تراکنش‌ها داشته است.

استخراج لایت کوین

کاربران یا همان نودهای شبکه لایت کوین، قابلیت این را دارند که با استفاده از پردازنده‌های مرکزی (CPU) و گرافیکی (GPU)، توکن بومی شبکه را استخراج کنند. البته، در کنار این پردازنده‌ها، چند سالی است که امکان استخراج لایت کوین با استفاده از دستگاه‌های اسیک (ASIC) نیز فراهم شده است.

هر ۲.۵ دقیقه یک بلوک جدید در شبکه ایجاد می‌شود و تعداد ۶.۲۵ توکن به‌عنوان پاداش در اختیار نودی قرار می‌گیرد که در پردازش و تأیید بلوک مورد نظر شریک بوده است.

البته، این تعداد ۶.۲۵ توکن رقمی است که بعد از سه هاوینگ به آن رسیده‌ایم! تعداد لایت ‌کوین‌های قابل استخراج شبکه لایت کوین در ابتدای راه‌اندازی، روزانه ۱۴،۴۰۰ واحد بود که به ازای هر بلوک جدید – یعنی هر ۲.۵ دقیقه – معادل ۵۰ واحد می‌شد. این رقم طی سه هاوینگ، به ۶.۲۵ واحد کاهش یافته است.

نکته: استفاده از الگوریتم اسکریپت به‌عنوان الگوی هشینگ در لایت‌ کوین، تا مدت‌ها باعث شده بود که این شبکه نسبت به دستگاه‌های استخراج اسیک مقاوم باشد. با این حال، چند سال پیش این مقاومت شکسته شد و اولین دستگاه‌های اسیک استخراج لایت کوین ساخته و روانه بازار شدند.

هاوینگ لایت کوین

در شبکه لایت ‌کوین هم درست مثل شبکه بیت کوین، از رویداد هاوینگ (Halving) استفاده شده است. در بخش استخراج لایت ‌کوین توضیح دادیم که در ازای تأیید تراکنش‌ها و تولید هر بلوک جدید در شبکه، تعدادی توکن LTC به‌عنوان پاداش استخراج به نود تأییدکننده تعلق می‌گیرد.

این پاداش، که در ابتدای راه‌اندازی شبکه در سال ۲۰۱۱ معادل ۵۰ واحد بوده، بعد از هر ۸۴۰,۰۰۰ بلوک نصف می‌شود. لایت ‌کوین از زمان راه‌اندازی خود تاکنون ۳ رویداد هاوینگ را تجربه کرده است که جزئیات آن‌ها به شرح زیر است:

تا این بخش از مقاله، در مورد شبکه لایت کوین و مسیری که از ابتدای راه‌اندازی تاکنون طی کرده صحبت کردیم. اما ببینیم که رمزارز لایت کوین (LTC) چیست و چه ویژگی‌هایی دارد.

رمزارز لایت کوین (LTC)

لایت ‌کوین (Litecoin) با نماد اختصاری LTC توکن بومی شبکه‌ لایت‌ کوین است. به جرأت می‌توان این ارز را دومین ارز دیجیتال محبوب در حوزه پرداخت‌های مالی رمزارزی دانست.

لایت‌ کوین به دلیل ویژگی‌هایی مثل سرعت بالای تراکنش‌ها، هزینه‌های بسیار پایین، سادگی و قابل‌اعتماد‌بودن، از جمله برترین ارزهای دیجیتال دنیا است. این آلت کوین، اگرچه در ابتدای راه‌اندازی یک رقیب جدی برای بیت کوین محسوب می‌شد، اما با ظهور دیگر ارزها کمی رنگ باخته ولی هنوز هم جزو بهترین‌ها به‌ویژه در بحث پرداخت‌ها است.

نکته جالبی که در مورد ارز دیجیتال لایت‌ کوین وجود دارد این است که در زمان عرضه شبکه، ۱۵۰ توکن لایت ‌کوین از پیش استخراج شده بود!

تفاوت‌های بیت کوین و لایت کوین

با توجه به اینکه لایت کوین حاصل فورک روی شبکه بیت کوین است، مقایسه این دو ارز از روز اول وجود داشته و خواهد داشت.

به همین دلیل، شاید مقایسه این دو در این بخش از مقاله چندان هم خالی از لطف نباشد:

در واقع، این‌طور می‌توان توضیح داد که اگرچه سرعت استخراج بلوک‌ها در شبکه لایت ‌کوین چهار برابر شده است، اما بازه هاوینگ نیز چهار برابر بیشتر شده که باعث می‌شود در شبکه لایت ‌کوین نیز درست مثل بیت کوین، تقریباً هر چهار سال یک‌بار شاهد رویداد هاوینگ باشیم.

از آن‌جا که تعداد توکن‌های پاداش استخراج هم در هر دو شبکه از ۵۰ واحد شروع شده، تنها اختلاف زمانیِ حدود دو ساله پیدایش شبکه‌هاست که باعث تفاوت در پاداش استخراج کنونی آن‌ها شده است.

ما در مقاله‌ای به تفصیل این دو ارز را با یکدیگر مقایسه کردیم، پس توصیه می‌کنیم برای مطالعه بیشتر سری به مقاله “مقایسه لایت کوین و بیت کوین” بزنید.

مزایا و معایب لایت کوین

در این بخش، برخی از مهم‌ترین مزیت‌ها و معایب لایت‌ کوین را چه از نظر شبکه و چه توکن بومی آن بررسی می‌کنیم:

نقاط قوت لایت کوین

• پذیرش بسیار بالای توکن لایت کوین (LTC) که تقریباً در همه صرافی‌ها لیست شده‌است
• قدمت بالا و نبود هیچ‌گونه سابقه حمله سایبری که باعث اعتماد بالای کاربران به این شبکه و ارز آن شده‌است
• سرعت بالای تراکنش‌ها و هزینه‌های بسیار پایین جزو مهم‌ترین مزیت‌های لایت کوین است
• قابلیت استخراج دارد و می‌تواند از این بابت جزو ارزهای محبوب ماینرها باشد
• به دلیل محدودیت عرضه دارای خاصیت ضد‌تورمی است و می‌تواند ارزی آینده‌دار باشد
• بسیار ساده است و پیچیدگی‌های ارزهای مبتنی بر قراردادهای هوشمند را ندارد

نقاط ضعف لایت کوین

• از نظر سرمایه‌گذاری و ذخیره ارزش ارز چندان محبوبی بین سرمایه‌گذاران نیست
• در صورت حل مشکل مقیاس‌پذیری بیت کوین، عملاً وجود لایت کوین بی‌معنی است
• با توجه به فرایند استخراج، جزو ارزهای سبز نیست و مصرف‌گرا است
• تمکرزدایی لایت کوین به مراتب پایین‌تر از بیت کوین و بیت‌ کوین کش است
• به‌روزرسانی‌ها و توسعه‌های بسیار محدودی روی این شبکه – نسبت به رقبا – صورت گرفته‌است

کیف پول لایت کوین

بسیاری از کیف پول‌های ارز دیجیتال از لایت ‌کوین (LTC) پشتیبانی می‌کنند. با این حال، برخی از این کیف پول‌ها به دلیل غیرحضانتی‌بودن، امنیت بالا، رابط کاربری جذاب و کاربر‌پسند و معیارهایی این چنینی، بیشتر محبوب شده‌اند.

برخی از محبوب‌ترین و بهترین کیف پول‌های لایت‌ کوین عبارتند از:

• کیف پول تراست والت (Trust Wallet) – نرم‌افزاری / موبایلی
• کیف پول اتمیک (Atomic) – نرم‌افزاری / موبایلی و دسکتاپی
• کیف پول کوینومی (Coinomi) – نرم‌افزاری / موبایلی و دسکتاپی
• کیف پول لجر (Ledger) – سخت‌افزاری
• کیف پول ترزور (Trezor) – سخت‌افزاری

کیف پول تراست ولت فقط در قالب برنامه موبایلی در دسترس بوده و در عین حال جزو محبوب‌ترین کیف پول‌ها برای لایت کوین است. کیف پول‌های سخت‌افزاری نیز به دلیل امنیت بالا بسیار محبوب هستند.

خرید‌و‌فروش لایت کوین

برای خرید‌و‌فروش لایت‌ کوین، به‌راحتی می‌توانید به‌صورت ریالی و از طریق کارت‌های بانکی عضو شبکه شتاب، در صرافی‌های داخلی فعالیت کنید.

مراحلی که برای خرید‌و‌فروش لایت ‌کوین در همتاپی باید طی کنید به شرح زیرند:

• ثبت‌نام در صرافی همتاپی از طریق شماره موبایل و آدرس ایمیل
• تکمیل فرایندهای احراز هویت (در عرض کمتر از 5 دقیقه)
• وارد کردن اطلاعات کارت بانکی در سیستم
• شارژ حساب کاربری یا کیف پول
• خرید لایت‌ کوین از بخش خرید‌و‌فروش آسان

برای دسترسی به پنل خرید‌و‌فروش لایت‌ کوین در همتاپی می‌توانید از صفحه خرید لایت کوین بازدید کنید.

جمع‌بندی

لایت‌ کوین (Litecoin) با نماد اختصاری LTC، یک آلت‌کوین، یک ارز دیجیتال یا پول الکترونیکی همتا‌به‌همتا و یک فورک از بیت کوین است که در سال ۲۰۱۱ روی بلاکچین خود عرضه شده است. این پروژه، با هدف بهبود برخی از ایرادات بیت کوین از جمله مقیاس‌پذیری، سرعت و هزینه تراکنش‌ها پا به عرصه وجود گذاشته و خالق آن، چارلی لی (Charlie Lee) است.

لایت‌ کوین از الگوریتم رمزنگاری اسکریپت (Scrypt) برای هشینگ مکانیسم اجماع اثبات کار (Proof of Work) خود استفاده می‌کند. مهم‌ترین دستاورد این تغییر، کاهش زمان تائید‌شدن هر بلاک از ۱۰ دقیقه به ۱۵۰ ثانیه (۲.۵ دقیقه) بوده است که در کنار ارتقای امنیت شبکه لایت‌ کوین، سرعت بسیار بالایی به آن می‌بخشد.

استخراج لایت‌ کوین با استفاده از پردازنده‌های مرکزی (CPU) و گرافیکی (GPU)، و همین‌طور دستگاه‌های اسیک (ASIC) ممکن است و بعد از آخرین هاوینگ آن در تاریخ ۳اوت۲۰۲۳ (۱۲مرداد۱۴۰۲)، تعداد لایت‌‌ کوین‌های پاداش استخراج به ۶.۲۵ واحد رسیده است.

در متن مقاله، تفاوت‌های لایت‌ کوین با بیت کوین، مزایا و معایب لایت کوین، اطلاعاتی در مورد ارز لایت کوین، تاریخچه آن و خالقش و همین‌طور بهترین کیف پول‌های لایت‌ کوین و غیره پوشش داده شده است.

سوالات متداول

1. لایت کوین چیست؟

لایت‌ کوین (Litecoin) با نماد اختصاری LTC، یک آلت‌کوین، یک ارز دیجیتال یا پول الکترونیکی همتا‌به‌همتا و یک فورک از بیت کوین است که در سال ۲۰۱۱ توسط چارلی لی (Charlie Lee) عرضه شده است. این پروژه مشکل مقیاس‌پذیری، سرعت پایین و هزینه‌های بالای تراکنش‌ها در بیت کوین را حل کرده است.

1. آیا لایت کوین ارز خوب و آینده‌داری برای سرمایه‌گذاری است؟

لایت‌ کوین یکی از ارزهای خوشنام و باسابقه در بازار ارزهای دیجیتال است و به دلیل ویژگی‌های شبکه می‌تواند جزو آینده‌دارترین ارزها برای سرمایه‌گذاری باشد. با‌این‌حال، با توجه به این‌که این پروژه چندان به‌روز‌رسانی نمی‌شود، ممکن هم هست که با بهبود مقیاس‌پذیری شبکه بیت کوین از چرخه رقابت‌ها خارج شود.

1. بیت کوین بهتر است یا لایت کوین؟

در حالت کلی، بیت کوین در حال حاضر پادشاه ارزهای دیجیتال است و به نظر می‌رسد که مقایسه لایت‌ کوین با آن، مقایسه چندان درستی نباشد. با این حال، شاید بتوان گفت که از نظر فرایندهای پرداخت، لایت‌ کوین انتخاب بهتری است – به دلیل سرعت بالا و کارمزد پایین – و بیت کوین هم گزینه بهتری برای سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش است.