آیا سرمایه گذاری در بیت کوین خوب است؟

آیا خرید بیت کوین خوب است؟ بیت کوین (Bitcoin) با نماد اختصاری BTC، اولین و بزرگترین ارز دیجیتال دنیا است که در سال ۲۰۰9 میلادی معرفی شده و با‌وجود سابقه کوتاه حدوداً ۱۵ساله‌اش، اکنون بالاتر از خیلی دارایی‌ها و حتی ارزهای فیات ایستاده است. طلا، نفت، دلار و یورو و ارزهای فیات دیگر و هیچ نماد معاملاتی دیگری تاکنون نتوانسته به اندازه بیت کوین رشد کند. اما این رشد تا کی ادامه دارد؟ اصلاً ادامه خواهد داشت؟! آینده مبهم بیت کوین و برخی سوالات، چالش‌ها و نپذیرفتن‌ها در‌خصوص آن باعث شده است تا بسیاری با این سوال مواجه شوند که آیا سرمایه گذاری در بیت کوین خوب است؟

برای پاسخ به این سوال مهم و پرتکرار، ابتدا باید دید بیت کوین از کجا آمده، چیست و چه هدفی و نقشه راهی را دنبال می‌کند؛ سرمایه‌گذاری روی بیت کوین چرا و چگونه باید انجام شود؛ روش‌های اصولی سرمایه‌گذاری روی بیت کوین کدام‌اند؛ سرمایه‌گذاران و صاحب‌نظران بازار درخصوص سرمایه‌گذاری روی بیت کوین چه نظری دارند؛ چگونه می‌توان ریسک سرمایه‌گذاری روی بیت کوین را کاهش داد و در‌نهایت، بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری روی بیت کوین چه زمانی است؟

برای رسیدن به پاسخ همه این سوالات، کافی است با ادامه این مقاله همراه ما باشید تا سیرتاپیاز سرمایه‌گذاری روی بزرگ‌ترین ارز دیجیتال دنیا، با نوساناتی عجیب‌و‌غریب و آینده‌ای پر از ابهام را با‌هم بررسی کنیم.

معرفی بیت کوین و هدف از راه‌اندازی آن

بیت کوین (Bitcoin) با نماد اختصاری BTC، بزرگ‌ترین ارز دیجیتال دنیا با قیمتی باورنکردنی و فراتر از هر دارایی دیگری است که از نظر ارزش بازار نیز توانسته است گوی سبقت را از خیلی از نمادهای معاملاتی برباید. جالب است بدانید که ارزش بازار بیت کوین، در حال حاضر از خیلی از ارزهای فیات بزرگ دنیا مثل روبل روسیه نیز فراتر رفته و بسیاری بر این باورند که در آینده‌ای نه‌چندان دور، حتی اونس جهانی طلا را نیز رد خواهد کرد.

اما برای شناخت این ارز شگفت‌انگیز و پاسخ به این سوال مهم که «آیا سرمایه‌گذاری در بیت کوین خوب است؟»، اولین چیزی که باید به آن بپردازیم تاریخچه بیت کوین است. پس از آن هم مروری بر وایت پیپر بیت کوین و نقشه راه آن خواهیم داشت!

نگاهی به تاریخچه کلی بیت کوین

بیت کوین در سال ۲۰۰۸ میلادی، توسط فردی ناشناس به‌نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) راه‌اندازی شد. بله! در اوج بحران مالی ۲۰۰۹-۲۰۰۸ که سیستم‌های بانکی متمرکز و مؤسسات مالی و دولتی با ندانم‌کاری‌هایشان اعتماد را از کاربران سلب کرده بودند، یک نفر سیستم پولی جدید را معرفی کرده بود که به گفته خودش در وایت پیپر بیت کوین:

• یک پول الکترونیکی بود
• همتا‌به‌همتا (Peer to Peer) بود
• امکان دو بار خرج‌کردن آن وجود نداشت
• برای صدور نیاز به واسطه‌هایی مثل سیستم بانکی نداشت
• و توسط هیچ‌گونه نهاد نظارتی و دولتی قابل‌ کنترل یا نظارت نبود!

بدیهی بود که به‌ویژه برای آن‌دسته از مخاطبین آزادی‌خواه یا افرادی که از سیستم‌های بانکی متمرکز به تنگ آمده بودند، این ایده بسیار جذاب و شگفت‌انگیز به‌نظر می‌آمد.

این موضوع را احتمالاً کاربران ایرانی که به سیستم‌های پرداخت بین‌المللی و کارت‌های اعتباری دسترسی ندارند، نمی‌توانند از وب‌سایت‌های خارجی خرید کنند، پرداخت دلاری داشته باشند یا حقوق خود را در قالب ارزهایی غیر از ریال ایران دریافت کنند – صرفاً به‌دلیل مناقشات سیاسی و تحریم – به‌خوبی درک می‌کنند.

بیت کوین ارز دیجیتالی بود که می‌گفت در اوج اعتماد و امنیت، به شما آزادی عمل می‌دهد تا به‌صورت ناشناس و بدون‌شانس دوبار خرج‌کردن، به هرکس در هر گوشه از این کره خاکی که می‌خواهید ارز انتقال دهید، بدون این‌که پای دولت یا بانکی یا سازمانی در میان باشد!

البته، در وایت پیپر بیت کوین این هنوز اول ماجرا بود و ساتوشی ناکاموتو، نقشه راه هیجان‌انگیزتر و جذاب‌تری برای آن تدارک دیده بود!

خلاصه وایت پیپر بیت کوین

وایت پیپر بیت کوین (Bitcoin Whitepaper) یک مقاله ۹ صفحه‌ای است که در قالب ۱۲ بخش و یک چکیده، در تاریخ ۳۱اکتبر۲۰۰۸ (۱۰آبان۱۳۸۷)‌ ارائه شده است. بخش‌هایی که می‌توانید در وایت پیپر بیت کوین مطالعه کنید از قرارِ زیر هستند:

• معرفی
• تراکنش‌ها
• سرور برچسب زمانی
• گواه اثبات کار
• شبکه
• پاداش و انگیزه
• اختصاص فضای ذخیره‌سازی
• تاییدیه ساده تراکنش‌ها (SPV)
• ترکیب و جداسازی مقادیر
• حریم خصوصی
• محاسبات
• نتیجه‌گیری

ناکاموتو در این وایت پیپر که از طریق وب‌سایت bitcoinwhitepaper.co برای عموم در دسترس است، همه‌چیز را در مورد ساز‌و‌کار شبکه بیت کوین شرح داده است. در این وایت پیپر، اشاره شده که سقف عرضه بیت کوین فقط ۲۱ میلیون توکن خواهد بود و این محدودیت عرضه می‌تواند به‌عنوان یک خاصیت ضد‌تورمی، نوید‌بخش آینده‌ای درخشان و پر‌پول برای بیت کوینرها باشد.

از طرفی، در شبکه بیت کوین سازوکاری به‌نام هاوینگ (Halving) نیز در نظر گرفته شده است که حدوداً هر چهار سال یک‌بار، پاداش استخر بیت کوین – یعنی پاداش ایجاد یک بلاک جدید در شبکه – را نصف می‌کند! این امر نیز می‌تواند هم برای استخراج‌کننده‌های بیت‌ کوین و هم سرمایه‌گذاران آن بسیار مهم باشد. خصوصاً که تاریخ ثابت کرده یک‌سال پس از بیت کوین، قیمت این ارز دیجیتال افزایش شدیدی پیدا می‌کند.

مقاله پیشنهادی: بیت کوین چیست؟

همانطور که اشاره کردیم، این شبکه یک شبکه غیرمتمرکز است. هیچ نهاد نظارتی برای کنترل آن وجود ندارد و در عوض برای تأیید معاملات و حفظ پروتکل، از رمزگذاری مبتنی بر فناوری بلاک چین که توسط افراد شبکه محاسبه می‌شود، استفاده می‌کند. این پروتکل، به افرادی که به افزایش قدرت محاسبات در تأیید معاملات کمک می‌کنند پاداش‌هایی در قالب کوین‌های جدید استخراج شده یا هزینه تراکنش می‌دهد. به عبارت دیگر، شما می‌توانید با تایید معاملات و برقراری امنیت در بلاک چین، کوین استخراج کنید.

در ابتدا، هر شخص با یک کامپیوتر قابل قبول نیز می‌توانست بیت‌کوین استخراج کند. اکنون که بسیاری از بیت کوین‌ها استخراج شده‌اند و بازار استخراج بیت کوین بسیار رقابتی شده است، افراد می‌توانند به سادگی از صرافی‌ها و بسترهای دیگر، بیت کوین بخرند، اما استخراج کوین‌های جدید بسیار تخصصی و سخت شده است.

پروتکل بیت کوین محدود به 21 میلیون کوین می‌باشد و این موضوع خود محدودیت ایجاد کرده است. بنابراین، همین امر باعث ارزشمند شدن بیت کوین شده است. هیچ نهاد نظارتی برای تغییر این محدودیت وجود ندارد. حتی اگر ساتوشی ناکاموتو هم بخواهد نمی‌تواند آن را تغییر دهد و کوین‌های بیشتری اضافه کند. هر کوین به 100 میلیون واحد قابل تقسیم است، مانند کسری از یک اونس طلا.

علاوه بر این، این کوین‌ها در هیچ دستگاهی ذخیره نمی‌شوند. بیت کوین یک دفترچه عمومی توزیع شده است. تنها صاحبان بیت کوین می‌توانند به بیت‌کوین خود دسترسی داشته و مادامی که کلید خصوصی خود را داشته باشند، می‌توانند آن را از یک آدرس دیجیتال به آدرس دیجیتالی دیگر انتقال دهند. این کلید خصوصی برای باز کردن آدرس‌های رمزگذاری شده الزامی است. صاحبان بیت کوین می‌توانند کلیدهای خصوصی خود را بر روی دستگاه‌های مختلف خود ذخیره کرده یا حتی روی کاغذ بنویسند و یا روی یک تکه فلز حک کنند.

در حقیقت، یک کلید خصوصی را می‌توان با استفاده از عبارات بازیابی (seed phrases) به خاطر آورد و دوباره آن را بازسازی کرد. شما می‌توانید عبارات بازیابی را به خاطر سپرده و تمام دستگاه‌هایی که کلید خصوصی را دارند، از بین ببرید و به تمام نقاط جهان سفر کنید بدون اینکه کلیدهای خصوصی را همراه خود داشته باشید. سپس با به خاطر آوردن این عبارات بازیابی و بازسازی کلید خصوصی، به بیت کوین خود دسترسی پیدا می‌کنید.

بیت‌کوین، کالای پولی دیجیتال

ساتوشی، بیت کوین را به عنوان یک کالای کمیاب که دارای یک خاصیت منحصر به فرد است تصور می‌کرد.

به عنوان مثال، تصور کنید یک فلز پایه که به اندازه طلا کمیاب است، دارای خصوصیات زیر می‌باشد:

• رنگ خاکستری دارد.
• رسانای خوبی نیست.
• استحکام زیادی ندارد، اما انعطاف‌پذیری و قابلیت چکش‌خوری هم ندارد.
• برای کارهای دستی یا زینتی کاربردی ندارد.

ولی یک خاصیت جادویی دارد و آن این است که:

• می توان آن را از طریق کانال ارتباطی انتقال داد.
• اگر کسی بخواهد ثروت خود را به راه دور انتقال دهد، می‌تواند آن را بخرد، انتقال دهد و دریافت‌کننده می‌تواند آن را بفروشد.

بنابراین، می‌توان از بیت کوین به عنوان یک کالای دیجیتال کمیاب استفاده کرد که دارای ویژگی‌های منحصر به فرد است.گرچه کاربرد صنعتی ندارد، اما کمیاب، بادوام، قابل حمل، قابل تقسیم، قابل اثبات، قابل ذخیره‌سازی، قابل تعویض، قابل فروش است و در تمام دنیا شناخته شده می‌باشد. در کل از تمام ویژگی‌های پول نیز برخوردار است. هرچند، مانند همه پول‌ها، برای ارزشمند شدن نیاز به تقاضای پایدار و ثابت دارد.

یکی از نگرانی‌های لین آلدن در سال 2017 در مورد بیت کوین این بود که، حتی اگر قبول کنیم که ویژگی‌های این کالای دیجیتال مفید است، حتی اگر قبول کنیم که واحدهای این ارز دیجیتال، کمیاب است، با این همه هرکسی می‌تواند ارز دیجیتالی جدیدی برای خود ایجاد کند. همانطور که ساتوشی (با توجه به کارهای قبلی دیگران) از روش‌های ریاضی و نرم افزاری برای ایجاد کمبود دیجیتالی استفاده کرد و آن دانش را به صورت عمومی منتشر کرد، به این ترتیب، راه را برای دیگران هموار ساخت. بنابراین، برنامه‌نویس‌ها و تیم‌های بازاریابی در کنار هم می‌توانند یک ارز دیجیتال جدید ایجاد کنند.

هزاران ارز دیجیتال و دانش وسیعی از آنها وجود دارد. برخی از آنها از نظر سرعت بهینه شده‌اند. و برخی دیگر، از نظر بهره‌وری و کارایی بهینه شده‌اند. برخی از آنها را می‌توان برای قراردادهای برنامه‌ریزی شده و موارد دیگر استفاده کرد.

بنابراین، به جای یک کالای کمیاب که خاصیت منحصر به فرد و قابلیت انتقال از طریق شبکه را دارد، هزاران کالای مشابه وجود دارد که دارای این خاصیت جدید هستند. این امر، جنبه کمیابی کالا را به خطر می‌اندازد و بنابراین با تضعیف کالا و تقسیم جامعه بین چند پروتکل، ارزش آن به خطر می‌افتد. هر ارز دیجیتالی می‌تواند کمیاب باشد، ولی کمبودی در تنوع و تعداد ارزهای دیجیتالی که می‌توانند وجود داشته باشند، نیست.

این موضوع برعکس طلا و نقره است. تعداد فلزات پایه گرانبها انگشت‌شمار هستند، هر یک از فلزات کمیابی را در خود دارند (به عنوان مثال 200000 تن طلای استخراجی برآورد شده است). پس با کمبود فلزات گرانبهای پایه مواجهیم و همه آنها منحصر به فرد هستند (نقره، طلا، پلاتین، پالادیوم، رودیوم، عناصر کمیاب و ارزشمند دیگر و … همین. مقدار آنها در طبیعت افزایش نمی‌یابد و طبیعت مجددا آنها را برای ما بازسازی نمی‌کند).

نسبتی به نام تسلط بیت کوین وجود دارد. این نسبت درصد بیت کوین به کل سرمایه بازار ارز دیجیتال را اندازه‌گیری می‌کند. وقتی بیت کوین ایجاد شد، تنها ارز دیجیتال موجود بود و بنابراین 100٪ سهم بازار را در اختیار داشت. اما اکنون هزاران ارز دیجیتال دیگر نیز وجود دارند. در ابتدا قطره‌ای بیش نبودند اما به مرور به دریایی بزرگ تبدیل شدند.

اواخر سال 2017، زمانی که همه در تب و تاب ارزهای دیجیتال بودند، سهم بازار بیت کوین کمتر از 40 درصد شد، با این وجود، همچنان بزرگترین پروتکل منحصر به فرد را در اختیار داشت. بعد از آن، بیش از 60 درصد سهم بازار را در اختیار گرفت. از بین هزاران ارز دیجیتال، بیت کوین حدود دو سوم از کل سهم بازار ارز دیجیتال را در اختیار دارد.

به هر حال، آنچه باعث ارزشمند شدن ارزهای دیجیتال می‌شود تأثیر شبکه آنها است، اما بیت کوین عمدتاً از پیشرو بودن خود و در نتیجه امنیت خود نفع می‌برد.

می‌توان این گونه مقایسه کرد که ارز دیجیتال همانند یک شبکه اجتماعی است، با این تفاوت که ارزش‌ها را ذخیره کرده و انتقال می‌دهد. راه‌اندازی یک شبکه اجتماعی جدید کار سختی نیست، کدنویسی آن را از قبل می‌دانیم. هر کسی می‌تواند یک شبکه اجتماعی بسازد. اما، ایجاد یک فیسبوک (fb) جدید یا یک شبکه با چند میلیارد کاربر یک چالش تقریبا غیرممکن است، اما اگر تیمی بتواند با وجود این مشکلات، به راه خود ادامه دهد، پاداشی چند میلیارد دلاری در انتظار آن خواهد بود.

دلیل آن این است که یک شبکه اجتماعی کارآمد، بدون داشتن کاربر یا اعتماد یا منحصر به فرد بودن، بی‌ارزش است. هرچه افراد بیشتری از آن استفاده کنند، افراد بیشتری جذب آن می‌شوند، تاثیر این شبکه بیشتر می‌شود و در طول زمان از ارزش بیشتری برخوردار می‌شود.

به همین ترتیب، از زمانی که ساتوشی بخش‌های سخت کمبود دیجیتالی را حل کرده و این روش را برای جهانیان منتشر کرده، ایجاد ارز دیجیتال جدید آسان شده است. بخش تقریباً غیرممکن آن، ایجاد اعتماد، ایجاد امنیت و تقاضای پایدار است، که بیت کوین از همه این خصوصیات برخوردار است.

وقتی در سال 2017، لین آلدن تجزیه و تحلیل ارزهای دیجیتال را انجام می‌داد، نگران رقیق شدن سهم بازار ارز دیجیتال بود. سهم بازار بیت کوین در کمترین مقدار خود بود و همچنان در حال سقوط بود. چه دلیلی داشت که هزاران ارز دیجیتال ایجاد شود و مورد استفاده قرار بگیرند اما ارزش زیادی نداشته باشند؟

همه ارزهای دیجیتال کمیاب هستند، اما تعداد این ارزها نامحدود است. حتی اگر فقط ده پروتکل وجود داشته باشد، باز هم مشکلات مربوط به قیمت‌گذاری و ارزش گذاری را ایجاد می‌کنند. اگر کل سرمایه بازار ارز دیجیتال به 1 تریلیون دلار افزایش یابد و به طور مساوی بین 10 پروتکل برتر تقسیم شود، با این حال سهم هر پروتکل فقط 100 میلیارد دلار خواهد بود.

علاوه بر این، در آن زمان چندین فورک قابل توجه برای بیت کوین بوجود آمد که بیت کوین کش (bitcoin cash) و به دنبال آن بیت کوین sv پروتکل‌های بیت کوین را فورک کرده بودند، و از نظر تئوری می‌توانستند جامعه و سهم بازار را از هم جدا کنند. در نهایت، آنها به دلایل مختلف از جمله سطح امنیتی ضعیف‌تر نسبت به بیتکوین، به نتیجه نرسیدند. بااینکه BCH یکی از مهم‌ترین هاردفورک‌های بیت کوین است، همچنان حجم خرید بیت کوین کش از بیت کوین بسیار کمتر است.

طلا در برابر بیت کوین

تکیه بر اثر شبکه تنها مختص بیت کوین یا دیگر ارزهای دیجیتال نیست. طلا نیز به شدت به اثر شبکه‌ و همچنین درک آن به عنوان ذخیره ارزش متکی است. در حالی که فلزات صنعتی مانند مس به دلیل این که صرفاً برای مقاصد کاربردی و اساساً برای ایجاد روشنایی استفاده می‌شوند، این گونه نیستند.

طلا برخلاف بیت کوین، کاربرد صنعتی غیرمالی دارد، اما تنها حدود 10٪ از تقاضای آن صنعتی است. 90 درصد دیگر آن برای شمش و جواهرات استفاده می‌شود. خریداران، طلا را منبع ثروت می‌دانند یا از آن برای نمایش زیبایی و ثروت استفاده می‌کنند، زیرا خواص بسیار خوبی دارد، ظاهر زیبایی دارد، زنگ نمی‌زند، کمیاب است، یک تکه کوچک آن از ارزش زیادی برخوردار است، قابل تقسیم است، بادوام است و غیره. اگر تقاضای طلا برای ساخت جواهرات، سکه و شمش به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یابد و در نتیجه تنها کاربرد صنعتی داشته باشد، تعادل عرضه/تقاضای موجود از بین می‌رود و به احتمال زیاد به قیمت بسیار پایین آن منجر می‌شود.

در غرب، علاقه به شمش طلا به تدریج طی چند دهه کاهش یافته است، اما تقاضای شرق برای ذخیره آن به عنوان ثروت، زیاد بوده است. گمان می‌رود دهه 2020، به دلیل سیاست‌های پولی و مالی، علاقه غربی‌ها به طلا را افزایش دهد اما باید دید که در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد.

بنابراین، این استدلال که «بیت کوین مانند طلا نیست، زیرا نمی‌تواند کاربردی جز کاربرد مالی و پولی داشته باشد»، صحیح نیست. یا این که می‌توان گفت که 10% صحیح است، آن هم بخاطر 10% کاربرد صنعتی طلا. 90 درصد تقاضای طلا بخاطر کاربرد آن در جواهرات و شمش طلاست و آن هم بخاطر احساسات، عواطف و تمایل به مد است (همه این‌ها بخاطر خصوصیات منحصر به فرد طلا است). بهرحال اگر افراد علاقه کمتری به طلا و ذخیره آن نشان دهند، طلا هم مشکلات مشابه بیت کوین را خواهد داشت.

البته مزیت طلا این است که علاوه بر خواص منحصر به فردش، هزاران سال سابقه بین‌المللی دارد و جایگزین پول بوده است، بنابراین ریسک کاهش اعتبار آن، بسیار ضعیف است. به همین دلیل به یک منبع قابل اعتماد از ارزش، با ریسک صعود و نزول کمتر تبدیل شده است.

تفاوت آنها در این است که بیت کوین، جدیدتر بوده و دارای سرمایه بازار کم و پتانسیل نزول و صعود بالاتر است. همانطور که در قسمت بعدی توضیح داده خواهد شد، امنیت یک ارز دیجیتال برخلاف فلزات گرانبها، به اثر شبکه آن متکی است.

امنیت یک ارز دیجیتال به اثر شبکه آن بستگی دارد و

امنیت ارز دیجیتال به کاربرد آن متکی است

به طور خاص با سرمایه بازار آن ارز دیجیتال مرتبط است. اگر شبکه ضعیف باشد، گروهی که قدرت محاسباتی زیادی دارند می‌توانند به طور بالقوه بر سایر شرکت کنندگان در شبکه غلبه کنند و کنترل بلاکچین را در دست بگیرند. ارزهای دیجیتالی که سرمایه بازار کمی دارند، نرخ هش کمتری دارند؛ به این معنی که قدرت محاسباتی پایینی دارند و دائماً برای تأیید معاملات و پشتیبانی دفتر کل فعالیت می‌کنند.

از طرف دیگر، بیت کوین دستگاه‌های زیادی برای تایید شبکه دارد که مجموع برق مصرفی سالانه آن‌ها از برق مصرفی کشورهای کوچکی مانند یونان یا سوئیس بیشتر است. برای حمله به شبکه بیت کوین، هزینه و قدرت محاسباتی زیادی نیاز است، همچنین اگر یک کشور یا یک نهاد بزرگ قصد حمله داشته باشد، اقدامات امنیتی زیادی برای آن تعبیه شده است.

هر خبری که تاکنون درباره هک یا سرقت بیت کوین شنیده‌اید، مربوط به پروتکل بیت کوین نبوده و هیچگاه پروتکل بیت کوین هک نشده است. در عوض، موارد مربوط به هک و سرقت بیت کوین به گونه‌ای بوده که هکرها کلیدهای خصوصی را که به طور مثال در سیستم‌های فاقد امنیت ذخیره شده بودند، به سرقت برده بودند.

اگر یک هکر به کلیدهای خصوصی یک شخص دسترسی پیدا کند، به دارایی بیت کوین آن شخص نیز دسترسی پیدا می‌کند. می‌توان با استفاده از شیوه‌های امنیتی قوی مانند نگه داشتن کلیدهای خصوصی در کیف پول سرد (cold storage)، از این خطر جلوگیری کرد.

ظهور رایانه‌های کوانتومی، تهدید امنیتی واقعی برای رمزگذاری بیت کوین محسوب می‌شود، زیرا با استفاده از آن‌ها می‌توان کلیدهای خصوصی را از طریق کلیدهای عمومی بدست آورد. اما پروتکل بیت کوین می‌تواند از روش‌های مشخصی برای جلوگیری از این امر استفاده کند، به این صورت که در صورت اجماع بین مشارکت کنندگان، بلاکچین بروزرسانی شود.

برنامه‌نویسی سختی شبکه بیت کوین برای تأیید معاملات، بطور خودکار هر دو هفته یکبار بروزرسانی می‌شود و هدف از آن رسیدن به نقطه مطلوب سودآوری و امنیت است. به عبارت دیگر، معادله اضافه کردن بلاک‌های جدید به بلاکچین، بسته به این که ماینرها چگونه به حل این مشکل کمک می‌کنند، بطور خودکار تنظیم می‌شود. اگر استخراج بیت کوین سودآور نباشد (به این معنی که قیمت آن کمتر از هزینه برق و سخت افزار مورد نیاز آن برای تایید معاملات و استخراج باشد)، آنگاه شرکت‌های کمتری به استخراج آن می‌پردازند و سرعت ایجاد بلاک جدید کاهش یافته و قدرت محاسباتی شبکه به تدریج کاهش می‌یابد. بدین صورت تنظیم خودکار میزان سختی شبکه رخ می‌دهد و برای تأیید معاملات و استخراج کوین‌های جدید، قدرت محاسباتی کمتری نیاز است که در نتیجه باعث کاهش امنیت شبکه می‌شود. اما باید مطمئن شد که ماینرها، قیمت را به قیمتی فراتر از شبکه نبرند.

از طرف دیگر، اگر استخراج بیت کوین سودآور باشد (به این معنی که هزینه سخت‌افزار و برق مورد نیاز برای استخراج، کمتر از قیمت بیت کوین است)، آنگاه افراد بیشتری به استخراج آن می‌پردازند و سرعت ایجاد بلاک جدید و در نتیجه قدرت محاسباتی شبکه افزایش می‌یابد. بنابراین تنظیم خودکار سختی شبکه رخ می‌دهد و برای تأیید معاملات و استخراج کوین‌های جدید، قدرت محاسباتی زیادی نیاز است که در نتیجه باعث افزایش امنیت شبکه می‌شود.

در حالت دوم، سختی شبکه بیت کوین با گذشت زمان بصورت نمایی افزایش می‌یابد و این امر باعث امنیت بیشتر شبکه می‌شود. حتی اگر یک ارز دیجیتال برتر نسبت به بیت کوین بوجود بیاید (و برخی از کاربران استدلال کنند که برخی از پروتکل‌های موجود از نظر سرعت یا راندمان یا ویژگی‌های دیگر از بسیاری جهات نسبت به بیت کوین برتر هستند)، این ارز دیجیتال برتر نمی‌تواند به امنیتی مانند امنیت بیت کوین، از نظر نرخ هش، دست پیدا کند. در واقع بخاطر امنیت ضعیف‌تر ناشی از تاثیر شبکه پایین‌تر، از نظر امنیت در رتبه‌های پایین‌تر از بیتکوین قرار می‌گیرند؛ زیرا امنیت یکی از معیارهای مهم یک شبکه محسوب می‌شود.

این واقعیت که بیت کوین، اولین و پیشرو است، واقعیتی است که هرگز تکرار نمی‌شود مگر این که بدلیل عملکرد بد جامعه آن، سایر ارزهای دیجیتال از آن پیشی بگیرند. در حال حاضر فاصله بیت کوین با سایر ارزهای دیجیتال، بسیار زیاد است.

یک سرمایه‌گذاری یا پیش بینی در یک ارز دیجیتال، به ویژه بیت کوین، به معنای سرمایه گذاری یا پیش بینی در اثر شبکه آن ارز دیجیتال است.اثر شبکه عبارتست از قابلیت حفظ و افزایش تعداد کاربران و همچنین افزایش سرمایه بازار و قابلیت برقراری امنیت برای معاملات در برابر حملات احتمالی.

با چه روش‌هایی می‌توانیم در بیت کوین سرمایه‌گذاری کنیم؟

پس از این‌که با خودِ بیت کوین، تاریخچه آن، هدف از راه‌اندازی و نحوه عملکرد آن آشنا شدیم، اکنون باید در‌خصوص نحوه سرایه‌گذاری روی بیت کوین و نکات قابل‌توجه در این زمینه اطلاعات کسب کنیم.

در حالت کلی، بیت کوین یک ارز دیجیتال با نوسانات بسیار تند‌و‌تیز و صد البته سرعت رشد بالا است. این نوسانات و سرعت رشد بالا، باعث شده است تا نحوه کسب سود از این دارایی دو نوع باشد:

• سرمایه‌گذاری (Investing)
• معامله‌گری یا ترید‌کردن (Trading)

منظور از سرمایه‌گذاری، همان سرمایه‌گذاری سنتی خودمان است که در‌خصوص طلا و دلار سال‌ها است انجام می‌دهیم. مقداری از دارایی مورد‌نظر را خریداری کرده، نگه می‌داریم تا در میان‌مدت یا بلند‌مدت، با افزایش نرخ آن را به فروش رسانده و به سود برسیم.

در معامله‌گری نیز همان خرید‌‌و‌فروش دارایی را داریم ولی با دو تفاوت عمده: اول این‌که دارایی مورد‌نظر را خریداری نمی‌کنیم بلکه روی افزایش یا کاهش قیمت آن شرط‌بندی می‌کنیم (مالک دارایی نیز نخواهیم بود)؛ دوم این‌که معمولاً برای ترید‌کردن از استراتژی‌های کوتاه‌مدت تا میان‌مدت استفاده می‌شود. به‌عبارتی ممکن است فردی در طول روز چندین‌بار خرید‌و‌فروش انجام داده باشد!

نکات قابل‌توجه قبل از سرمایه‌گذاری در بیت کوین

در بخش قبل، در‌مورد انواع روش‌های سرمایه‌گذاری روی بیت کوین صحبت کردیم. صد‌البته که ممکن است برخی از کاربران، به‌جای دو روش فوق بخواهند با استفاده از استخراج‌کردن از بیت کوین کسب درآمد کنند که آن، به نوبه خود یک مقوله کاملاً جدا و قابل‌بررسی است.

• اما اگر قصد ترید‌کردن دارید:
• روی هر سیگنال معاملاتی حساب باز نکنید
• به تحلیل‌ بازارهای مالی خصوصاً تحلیل تکنیکال مسلط باشید
• برای خرید‌و‌فروش و معاملات خود از یک پلتفرم قابل‌اعتماد و امن استفاده کنید
• از یک استراتژی معاملاتی قابل‌اطمینان و حرفه‌ای استفاده کنید
• به استراتژی‌های مدیریت ریسک و سرمایه مسلط باشید
• و تنها بخشی از سرمایه خود را وارد بازار کنید

اگر هم قصد دارید مقداری بیت کوین خریداری کرده و سرمایه‌گذاری انجام دهید:

• از یک پلتفرم قابل‌اعتماد بیت کوین بخرید
• به تحلیل‌ بازارهای مالی خصوصاً تحلیل فاندامنتال مسلط باشید
• برای ذخیره‌سازی و نگهداری از بیت کوین‌‌های خود از یک کیف پول امن استفاده کنید
• به‌ویژه در صورت بالا‌بودن حجم خرید به کارمزدهای معاملاتی توجه کنید
• و برای فروش بیت کوین‌های خود نیز سراغ یک صرافی امن بروید

مزایا و معایب سرمایه گذاری در بیت کوین

بدون‌شک، سرمایه‌گذاری روی بیت کوین هم در کنار همه مزیت‌‌هایی که دارد، یک‌سری معایب یا ریسک‌فاکتورها را نیز در بر خواهد داشت. برای این‌که بتوانید نوع سرمایه‌گذاری مورد‌نظرتان را راحت‌تر انتخاب کرده و سپس سرمایه‌گذاری کم‌ریسک‌تر و موفق‌تری داشته باشید، بد نیست به چند مزیت و در کنار آن ریسک مهم سرمایه‌گذاری روی بیت کوین توجه کنید.

مزیت‌های سرمایه‌گذاری روی بیت کوین

مزیت‌های سرمایه‌گذاری روی بیت کوین عبارتند از:

• پتانسیل سود بسیار بالا در بلند‌مدت به دلیل افزایش شدید قیمت
• نوسانات تند‌و‌تیز و پرپتانسیل برای استراتژی‌های معاملاتی کوتاه‌مدت و میان‌مدت
• امنیت بسیار بالای شبکه به‌لطف تعداد بالای کاربران و نودهای فعال در شبکه
• خاصیت ضد‌تورمی به‌واسطه فرایند هاوینگ و محدود‌بودن سقف عرضه
• نیاز‌نداشتن تراکنش‌ها، معاملات و سرمایه‌گذاری‌ها به واسطه
• کنترل‌نداشتن دولت‌ها و سیستم‌های مالی متمرکز
• نبود هیچ‌گونه محدودیت رگولاتوری و مالی
• پذیرش گسترده توسط مردم و دولت‌ها

طی چند سال اخیر، بیت کوین بیش‌از‌پیش مورد توجه عموم قرار گرفته و افزایش تعداد کاربران شبکه، باعث شده است تا امنیت این ارز دیجیتال به‌شدت بالا برود. این در حالی است که طی یکی دو سال اخیر، دولت‌ها نیز این ارز را به رسمیت شناخته‌اند، استخراج و خرید‌و‌فروش آن در بسیاری از کشورها از جمله ایران قانونی شده و حتی صندوق‌های قابل‌معامله در بورس (ETF) اسپات آن نیز راه‌اندازی شده است.

معایب یا ریسک‌های سرمایه‌گذاری روی بیت کوین

با‌‌این‌حال، ریسک‌های سرمایه‌گذاری روی بیت کوین را هم نباید نادیده گرفت:

• بیت کوین ممکن است با کوچک‌ترین تنش – حتی غیرمرتبط – ریزش کند!
• نوسانات بیت کوین و در کل ارزهای دیجیتال در بسیاری موارد غیرقابل پیش‌بینی است
• اگرچه از سال ۱۳۹۸ خرید بیت کوین در ایران با راه‌اندازی صرافی‌های داخلی تسهیل شده ولی چالش‌هایی دارد
• ممکن است برای خرد بیت کوین، در انتخاب صرافی یا کیف پول اشتباه کرده و متضرر شوید
• با وجود همه پیشرفت‌ها، بیت کوین هنوز به‌عنوان یک ارز رسمی شناخته نمی‌شود
• امکان از‌دست‌رفتن یا هک و سرقت کیف پول شما همواره وجود دارد
• هنوز مقررات شفاف و مدونی برای حفاظت از کاربران وجود ندارد
• فناوری پشت بیت کوین هنوز مبهم و ناشناخته است

این جدید‌بودن و ناشناخته‌بودن فناوری پشت پرده بیت کوین و بلاکچین، باعث شده است تا برخی ریسک‌های بالقوه فنی نیز شامل حال آن شود.

این‌که یک صرافی بدون‌ نظارت کلاهبرداری می‌کند – مثال بازار آن صرافی اف‌تی‌ایکس (FTX) بود که بیت کوین و ارزهای دیجیتال را در سال ۲۰۲۲ به خاک سیاه نشاند! – یا یک کیف پول یا پلتفرم هک می‌شود – مثل هک صرافی بیت فینکس (Bitfinex) در سال ۲۰۱۶ که در آن بیش از ۱۲۰,۰۰۰ بیت ‌کوین به سرقت رفت!! – نشان می‌دهد که این فناوری هنوز تکمیل نشده و راه درازی پیش رو دارد.

البته، سازمان‌هایی مثل کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) چند سالی است که دست به کار شده‌‌اند تا این ابهامات را برطرف کرده و با تبیین چهارچوب‌هایی، بیت کوین و آلت‌کوین‌ها را از نظر رگولاتوری سروسامان بدهند.

با‌این‌حال، در حال حاضر شما برای راه‌اندازی یک مزرعه استخراج بیت کوین در ایران یا خرید دستگاه ممکن است چالش‌‌های زیادی داشته باشید. در صورت از‌دست‌رفتن سرمایه‌تان به هر دلیل هم به احتمال زیاد هیچ نهادی پاسخ‌گو و پیگیر کارتان نخواهد بود!

در کنار این موارد، فراموش نکنید که حجم بالای کلاهبرداری‌ها و سرقت‌ها هم همواره در کمین است:

• صرافی‌‌هایی که قابل‌اعتماد و معتبر نیستند
• پلتفرم‌هایی که قیمت‌گذاری یا کارمزدهای بیش‌از‌حد دریافت می‌کنند
• افرادی که با رویافروشی یا همان پکیج‌فروشی کلاهبرداری می‌کنند
• افرادی که سیگنال‌های معاملاتی دروغین منتشر می‌کنند
• پلتفرم‌هایی که توکن قلابی و جعلی ارائه می‌دهند
• کلاهبردارانی که فیشینگ انجام می‌دهند
• پانزی‌‌ها و طرح‌های هرمی و …

با این اوصاف، سوال بعدی این خواهد بود که چگونه ریسک سرمایه‌گذاری روی بیت کوین را کاهش دهیم؟

چگونه ریسک سرمایه‌گذاری روی بیت کوین را کاهش دهیم؟

برای این‌که ریسک سرمایه‌گذاری روی بیت کوین را کاهش دهید، کافی است چند نکته طلایی زیر را آویزه گوش‌تان کنید:

و این واقعیت را مدام در گوشه ذهنتان داشته باشید که بیت کوین نیز مانند هر دارایی یا نماد معاملاتی دیگری، ابزاری برای سود و زیان، به‌صورت توأمان است. قرار نیست با سرمایه‌گذاری روی بیت کوین رویای یک‌شبه پولدار‌شدن را جامه عمل بپوشانیم!

صاحب‌نظران کریپتو در مورد سرمایه‌گذاری روی بیت کوین چه نظری دارند؟

سوال دیگری که ممکن است برایتان مطرح شده باشد این است که صاحب‌نظران و سرمایه‌گذاران اصلی بازار کریپتو در مورد سرمایه گذاری روی بیت کوین چه نظری دارند؟

بیایید چند نقل‌قول مهم را با‌هم مرور کنیم:

ساختار بیت کوین بسیار مبتکرانه است… پول کاغذی از بین خواهد رفت و بی‌شک برای انتقال ارزش، ارزهای دیجیتال روشی به مراتب بهتر از یک تکه کاغذ خواهند بود.

ایلان ماسک (Elon Musk)؛ سرمایه‌گذار و میلیاردر مشهور

بیت کوین قطعاً همه‌چیز را تغییر می‌دهد… فکر نمی‌کنم چیز مهم‌تری در تمام زندگی‌ام وجود داشته باشد که بخواهم روی آن کار کنم.

جک دورسی (Jack Dorsey)، کارآفرین و مدیرعامل اسبق توییتر

بیت کوین طلای دیجیتالی است که به‌دلیل پیشرفت بی‌امان فناوری، روز‌به‌روز کمیاب‌تر، هوشمند‌تر، سریع‌تر و قدرتمندتر می‌شود.

مایکل سیلور (Michael Saylor)؛ سرمایه‌گذار و کارآفرین

بیت کوین دارد دنیا را می‌بلعد… این ارز به سیاه‌چاله‌ای بزرگ تبدیل شده که همه‌چیز را به درون خود کشیده و نابود می‌کند. این شرایط در ۱۸ ماه آینده پررنگ‌تر نیز خواهد شد… خودتان شاهد خواهید بود که طلا در‌برابر بیت کوین شکست می‌خورد و سرمایه‌گذاران طلا به بیت کوین روی می‌آورند.

رائول پال (Raoul Pal)؛ سرمایه‌گذار و کارآفرین

بیت کوین در سه یا چهار سال آینده به ۱۰۰هزار دلار خواهد رسید و فکر می‌کنم که هر واحد بیت کوین تا ۲۰ سال آینده یک‌میلیون دلار قیمت‌گذاری خواهد شد.

چامات پالیهاپیتیا (Chamath Palihapitiya)؛ سرمایه‌گذار

البته که برخی‌ از سرمایه‌گذاران بزرگ دنیا مثل وارن بافت هم مخالف بیت کوین و ارزهای دیجیتال نشان داده‌اند. بافت در بخش‌هایی از صحبت‌های خود در‌خصوص بیت کوین می‌گوید:

[سرمایه‌گذاری روی بیت کوین] محکوم به شکست است!

وارن بافت (Warren Buffett)؛ سرمایه‌گذار افسانه‌ای

کشمکش میان طرفداران بیت کوین و مخالفان آن، کماکان ادامه دارد. مشاهده کردید که انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا نیز تحت‌تأثیر همین موضع‌گیری نسبت به بیت کوین و ارزهای دیجیتال چقدر تب‌و‌تاب پیدا کرد! ترامپِ طرفدار بیت کوین در قبال هریس، با موضعی خصمانه نسبت به ارزهای دیجیتال، پیروز شد و توانست قیمت بیت کوین را به‌شدت افزایش دهد!!

اما منِ نوعی، به‌عنوان کسی که با مطالعه این مقاله، پاسخ سوال «آیا سرمایه‌گذاری در بیت کوین خوب است؟» را مثبت یافته‌ام، چه زمانی باید اقدام به خرید این ارز دیجیتال محبوب کنم؟

چه زمانی بهترین موقعیت برای خرید بیت کوین است؟

در حالت کلی، عوامل تأثیرگذار بر قیمت بیت کوین معمولاً در سه دسته زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

• عوامل کلان اقتصادی
• عوامل مرتبط با بازار ارزهای دیجیتال
• رویدادهای خاص

زمانی که دولت‌‌ها و بانک‌های بزرگ دنیا – مثل فدرال رزرو ایالات متحده آمریکا – به سیاست‌های پولی انبساطی روی می‌آورند، نرخ تورم کاهش یافته یا رکورد تمام می‌شود و دوران شکوفایی اقتصادی از داده‌های اقتصادی قابل‌مشاهده است، می‌توان برای خرید بیت کوین اقدام کرد.

در سطح بازار، زمانی که اخبار مثبت در‌خصوص بیت کوین یا صنعت کریپتو منتشر شده، تقاضا برای بیت کوین یا برخی آلت‌کوین‌ها افزایش یافته و دامیننس بیت کوین و تتر یا شاخصه‌هایی مثل ترس و طمع حاکی از هیجان در بازار هستند، می‌توان سراغ خرید بیت کوین رفت.

در‌خصوص رویدادهای خاص نیز همین بس که:

• راه‌اندازی یک صندوق قابل معامله در بورس (ETF)
• پیروز‌شدن یک پروژه یا پلتفرم در قبال کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC)
• روی کار آمدن فردی مثل دونالد ترامپ که طرفدار ارزهای دیجیتال است
• انتشار یک نقل‌قول مثبت از سوی فردی مهم مثل ایلان ماسک
• کاهش تنش‌های ژئوپلیتیک در مناطق مختلف دنیا
• و موارد بسیاری از این دست…

قابلیت آن را دارند که موتور محرک بیت کوین و به دنبال آن آلت‌کوین‌ها باشند؛ پس می‌توانند بهترین زمان برای خرید بیت کوین قلمداد شوند.

مطالب مرتبط

• اگر به بازارهای دیگری غیر از ارزهای دیجیتال فکر کرده‌اید مقاله “سرمایه گذاری در ارز دیجیتال بهتر است یا بورس؟” به شما کمک می‌کند تا با بررسی دقیق تصمیمی آگاهانه‌تر بگیرید.
• جدا از همه تحلیل‌ها احساسات نقش مهمی در معاملات ما دارد. در مقاله چطور احساسات خود را هنگام خرید و فروش ارزهای دیجیتال کنترل کنیم؟ مطالبی مفیدی در این زمینه ارائه کرده‌ایم.