عرضه اولیه کوین یا ICO چیست؟
عرضه اولیه سکه یا ICO یکی از روش‌هایی است که افراد یا کمپانی‌ها می‌توانند با فروش یک توکن دیجیتال اقدام به تأمین مالی کنند. اتریوم یکی از مشهورترین ارزهای دیجیتال کنونی است که با روش ICO عرضه شده است. در ICO قانون خاصی وجود ندارد و بدین ترتیب تمام افراد می‌توانند اقدام به فروش توکن نمایند. به‌همین دلیل کلاهبرداری در این زمینه زیاد است. برای پیداکردن یک عرضه اولیه ارزنده، باید وایت‌پیپر هر پروژه را مطالعه کنید و از فرایندهای توکنومیکس اطلاع داشته باشید.
عرضه اولیه کوین (ICO) فرایندی است که یک فرد یا کمپانی اجرایی می‌کند تا طی آن بتواند سرمایه موردنیاز خود را تأمین کند. طی عرضه اولیه سکه، یک توکن ارز دیجیتال به تعداد مشخص به عموم مردم فروخته می‌شود. مبلغ حاصل از فروش توکن، به فرد یا شرکت ابداع‌کننده توکن می‌رسد.
نام عرضه اولیه از دنیای سهام برای همه آشناست. عرضه اولین کوین در واقع مکانیزم مشابه سهام برای عرضه اولیه عمومی (IPO) است. طی این عرضه برخلاف سهام، اوراق بهادار توزیع نمی‌شود. بلکه یک توکن دیجیتال بر بستر شبکه‌های بلاک‌چین به افراد داده می‌شود که بر اساس اصول توکنومیکس افراد می‌توانند تخمین بزنند که آیا خرید یا شرکت در عرضه اولیه (ICO) منطقی است یا نه.
عرضه اولیه سکه (ICO) چیست؟
عبارت ICO مخفف Initial Coin Offering است که به معنای عرضه اولیه کوین (سکه) ترجمه می‌شود. برای اینکه با معنای متداول سکه اشتباه نشود، همان عبارت کوین را در ادامه استفاده می‌کنیم.
طی فرایند عرضه اولیه کوین (ICO) اتفاق اصلی ایجاد تعداد مشخصی کوین (برای مثال ۲۰۰ میلیون عدد توکن) و فروش آن به افراد جامعه است. توکن ایجادشده می‌تواند مربوط به یک کمپانی باشد که قصد دارد با تأمین مالی انجام‌شده یک سرویس یا خدمات را ارائه دهد. سؤال اصلی این است که آیا نظارتی بر عرضه اولیه کوین وجود دارد؟
عرضه اولیه کوین یا ICO چگونه انجام می‌شود؟
زمانی که یک کمپانی تصمیم به عرضه اولیه کوین می‌گیرد، زمان و شرایط آن را اعلام می‌کند. سپس افراد در زمان اعلام‌شده می‌توانند اقدام به خرید کوین کنند. ازآنجایی‌که این عرضه اولیه کاملاً غیرمتمرکز است، پرداخت و دریافت توکن اغلب به‌صورت پرداخت ارز دیجیتال و دریافت توکن صورت می‌پذیرد: یعنی شما مقدار مشخصی بیت‌کوین یا اتریوم به کیف پول اعلام‌شده واریز می‌کنید و در ازای آن با ارائه آدرس کیف پول خود، مقدار مشخصی توکن دریافت می‌کنید.
مکانیزم‌های عرضه اولیه کوین (ICO)
بسته به تصمیم شرکت ارائه‌دهنده توکن، عرضه اولیه سکه می‌تواند شرایط مختلفی داشته باشد. در برخی از ICOها تنها ارز دیجیتال پذیرفته است؛ اما در برخی هم امکان خرید نقدی توکن فراهم است. بیایید نگاهی به مکانیزم‌های مختلف عرضه اولیه سکه (ICO) داشته باشیم.
- قیمت و تعداد توکن ثابت: یکی از مکانیزم‌های عرضه اولیه کوین، قیمت و تعداد ثابت کل توکن‌هاست. در نتیجه، فارغ از اینکه چه میزان از توکن‌ها فروخته می‌شوند یا چه تعداد خریدار به این عرضه اولیه وارد می‌شوند، کمپانی قیمت و تعداد کل عرضه را ثابت نگه می‌دارد.
- تعداد توکن ثابت با قیمت متغیر: در این مکانیزم تعداد کل توکن عرضه‌شده ثابت نگه داشته می‌شود؛ اما قیمت هر توکن را میزان خریداران تعیین می‌کنند. برای مثال یک کمپانی اگر بخواهد ۲ میلیون دلار جذب کند و ۲ میلیون توکن به فروش برسد، قیمت هر توکن برابر با یک دلار می‌شود. همین کمپانی اگر موفق به فروش ۱ میلیون توکن شود، قیمت هر توکن برابر با ۲ دلار می‌شود.
- قیمت ثابت و تعداد توکن متغیر: در این مکانیزم، کمپانی قیمت توکن را ثابت اعلام می‌کند؛ اما محدودیتی در تعداد توکن عرضه‌شده اعمال نمی‌کند. در نتیجه فرایند عرضه اولیه کوین تا آخرین زمان اعلام‌شده ادامه می‌یابد.
تفاوت عرضه اولیه سهام (IPO) با عرضه اولیه کوین (ICO)
مهم‌ترین تفاوت در عرضه اولیه سهام (IPO) با عرضه اولیه کوین (ICO) در قوانین مرتبط با آن است. در عرضه اولیه سهام، کمپانی‌ها تحت شرایط قانونی و زیر نظر نهادهای قانونی و دولتی اقدام به عرضه سهام در ازای دریافت مبلغ ارزش‌گذاری شده شرکت برای هر سهم می‌کنند.
در مقابل، عرضه اولیه کوین هیچ قانون و نظارتی ندارد و هر کسی می‌تواند اقدام به عرضه توکن و جمع‌آوری پول کند. البته در مبحث متقاعدسازی سرمایه‌گذار، کار سختی در پیش روی افراد قرار می‌گیرد. اما درهرحال باید در نظر بگیرید که عرضه اولیه کوین قانونمند نیست.
در عرضه اولیه کوین افراد به‌نوعی در حال شرط‌بندی هستند: یک توکن که در حال حاضر هیچ ارزشی ندارد را به امید افزایش قیمت در آینده خریداری می‌کنند. البته تا حدودی با مطالعه وایت پیپر، بررسی عرضه‌کننده توکن و آشنایی با فرایندهای توکنومیکس می‌توان سرمایه‌گذاری منطقی بر روی آینده توکن‌های ICO داشت.
آیا قوانین خاصی برای ICO وجود دارد؟
همه می‌توانند اقدام به عرضه اولیه کوین (ICO) کنند. ساخت توکن بر بستر شبکه‌های بلاک‌چین و عرضه عمومی آن فرایندی انحصاری ندارد. علاوه‌برآن، فرایند ICO قانون خاصی ندارد و تمامی افراد و شرکت‌ها می‌توانند از این راه جدید اقدام به تأمین مالی کنند.
نکته مهم در یک ICO موفق، جلب‌اعتماد افراد است. بدون جلب‌اعتماد، تأمین مالی اتفاق نمی‌افتد. به عبارتی، سرمایه‌گذاران باید متقاعد شوند که یک طرح سرمایه‌گذاری جذاب است تا سرمایه خود را درگیر سازند. این مسئله از دو جهت حل می‌شود.
-
انتشار وایت پیپر (WhitePaper)
سند وایت پیپر سندی است که در آن به هدف پروژه، علت عرضه توکن، ساختار عرضه توکن، نحوه ایجاد توکن و موارد مشابه دیگر اشاره می‌شود. عرضه اولیه کوین قانون خاصی ندارد؛ اما تمامی عرضه‌های اولیه کوین زمانی معتبر هستند که یک سند Whitepaper مناسب ارائه دهند. مطالعه این سند در کنار تحلیل‌های دیگر می‌تواند برای سرمایه‌گذارها مفید باشد.
-
تبلیغات گسترده
راهکار دیگر برای جذب سرمایه به یک پروژه، تبلیغات گسترده است. قیمت هر توکن در عرضه‌های اولیه چندان بالا نیست. در نتیجه اگر تیم ارائه‌دهنده توکن بتوانند با تبلیغات گسترده افراد مختلفی را هیجان‌زده کرده و به سمت خرید توکن ببرند، آن‌وقت دیگر نیازی نیست که به دنبال سرمایه‌گذاران بزرگ بگردند.
به این روش تأمین مالی جمعی یا Crowdfunding هم گفته می‌شود. در این روش افراد با سرمایه‌های خرد اقدام به تأمین مالی یک پروژه اقتصادی می‌کنند. حالا این پروژه می‌تواند عرضه اولیه کوین باشد!
مزایا و معایب عرضه اولیه کوین چیست؟
عرضه اولیه کوین هم برای سرمایه‌گذاران و هم برای ارائه‌دهندگان کوین مزایا و معایب ویژه‌ای دارد. این فرایند سریع و آسان است و برای همین هم کوین‌های بسیاری در بازار ارزهای دیجیتال، با همین روش عرضه شده‌اند. بسیاری از فرایندهای ICO شکست‌خورده‌اند اما برخی از آن‌ها نیز در نهایت نتیجه‌ای شگفت‌انگیز داشته‌اند.
مزایای عرضه اولیه کوین (ICO)
برای خریداران ارزهای دیجیتال، عرضه اولیه کوین بسیار جذاب است. چون در عرضه اولیه، معمولاً یک ارز دیجیتال با کمترین قیمت ارائه می‌شود و خریداران این فرصت را دارند تا یک کوین را در کف قیمت خریداری کنند. البته اینکه آن کوین رشد کند یا نه بستگی زیادی به آینده بازار ارزهای دیجیتال و همچنین پتانسیل عرضه‌کننده آن کوین دارد. مزایای این عرضه اولیه برای خریداران شامل موارد زیر می‌شود.
- پتانسیل رشد قیمت: این احتمال وجود دارد که کوین عرضه‌شده، رشد قیمت بالایی را تجربه کند. حتی اگر این احتمال کم باشد، افراد زیادی حاضرند که بر سر مبلغ کمی ریسک کرده و تعدادی از کوین را تهیه نمایند.
- در دسترس همه: برخلاف عرضه اولیه عمومی سهام که شرایطی برای شرکت‌کنندگان دارد، عرضه اولیه کوین هیچ پیش‌شرطی ندارد و افراد با هر سبک و سیاقی می‌توانند در این عرضه‌های اولیه شرکت کنند.
- جدای از خریداران کوین، استفاده از مکانیزم‌های ICO برای عرضه توکن و جمع‌آوری نقدینگی، برای افراد و صاحبان کسب‌وکار هم مزایایی دارد.
- سریع و با بهره‌وری بالا: برخلاف روش‌های سنتی و متداول، روش ICO برای افراد و کسب‌وکارها سرعت بالایی در تأمین نقدینگی دارد. افراد زیادی توانسته‌اند با این روش، مبلغ اولیه موردنیاز برای رشد کسب‌وکارشان را فراهم کنند.
- به‌دوراز نظارت‌ها: درست است که نبود نظارت باعث افزایش کلاهبرداری‌ها هم می‌شود، اما فرایند ICO سرعت خود را مدیون نبود نظارت و قانون مشخص است. در نتیجه افرادی که نیاز دارند خیلی سریع و به‌دوراز دردسرهای کاغذبازی اداری، اقدام به تأمین مالی کنند، می‌توانند به سراغ عرضه اولیه کوین بروند.
معایب ICO چیست؟
بسیاری از ارزهای دیجیتال و توکن‌هایی که به روش ICO به فروش رفته‌اند، ارزش خود را ازدست‌داده‌اند. اینکه یک ارز دیجیتال جدید بتواند رشد قیمت را تجربه کند، وابسته به آن پروژه‌ای است که پشت سر آن کوین اجرا می‌شود. در نتیجه، اگر یک کوین به‌قصد کلاهبرداری عرضه شده باشد، نمی‌توانید امیدی به افزایش قیمت آن داشته باشید.
معایب عرضه اولیه کوین برای خریداران شامل موارد زیر است:
- احتمال صفرشدن ارزش دارایی: بازار ارزهای دیجیتال ثبات بالایی ندارد. در کنار آن، ممکن است ارزهای دیجیتالی که عرضه می‌شوند، از پشتوانه درستی برخوردار نباشند و به‌مرورزمان ارزش خود را به‌صورت کامل از دست بدهند.
- نبود قانون و افزایش کلاهبرداری: بسیاری از پروژه‌هایی که اقدام به عرضه اولین کوین (ICO) می‌کنند، می‌توانند کلاهبرداری و پوچ باشند. در واقع پیداکردن یک پروژه ارز دیجیتال معتبر و یک عرضه اولیه کوین ارزنده، به‌سختی پیداکردن سوزن در انبار کاه است.
- نیازمند دانش در زمینه ارز دیجیتال: حتی اگر دانش لازم برای پیداکردن عرضه اولیه مناسب را در نظر نگیریم، برای جابه‌جایی و خرید عرضه اولیه باید آشنایی مختصری با مفهوم کیف پول داشته باشید.
انواع مختلف ICO کدام‌ها هستند؟
پیش‌ازاین درباره ۳ نوع مکانیزم عملکرد ICO صحبت کردیم. عرضه اولیه سکه از نظر مدل فروش نیز انواعی دارد.
برای مثال مدل فروش توکن می‌تواند حراج هلندی باشد. حراج هلندی روشی است که طی آن ابتدا تمامی خریداران توکن قیمت و تعداد توکن درخواستی را اعلام می‌کنند. سپس فروشنده اقدام به ارائه توکن از بالاترین قیمت می‌کند و هرجا که تعداد توکن‌ها تمام شود، فروش متوقف می‌شود. در روش حراج هلندی ممکن است افرادی که قیمت پایینی برای خرید وارد کرده‌اند، هیچ توکنی دریافت نکنند.
مدل فروش سرمایه حداقلی مدل دیگری است که طی آن اگر عرضه اولیه مقدار حداقلی سرمایه را تأمین کند، می‌تواند به پایان برسد. سرمایه حداکثری مدل دیگری است که عرضه اولیه را تا زمان رسیدن به سرمایه موردنیاز ادامه می‌دهد. تمامی این مدل‌ها برای ICO تعریف شده‌اند و هر کدام کاربردهای خاص خود را دارد.
مثال‌هایی از عرضه اولیه کوین (ICO)
بهترین روش برای آشنایی با عرضه اولیه کوین، آشنایی با مثال‌هایی واقعی از آن است. این موارد به شما نشان می‌دهد که برخی از عرضه‌های اولین تا چه اندازه ارزنده بوده‌اند و چه فرصت‌هایی را ایجاد کرده‌اند. البته که شناسایی این فرصت‌ها در هر دوره و با دانش محدود آن دوره کار آسانی نیست.
-
عرضه اولیه اتریوم
یکی از مشهورترین عرضه‌های اولیه، عرضه اولیه اتریوم در جولای ۲۰۱۴ (تیر ۱۳۹۳) است. اتریوم تنها با قیمت ۰.۳۱۱ دلار عرضه شد و اکنون حدود ۳۹۰۰ دلار قیمت دارد! طی این عرضه اولیه، ۱۸.۴ میلیون دلار سرمایه جذب شد.
-
عرضه اولیه کاردانو
کاردانو (ADA) ارز دیجیتال دیگری است که از طریق عرضه اولیه (ICO) به فروش رسیده است. در دسامبر ۲۰۱۶ (آذر ۱۳۹۵) عرضه اولیه کاردانو توانست ۶۲ میلیون دلار سرمایه جذب کند! قیمت اولیه این کوین کمتر از ۱ سنت و برابر با ۰.۰۰۲۴ دلار بود و امروز قیمت هر کاردانو در بازار به ۴۶ سنت رسیده است.
جمع‌بندی
عرضه اولیه کوین (ICO) مکانیزمی مشابه عرضه اولیه سهام است با این تفاوت که همه می‌توانند یک ICO را اجرایی کنند و محدودیت یا قانونی در این زمینه وجود ندارد. خرید عرضه اولیه ارز دیجیتال می‌تواند یک اقدام ارزنده باشد؛ به شرطی که دانش کافی در زمینه بلاک‌چین داشته باشید، بتوانید اطلاعات وایت پیپر را بخوانید و صحت‌سنجی کنید و همچنین بدانید متغیرهای اقتصادی چگونه بر بازار توکن‌های ارز دیجیتال اثرگذاری دارند.
