تفاوت ورژن های مختلف یونی سواپ، کدام نسخه بهتر است؟
تفاوت ورژن های مختلف یونی سواپ چیست؟ نسخه دو یونی سواپ بهتر است یا نسخه سه یونی سواپ؟ اصلا چرا باید از یونی سواپ استفاده کرد؟
شکست صرافیهای متمرکز و البته ارز uni باعث شده است عده زیادی به سمت سه گانه صرافیهای یونی سواپ هجوم آورند.
اگر شما هم از این که همزمان سه نسخه مختلف یونی سواپ فعال است گیج شدید و نمی‌دانید کدام نسخه برای فعالیت بهتر است و سوالاتی مثل سوالات بالا را در ذهن دارید، این مقاله همان پاسخ کامل سوالات شماست.
ما در این مقاله ابتدا به بررسی ویژگی‌های این سه صرافی غیر متمرکز خواهیم پرداخت و سپس شباهت‌ها و تفاوت‌هایشان را با یکدیگر قیاس خواهیم کرد.
پس باما همراه باشد.
فهرست مقاله
- پروتکل یونی سواپ ورژن یک
- پروتکل یونی سواپ ورژن دو
- پروتکل یونی سواپ ورژن سه
- تفاوت ورژن های مختلف یونی سواپ
- جانم کلام
پروتکل یونی سواپ ورژن یک
اولین نسخه صرافی یونی سواپ (uniswap) که همان یونی سواپ ورژن یک است در نوامبر 2018 راه اندازی شد. معمولاً از این نسخه به عنوان uniswap proof of concept یا uniswap beta یاد می‌شود، دلیل آن هم این است که این نسخه آزمایشی بر اثر بخشی مدل نقدینگی amm بود.
amm چیست؟automated market makers که به اختصار amm خوانده می‌شود، نوعی صرافی غیر متمرکز است که به وسیله الگوریتم‌ها و قراردادهای هوشمند کنترل می‌شود. در این روش به جای معامله مستقیم با افراد دیگر مانند یک دفتر سفارش سنتی، کاربران مستقیماً از طریق amm معامله می‌کنند. در این مدل معاملات با قراردادهای هوشمند یا استخرهای نقدینگی انجام می‌شود و یک فرمول ریاضی، قیمت دارایی‌ها را تعیین می‌کند. ارائه دهندگان نقدینگی، نقدینگی را به استخرها اضافه می‌کنند و استخرها به بازارسازی کمک می‌کنند. |
قبل از ظهور یونی سواپ ورژن 1، etherdelta تنها صرافی غیر متمرکزی بود که پایگاه مشتریان قابل توجهی داشت. etherdelta برخلاف یونی سواپ بر اساس مدل سفارش سنتی کار می‌کرد که به دلیل کمبود نقدینگی قادر به ارائه نسخه مناسبی از صرافی غیرمتمرکز نبود.
در استخرهای نقدینگی یونی سواپ، نسبت جفت دارایی‌ها باید ثابت باشد.
مثلا اگر 10 اتر(eth) داریم و قیمت اتریوم در حال حاضر هزار تتر است، باید در یک استخر جفت ارز اتریوم/تتر شامل 10 اتر و 10 هزار تتر باشد.
یونی سواپ نسخه یک، تنها از شبکه اتریوم پشتیبانی می‌کند. بنابراین، برای معامله هر نوع ارز دیجیتال دیگر در نسخه اول یونی سواپ، ابتدا باید آن را به eth یا یک توکن erc20 تبدیل کنید.
uniswap v1 همچنین به ارائه دهندگان نقدینگی با توکن‌های lp پاداش می‌دهد. و آنها این انتخاب را دارند که این توکن‌ها را به اشتراک بگذارند و سود کسب کنند یا آنها را بسوزانند تا پاداش را بازخرید کنند.
|
(liquidity pool یا liquidity provider token) که به آن “pool tokens” و “liquidity tokens” نیز گفته می شود.توکن‌های lp نشان‌دهنده سهم کاربر از استخری است که در آن سرمایه گذاری کرده است. کارمزد تراکنش‌ها در استخرهای یونی سواپ ورژن یک در حال حاضر چیزی بین 0.01%-1% از تراکنش است و معمولاً این عدد در حوالی 0.3 درصد دیده می‌شود. |
پروتکل یونی سواپ ورژن دو
ورژن یک یونی سواپ، موفقیت بزرگی بود و این شبکه اتریوم را مجبور کرد تا نسخه به روز شده یونی سواپ یعنی یونی سواپ ورژن 2 (uniswap v2) را در می 2020 راه اندازی کند.
نسخه دو یونی سواپ سعی کرد بسیاری از کاستی‌های نسخه یک را جبران کند. یونی سواپ ورژن 2 دارای یک رابط کاربری کاربر پسندتر و بصری‌تر است. همچنین چالش پل زدن اتریوم (eth bridge) را که برای کاربران ورژن یک وجود داشت حل کرد. (منظور افرادی است که مایل به معامله توکن‌های غیر از توکن‌های بستر شبکه اتریوم erc20 در صرافی هستند)
در ورژن دو تنوع استخرهای مستقیم نقدینگی erc20/erc20 بیشتر شد، این استخرهای مستقیم کمک زیادی به کاهش هزینه های معاملاتی در dex می‌کنند.
همچنین ارزهای دیجیتال پیچیده‌ای مثل wrapped eth یا wrapped btc برای توکن های erc20 غیر بومی معرفی شد؛ نکته مثبت دیگری که ایجاد شد بهبود در فیدهای قیمت uniswap بود.
یکی از مهمترین ویژگی‌های یونی سواپ نسخه دو رونمایی از flash swap بود.
flash swap
فلش سواپ (flash swap) امکان ویژه‌ای بود که یونی سواپ ورژن دو برای کاربران خود مهیا کرده است.
شما به عنوان یک کاربر می‌توانید بدون محدودیت و آنی از صرافی یونی سواپ وام دریافت کنید و تنها با 0.3 درصد سود آن را برگردانید.
مفهوم flash swap uniswap v2 نوعی وام است که به کاربران (به خصوص آربیتراژگیرها) اجازه می‌دهد که توکن‌ها را بدون نیاز به پیش پرداخت برداشت کنند. فلش سواپ بسیار محبوب آربیتراژ گیران شد چون به آنان اجازه می‌داد که هر چقدر می‌خواهند از uniswap برداشت کنند بدون اینکه ابتدا کارمزد تراکنش را پرداخت کنند.
شیوه استفاده از این امکان ویژه یونی سواپ 2 را در یک مقاله دیگر بررسی می‌کنیم.
کارمزد تراکنش برای نسخه دوم یونی سواپ، نیز 0.3 درصد تعیین شد. با این حال، دائو یونی سواپ به ایجاد چیزی به نام هزینه پروتکل نیز رای داد.
هزینه پروتکل که 0.05 درصد است، مبلغی است که از کارمزد تراکنش کم می‌شود و برای تامین بودجه توسعه‌های آینده یونی سواپ کنار گذاشته می‌شود. بنابراین، تنها 0.25 درصد از کارمزدهای جمع آوری شده به تامین کنندگان نقدینگی تعلق خواهد گرفت.
پروتکل یونی سواپ ورژن سه
در سال 2021 توسعه دهندگان صرافی غیر متمرکز یونی سواپ، از نسخه سوم این صرافی رونمایی کردند.
یونی سواپ 3، پیشرفته ترین و موثرترین و کاربرپسندترین نسخه صرافی یونی سواپ تاکنون است. یواین ورژن به دنبال کمک به حل چالش‌های ورژن 2 ( v2) و همچنین تزریق انعطاف پذیری و ویژگی‌های بیشتر به صرافی غیر متمرکز بود.
از جمله حوزه‌های کلیدی که یونی سواپ v3 به دنبال بهبود آن بود، تخصیص نقدینگی از طریق معرفی نقدینگی متمرکز (concentrated liquidity) بود!
این ویژگی به ارائه دهندگان نقدینگی امکان می‌داد تا نقدینگی خود را در محدوده‌های قیمتی خاص متمرکز کنند، این ویژگی منجر به کارایی سرمایه تا 4000 برابر می‌شود.
به زبان ساده شما می‌توانید در ورژن سه یونی سواپ مشخص کنید که دارایی که می‌خواهید در اختیار استخر قرار دهید در چه قیمتی آزاد شود. شاید از خود بپرسید که منفعت آن در چیست؟
از آنجایی که شما به عنوان ارائه دهنده نقدینگی درآمدتان بر حسب درصد محاسبه می‌شود (0.3 درصد از مبلغ تراکنش) هر چه قیمتی که دارایی را در اختیار گذاشتید بالاتر باشد، درآمد شما نیز بیشتر خواهد بود.
uniswap v3 همچنین به دنبال انعطاف پذیرتر کردن هزینه‌های تراکنش در این پلتفرم ارائه شد. ارتقاء هزینه پروتکل 0.05% معرفی شده در v2 را حذف کرد و سه سطح هزینه ایجاد کرد. 0.05٪، 0.3٪ و 0.1٪. ارائه دهندگان نقدینگی کارمزد هر استخر را در زمان ایجاد یک استخر تعیین می‌کنند، و جامعه uni می‌تواند در مورد پیشنهادات برای اضافه کردن سطوح کارمزد بیشتر رای دهد.
علاوه بر انواع امکاناتی که در نسخه یک و دو از جمله فلش سواپ در اختیار داشتید، ارتقاء ورژن سه نقدینگی فعال را ارائه کرد.
در نقدینگی فعال (active liquidity) هنگامی که بازار تغییر قیمت را تجربه می‌کند و از محدوده قیمت مشخص شده ارزش lp فراتر می‌رود، نقدینگی به طور خودکار از استخر حذف می‌شود و فراهم کننده نقدینگی دیگر پاداشی دریافت نمی‌کند.
اما حال که کمی با هر کدام از این ورژن‌ها آشنا شدید وقت آن رسیده است که به بررسی تفاوت ورژن های مختلف یونی سواپ بپردازیم:
تفاوت ورژن های مختلف یونی سواپ
شباهت‌ها و تفاوت‌های کلیدی بین سه نسخه یونی سواپ:
شباهت‌ها
- همه نسخه‌های uniswap از مدل نقدینگی خودکار بازارساز (amm) استفاده می‌کنند.
- همه نسخه‌های uniswap بر اساس فناوری منبع باز ساخته شده‌اند و از ضریب امنیتی بالایی برخوردار هستند.
- ارتقاء و انتقال نقدینگی از یک نسخه uniswap به نسخه دیگر به معنای پایان پروتکل اصلی نیست. همه نسخه‌های uniswap تا زمانی که شبکه eth فعال است به کار خود ادامه خواهند داد.
تفاوت‌ها
- یونی سواپ نسخه یک از زبان برنامه نویسی vyper استفاده می‌کند،در حالی که v2 و v3 از solidity استفاده می‌کنند.
- در یونی سواپ v1 و v2، هزینه‌های جمع‌آوری‌شده در یک استخر به‌طور خودکار دوباره سرمایه‌گذاری می‌شوند، اما در uniswap v3 سرمایه‌گذاری نمی‌شوند.
- یونی سواپ v1 و v2 از استاندارد توکن erc 20 برای توکن‌های نقدینگی استفاده می‌کنند، اما uniswap v3 از erc271 استفاده می‌کند.
جان کلام
سقوط ftx و زمزمه ورشکستی کوین بیس و بایننس باعث تقویت جریان نقدینگی به سمت صرافیهای غیر متمرکزشده است.
در حال حاضر و به گزارش کوین مارکت کپ یونی سواپ نسخه سه (uniswap v3) با اختلاف از بقیه صرافیهای ارز دیجیتال پرکاربردتر است و بعد از آن نسخه دو و در آخر نسخه یک قرار دارد.
نسخه سه یونی سواپ در حال حاضر از 949 استخر نقدینگی پشتیبانی می‌کند که در نوع خود بی نظیر است. توصیه ما در بین سه نسخه مختلف این صرافی غیر متمرکز قطعا نسخه 3 است.
اگر چه یونی سواپ یک صرافی غیر متمرکز است اما از آنجایی که کیف پول متامسک کاربردی‌ترین کیف پول در این صرافی است، توصیه می‌کنیم از فیلتر شکن ip ثابت برای اتصال به این صرافی استفاده کنید.
در نهایت خوشحال خواهیم شد که اگر تجربه کار با هر کدام از این سه نسخه را داشتید در زیر همین مقاله تجربه خود را با ما در میان بگذارید.
