ارز دیجیتال یونی سواپ چیست؟ همه‌چیز در مورد رمز ارز یونی (Uni)

بر همین اساس قصد داریم موضوع این مطلب را به پاسخ این سوال که «ارز دیجیتال یونی سواپ (Uniswap) چیست» اختصاص دهیم. در ادامه این مطلب، پس از پرداختن به تاریخچه، ماهیت و نحوه عملکرد صرافی توسعه دهنده رمز ارز یونی یعنی یونی سواپ، به معرفی این توکن می‌پردازیم و در نهایت نیز روند توسعه ارز دیجیتال یونی از 2020 تاکنون، تاریخچه قیمت این ارز دیجیتال، آینده یونی و سرمایه‌گذاری روی آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

صرافی غیر متمرکز یونی سواپ چیست؟

یونی سواپ (Uniswap) یک پروتکل صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchanges) – به اختصار DEX هم گفته می‌شود – یا به عبارت بهتر پروتکل نقدینگی اتوماتیک (Automated Liquidity Protocol) بر بستر شبکه اتریوم است که هیدن آدامز (Hayden Adams)، مهندس مکانیک و کارمند اسبق شرکت زیمنس آن را در سال 2018 میلادی راه‌اندازی کرده است.

البته اگرچه در بسیاری از متونی که به تاریخچه صرافی غیر متمرکز یونی سواپ پرداخته‌اند نام هیدن آدامز به عنوان موسس و بنیان‌گذار صرافی عنوان شده است، اما این نکته را باید در نظر داشت که اقدامات اولیه برای ایجاد زیرساخت‌های یونی سواپ توسط خالق اتریوم ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) صورت گرفته است.

صرافی غیر متمرکز یونی سواپ در پاسخ به عدم شفافیت و متمرکز بودن صرافی‌های متمرکز – که در تناقض با ماهیت غیرمتمرکز فناوری‌های بلاکچین و کریپتو است – راه‌اندازی شده و این قابلیت را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد تا بدون نیاز به هیچ‌گونه واسطه، معاملات و تراکنش‌های خود را در سطح بالایی از عدم تمرکز انجام دهند.

یونی سواپ را می‌توان یکی از پیشگامان تمرکز زدایی در بین صرافی‌های ارز دیجیتال دانست که توانسته با ارائه یک پلتفرم نوآورانه و خدمات تبادل ارزهای دیجیتال بدون نیاز به احراز هویت (KYC) و ثبت‌نام، به سرعت به یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های غیر متمرکز در سطح جهان تبدیل شده و در مدت زمان کوتاهی به اوج برسد.

یونی سواپ بر خلاف صرافی‌های متمرکز نظیر بایننس (Binance) و کوین‌بیس (Coinbase) قادر است بدون نیاز به واسطه و فارغ از این‌که تحت نظارت یا کنترل نهاد خاصی باشد، خدمات تبادل و ترید ارزهای دیجیتال را به کاربران خود ارائه دهد. خدماتی که در آن‌ خبری از دفاتر سفارش نیست. اما یک صرافی چگونه می‌تواند بدون دفتر سفارش کار کند؟

نحوه عملکرد صرافی یونی سواپ

نحوه عملکرد صرافی یونی سواپ بر اساس مدل نقدینگی اتوماتیک است، که شامل یک‌سری تامین کنندگان برای تامین موجودی استخر نقدینگی (Liquidity Pool) بوده و از یک مکانیسم قیمت‌گذاری غیرمتمرکز نیز بهره می‌برد که موجب تغییر در دفتر سفارشات شده است.

هر جفت ارز در صرافی غیر متمرکز یونی سواپ استخر نقدینگی خاص خودش را دارد.  هر کاربر این قابلیت را دارد تا با واریز کردن مقدار معینی – معادل هر یک از دو توکن موجود در این استخر – تبدیل به یکی از تامین کنندگان آن شده و در شبکه مشارکت داشته باشد.

در ازای تامین نقدینگی استخر، به هر یک از تامین کنندگان توکنِ استخرِ نقدینگی (Liquidity Pool Token) داده می‌شود که سهم وی از استخر را نشان می‌دهد. تامین کنندگان می‌توانند هر زمان که خواستند با برگرداندن این توکن به داخل استخر، موجودی خود را معادل آن برداشت کنند.

ارز دیجیتال یونی سواپ چیست؟

پس از موفقیت خیره کننده صرافی غیر متمرکز یونی سواپ به لطف تمرکز زدایی‌اش در انجام تراکنش‌های ارزهای دیجیتال و عدم دخالت و کنترل توسط واسطه‌ یا نهادهای متمرکز، این صرافی توکن خود را تحت عنوان رمز ارز یونی با نماد (UNI) عرضه کرد تا به طرفداران و کاربران خود این امکان را بدهد که به کمک این ارز دیجیتال، مالک بخشی از پلتفرم صرافی بزرگ یونی سواپ باشند.

آن دسته از کاربران که دارای توکن یونی هستند در واقع هر چند ناچیز اما جزو سهام‌داران صرافی بزرگ یونی سواپ به شمار می‌آیند. آن‌ها در بسیاری از اتفاقات، روندها و تصمیم‌گیری‌های مهم مجموعه نظیر تغییرات کلیدی پروتکل و طرح‌های توسعه مشارکت می‌کنند. در واقع ارز دیجیتال Uniswap را می‌توان یک ارز حکومتی نامید.

ارز دیجیتال یونی سواپ برای نخستین بار در سپتامبر سال 2020 میلادی منتشر شد. دلیل و انگیزه ابتدایی ایجاد و عرضه ارز دیجیتال یونی سواپ در اصل جلوگیری از مهاجرت کاربران پلتفرم یونی سواپ به پلتفرم صرافی رقیب یعنی سوشی سواپ (Sushiswap) بود.

کمی قبل‌تر از سپتامبر 2020 – زمان راه‌اندازی و انتشار رمز ارز یونی – صرافی رقیب، سوشی سواپ به کاربران یونی سواپ وعده داده بود که در صورت انتقال دارایی‌های دیجیتال‌شان به پلتفرم یونی سواپ به آن‌ها توکن بومی خود سوشی (SUSHI) را ارائه خواهد داد. این شد که یونی سواپ برای جلوگیری از مهاجرت کاربرانش مجبور به اعمال فورک شده و توکن بومی خود را از طریق ایردراپ (Airdrop) منتشر کرد.

تعداد کل توکن‌های یونی ایجاد شده 1 میلیارد توکن بود که صرافی تصمیم گرفت حدود 150 میلیون توکن از این تعداد را بین کاربران پلتفرم خود توزیع کند.

صرافی یونی سواپ برای توزیع رمز ارز یونی (UNI) از یک روش ایردراپ جدید استفاده کرد. پلتفرم برای آغاز عرضه یونی، به تمامی آدرس‌های اتریومی که تا آن لحظه با یونی سواپ کار کرده بودند 400 توکن یونی ارسال کرد که در آن زمان چیزی در حدود 1400 دلار ارزش داشت.

این در حالی است که بیش از 25 هزار آدرس اتریوم فعال در پلتفرم، توکن یونی را دریافت کرده بودند و بازخورد مثبت و استقبال بی‌نظیر این حجم از کاربر، باعث شد تا این روش ایردراپ به یکی از روش‌های محبوب و رایج در صنعت کریپتو تبدیل شود.

استخراج رمز ارز یونی

نکته‌ای که می‌تواند برای کاربران جالب توجه و حائز اهمیت باشد این است که رمز ارز یونی نیز مانند بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر، از جمله بیت‌کوین که تقریباً همه در مورد استخراج آن اطلاعات کم و بیش دارند قابل استخراج (Mining) است.

البته با توجه به این‌که مکانیسم شبکه در یونی سواپ متفاوت و بر اساس مدل استخر نقدینگی است، کاربران برای استخراج این ارز دیجیتال باید در یکی از استخرهای نقدینگی اتریوم یونی سواپ سرمایه‌گذاری یا به اصطلاح تامین نقدینگی کنند. استخرهای اتریوم یونی سواپ که می‌توان برای استخراج یونی از آن‌ها استفاده کرد عبارتند از:

• استخر نقدینگی اتریوم – تتر (UTC)
• استخر نقدینگی اتریوم – یو‌ای‌دی‌سی (USDC)
• استخر نقدینگی اتریوم – دای (DAI)
• استخر نقدینگی اتریوم – دبلیو بی‌تی‌سی (WBTC)

قیمت ارز دیجیتال Uniswap

پیشرفت‌‌ها و موفقیت‌های چشم‌گیر صرافی غیر متمرکز یونی سواپ در روند قیمت توکن آن نیز بی‌تاثیر نبود. موفقیت‌های صرافی باعث شد تا رمز ارز یونی نیز در همان مدت زمان کوتاه پس از عرضه خود پیشرفت‌های چشم‌گیری را تجربه کند. البته در کنار پیشرفت‌های پلتفرم صرافی، کاربرد خود توکن‌های یونی سواپ را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.

رمز ارز یونی کار خود را با قیمت 0.3 دلار در صرافی بایننس آغاز کرده و به‌ سرعت توانست به سطوح بالاتر از 1 دلار دست پیدا کند. در همان چند ساعت نخست، توکن توانست قیمت خود را به 2 الی 4 دلار رسانده و رشدی باورنکردنی را تجربه کند. رشدی که به همین‌جا ختم نشد و توانست طی 24 ساعت، دوبرابر شده و حتی رقم 8.75 دلار را نیز لمس کند.

آن دسته از کاربران پلتفرم صرافی یونی سواپ که تعداد 400 توکن یونی از طریق ایردراپ دریافت کرده بودند، کافی بود بی‌خبر از همه‌جا باشند یا کمی در فروش توکن‌‌های باد آورده خود صبور باشند تا یک روز بعد، 3500 دلار نازنین در حساب‌هایشان باشد! دقیقاً به همین خاطر است که از ایردراپ یونی سواپ، همواره به عنوان یکی از ارزشمندترین ایردراپ‌های دنیای کریپتو یاد می‌شود.

قیمت یونی سواپ از زمان ایردراپ تاکنون، منبع: تریدینگ ویو

قیمت ارز دیجیتال یونی سواپ در سال 2020 تقریباً روند ثابتی داشت. اما استقبال کاربران از این توکن در مدت زمان کوتاهی پس از انتشار در کنار موفقیت‌های پلتفرم ارائه دهنده آن، باعث شد تا قیمت ارز دیجیتال Uniswap در می 2021 – تنها چند ماه پس از انتشار آن – به حدود 45 دلار آمریکا برسد.

هرچند که این روند پایدار نماند و با روندی نزولی در اوایل سال 2022 میلادی به حدود 20 دلار رسیده و سپس نیز تا ابتدای سال 2023 تا حوالی 5 دلار کاهش یافت.

تاریخچه قیمت ارز دیجیتال Uni در یک نگاه – 2021 الی 2023

روند رو به رشد ارز دیجیتال یونی از یک سو و محبوبیت فزاینده صرافی یونی سواپ نیز از سوی دیگر باعث شد تا مجموع سرمایه در گردش این توکن به شدت افزایش یافته و بتواند در وب‌سایت کوین مارکت کپ (Coin Market Cap) رتبه خود را ارتقا دهد. در حال حاضر این ارز دیجیتال با قریب به 3 میلیارد دلار سرمایه در گردش و حدود 70 میلیون دلار حجم معاملات روزانه، رتبه 22 ام وب‌سایت کوین مارکت کپ را به خود اختصاص داده است.

خرید ارز دیجیتال یونی سواپ

برای خرید ارز دیجیتال یونی سواپ لازم است به یکی از صرافی‌های آنلاین یا حضوری ارز دیجیتال ایرانی مراجعه کرده و اقدام به خرید رمز ارز یونی کنید. در مورد کاربران خارج از ایران، به دلیل برخورداری از کارت‌های بانکی بین‌المللی، امکان خرید توکن به صورت مستقیم از خود صرافی یونی سواپ یا سایر صرافی های ارز دیجیتال متمرکز و غیر متمرکز وجود دارد.

این در حالی است که برای کاربران ایرانی که امکان پرداخت دلاری در این صرافی‌ها را ندارند، استفاده از دست کم یک صرافی ارز دیجیتال ایرانی – مثل همتاپی – ضروری است. در حالت کلی، دو روش برای خرید ارز دیجیتال یونی سواپ برای کاربران ایرانی وجود دارد:

• خرید ارز دیجیتال یونی سواپ از یک صرافی ایرانی با ریال
• خرید اتریوم یا تتر از یک صرافی ایرانی با ریال و سپس تبدیل آن به ارز دیجیتال یونی در یک صرافی خارجی

برای خرید یونی سواپ از یک صرافی ایرانی کافی است وارد پلتفرم صرافی شده یا اپلیکیشن آن را نصب کنید. سپس فرایندهای ثبت‌نام و احراز هویت صرافی را پشت سر گذاشته و به راحتی با استفاده از کارت بانکی (ریالی) خود اقدام به خرید ارز دیجیتال یونی سواپ کنید.

برای خرید ارز دیجیتال یونی سواپ از همتاپی همین الان می‌توانید از طریق این لینک اقدام کنید.

در مورد خرید از صرافی‌های خارجی نیز لازم است طبق روالی که گفته شد وارد پلتفرم یا اپلیکیشن صرافی‌های داخلی شده، به وسیله کارت بانکی خود اتریوم یا تتر خریداری کنید، سپس آن را به حساب کاربری خود در یکی از صرافی‌های خارجی نظیر بینگ‌ایکس (BingX) یا کوینکس (CoinEx) و غیره… انتقال داده و اقدام به خرید یونی در ازای اتریوم یا تتر انتقالی کنید.

توجه داشته باشید که بسیاری از صرافی‌های متمرکز خارجی – از جمله صرافی بزرگ بایننس – به دلیل تحریم‌ها برای کاربران ایرانی در دسترس نیستند. با این حال، تعداد معدودی از صرافی‌های متمرکز نظیر بینگ‌ایکس و کوینکس بدون احراز هویت حاضر به ارائه خدمات به کاربران ایرانی هستند. هرچند که استفاده از آن‌ها نیز مستلزم داشتن آی‌پی (IP) ثابت غیر ایرانی است.

صرافی‌های غیرمتمرکز خارجی نظیر سوشی سواپ، یونی سواپ یا پنکیک سواپ نیز می‌توانند گزینه خوبی برای کاربران ایرانی باشند (هرچند که استفاده از آن‌ها نیز مستلزم داشتن آی‌پی ثابت غیر ایرانی است).

آینده ارز دیجیتال یونی سواپ و سرمایه‌گذاری روی آن

موفقیت یک ارز دیجیتال مثل رمز ارز یونی بیشتر از هر چیز به دو عامل بستگی دارد:

• موقعیت و موفقیت پروتکل آن
• روند کلی بازار کریپتو و محدودیت‌‌ها و چالش‌های دیفای (DeFi)

از نظر پروتکل، می‌توان گفت پروتکل یونی سواپ پروتکلی موفقیت‌آمیز بوده و به نحوی طراحی شده است که به احتمال زیاد، در آینده‌ای نه چندان دور نیز شاهد رشد بیشتر آن خواهیم بود. از این رو، ارز دیجیتال UNI می‌تواند تا حد زیادی یکی از ارزهای دیجیتال خوش‌آتیه بازار کریپتو باشد.

از طرفی، این نکته را نیز نباید فراموش کرد که کریپتو و دیفای، از جمله حوزه‌های بسیار چالش‌برانگیز فعلی هستند. چهارچوب‌های رگولاتوری پیرامون این حوزه‌ها هنوز به طور کامل شکل نگرفته و هر لحظه ممکن است اعمال یک محدودیت جدید موجب تنش شده و نه تنها روی قیمت رمز ارز یونی، بلکه روی همه ارزهای دیجیتال تاثیر بگذارد.

از دیگر سو، بازار ارزهای دیجیتال در حالت کلی بازاری پر نوسان است. از سیاست‌های کلان قدرت‌های جهانی گرفته تا توییت یک نفر – مثل توییت عجیب و غریب ایلان ماسک که فقط یک «.» بود ولی توانست بازار را تکان دهد! – روی این بازار تاثیرگذار هستند و دقیقاً به همین دلیل نیز نمی‌توان به قطع یقین گفت که یک ارز برای سرمایه‌گذاری لزوماً مناسب هست یا نه.

جمع‌بندی

ارز دیجیتال یونی سواپ (Uniswap) که با نماد یونی (UNI) نشان داده می‌شود، توکن بومی منتشر شده از سوی یک صرافی غیر متمرکز بزرگ با همین عنوان است که در سال 2018 میلادی راه‌اندازی شده است.

ارز دیجیتال یونی سواپ، در سال 2020 میلادی و در واکنش صرافی غیر متمرکز یونی سواپ به مهاجرت کاربران پلتفرمش به صرافی رقیب سوشی سواپ ایجاد شده و از طریق ایردراپ بین کاربران اتریوم این پلتفرم توزیع شد.

تعداد توکن‌های ایجاد شده 1 میلیارد توکن بود که حدود 150 میلیون توکن از آن‌ها بین بیش از 25 هزار کاربر توزیع شد و همین نوع انتشار توانست تاثیر خوبی روی روند رشد قیمت این ارز دیجیتال داشته باشد.

ارز دیجیتال یونی سواپ از نظر پروتکل و پروژه ارز خوش‌آتیه‌ای به نظر می‌رسد و بسیاری از کارشناسان سرمایه‌گذاری روی آن را مثبت برآورد می‌کنند. اما با این حال این نکته را نیز باید مد نظر داشت که دنیای دیفای و کریپتو، هنوز به ثبات نرسیده، از فقدان چهارچوب‌های رگولاتوری رنج می‌برد و بسیار پر نوسان است. از این رو نمی‌توان به قطع یقین آینده‌ دقیقی را برای هیچ ارز دیجیتالی – حتی بیت‌کوین – متصور شد.

مطالب مرتبط

• احتمالا جسته و گریخته به گوشتان رسیده است که یونی سواپ چند نسخه مختلف دارد! کاملا درست است، ما در مقاله‌ای با عنوان تفاوت ورژن های مختلف یونی سواپ به تفصیل به مقایسه نسخه‌های مختلف این صرافی با یکدیگر پرداخته‌ایم.