بیت کوین چگونه میتواند وجهه خود را بهبود ببخشد و اعتماد افراد را جلب کند؟
نوسانات قیمت، برخی کاربردهای مجرمانه و نگرانی در خصوص تأثیر اکولوژیکی بیت کوین، مدتهاست که وجهه عمومی این رمزارز را مخدوش کرده است. آیا زمان تغییر برند بیت کوین فرا رسیده است؟
مشکل وجهه عمومی بیت کوین
برایان ادموندسون (Bryan Edmondson)، بنیانگذار و مدیر خلاق آژانس معروف SEA، در گفتگو با دیکریپت اظهار داشت:
تقریباً یک دهه است که بیت کوین و سایر رمزارزها در معرض بدترین اخبار قرار گرفتهاند […] پس چرا کاربران به آن اعتماد میکنند؟
نظرسنجی اخیر گارتنر نشان میدهد که علیرغم عناوین خبرساز اخیر درباره خریدهای سازمانی تسلا و مایکرواستراتژی، در سال 2021 تنها 5 درصد از مدیران مالی اقدام به خرید بیت کوین خواهند نمود.
مقاله پیشنهادی: بیت کوین چیست؟
بیش از چهار پنجم پاسخدهندگان اظهار داشتند که به علت ناپایداری زیاد قیمت بیت کوین هرگز آن را به عنوان یک دارایی شرکتی در نظر نخواهند گرفت. به نظر میرسد که تغییرات اخیر قیمت بیت کوین و رسیدن آن به بالاترین قیمت 58,000 دلار و سقوط 15 هزار دلاری هفته گذشته، نگرانیها را درباره بیت کوین تأیید میکند. در این کاهش بها، بزرگترین افت قیمت یک روزه (15 درصدی) در تاریخ این رمزارز اتفاق افتاد.
منتقدین برجسته بیت کوین از جمله جانت یلن (Janet Yellen)، وزیر جدید خزانهداری ایالات متحده معتقدند که کاربردهای نادرست بیت کوین اعم از ارتباط آن با کلاهبرداری و پولشویی، سبب سقوط قیمت رمزارزهاست و سرمایهگذاران را از این بازار نیز فراری میدهد.
بنابراین، آیا تصویر مخدوش بیت کوین قابل اصلاح است؟ ادموندسون در این باره نظراتی ارائه داده است. همچنین دیکریپت با جیمی بارتلت (Jamie Bartlett)، گوینده بیبیسی و خالق پادکست مشهور ملکه گمشده رمزارز (Missing Cryptoqueen) و آلبرت ایزولا (Albert Isola)، وزیر دارایی حامی کریپتو جبل الطارق نیز گفتگو کرد.
بررسی وجههی عمومی بیت کوین
نگرانیهای احتمالی سرمایهگذاران بیت کوین متفاوت است. برخی نگران نوسانات قیمت بیت کوین هستند و برخی دیگر از دغدغههای زیست محیطی بیت کوین سخن میگویند.
عدم قطعیت نظارتی در مورد بیت کوین یکی از این موارد بوده که ذاتاً با درک عمومی گره خورده است. به طوری که کشورهای مختلف جهان به طرق مختلف با آن مواجهه شدهاند.
از یک سو، هند و نیجریه با استناد به خطرات ناشی از کاربرد بیت کوین، ممنوعیتهایی را برای استفاده از آن وضع کردهاند. از سوی دیگر، سوئیس اولین کشوری است که به بانکهای رمزارزی مجوز داده و از این صنعت نوپا حمایت میکند. همچنین، ایالات متحده حوزه خود را دقیقا مشخص نکرده است.
نظرسنجی انجام شده دربارهی مواردی که باعث نگرانی افراد از رمزارزها میشود. منبع: Pipsay
در انگلستان، مانند بسیاری از کشورها، مقررات به آرامی در حال پیشرفت است و امنیت سرمایهگذاری در حوزه بیت کوین مورد تردید است. هفته گذشته، پلتفرم تحقیقاتی جهانی Piplsay، با بررسی 6070 انگلیسی در این زمینه دریافت که 29 درصد آنها نگران هک یا کلاهبرداری و 26 نفر نگران عدم وجود مقررات و قوانین مرتبط با رمزارزها میباشند.
بیت کوین یک طوفان تمام عیار
بارتلت که پادکستهایش را با هدف اطلاعرسانی درباره کلاهبرداری در حوزه رمزارزها ارائه میدهد، اظهار داشت:
بیت کوین با اینکه هنوز جزو سیستم مالی قانونی قرار نگرفته است، اما مورد استقبال افراد مشهور و شناخته شده قرار گرفته است و این واقعاً عجیب است.
او در مجموعه پادکستهای خود، داستان دکتر روجا ایگناتووا (Ruja Ignatova)، بنیانگذار طرح پانزی وانکوین (OneCoin) را بازگو میکند که وی سرمایهگذاران را فریب داده و با 5 میلیارد دلار فرار کرده است. بارتلت و جورجیا کت (Georgia Catt) از داستان دراماتیک ایگناتووا برای بررسی ریسک طرحهای بازاریابی شبکهای در رمزارزها استفاده کردند.
بارتلت از همان ابتدا که در مورد بیت کوین تحقیقات خود را شروع کرد معتقد است که صنعت رمزارزها به میزان قابل توجهی تغییر کرده است. پذیرندگان اولیه بیت کوین اعم از آزادیخواهان، تکنولوژیستهای افراطی، مصرفکنندگان مواد مخدر و انواع تبهکاران، جای خود را به سرمایهگذاران نهادی و تحلیلگران مالی دادهاند. وی افزود:
دیدگاه فعلی من به این موضوع، نسبت به سال 2014، کاملاً تغییر کرده است.
به عقیده وی، خطراتی که افراد با آنها مواجهه هستند نیز تغییر کرده است. پیش از سال 2015، بیشترین نگرانی در مورد بیت کوین، مربوط به دارک وب (dark web)، مصرف مواد مخدر و استفاده از این رمزارز در باج افزارها (ransomware) و پولشویی (money laundering) بود. وی اظهار داشت:
به نظر من، خطر بزرگی که در حال حاضر افراد را تهدید میکند، سرمایهگذاری کل داراییشان در بیت کوین است. مثل وانکوین، افراد به امید دستیابی سریع به سود هنگفت این سرمایهگذاری را انجام داده و در نتیجه پولشان را از دست میدهند.
ممکن است اوضاع از این هم وخیمتر شود. بارتلت نگران گسترش بازاریابیهای شبکهای (MLM) مبتنی بر رمزارز در سال جاری است. این گسترش ناشی از بیکاری و عدم اشتغال افراد و همچنین روند صعودی بهای بیت کوین است. وی هشدار داد این یک طوفان تمام عیار است. هیچ راه حل مشخصی وجود ندارد و عدم وجود مقررات لازم، زمینه را برای کلاهبرداری فراهم میکند.
بیت کوین و قانونگذاریهای متولیان
برخی از کشورها از این فرصت استفاده کردهاند. سوئیس، مالت و جبلالطارق از جمله اولین کشورهایی هستند که از مقررات شرکتها و کاربران داراییهای دیجیتال استقبال کردهاند.
کمیسیون خدمات مالی جبلالطارق (GFSC) سه سال را صرف مطالعه این فناوری کرده و در نهایت در ژانویه 2018، چارچوب نظارتی تکنولوژی دفترکل توزیع شده (DLT) خود را معرفی کرد.
این منطقه از بریتانیا با جمعیت 32,000 نفری تا به حال چنین شهرتی نداشته است. کمتر از 15 سال پیش، این منطقه یک گریزگاه مالیاتی بود. آلبرت ایزولا (Albert Isola)، وزیر خدمات مالی و دیجیتال جبل الطارق به دیکریپت گفت:
میبایست در این موارد صادق باشیم، هرچند امروزه افراد تمایلی به اظهار نظر درباره این موضوع ندارند.
ایزولا اظهار داشت که در حال حاضر جبل الطارق تمامی دستورالعملهای اتحادیهی اروپا در رابطه با پولشویی، تبادل اطلاعات، شفافیت و مالیات را پذیرفته است؛ علی رغم اینکه اکنون به سبب خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (Brexit) دیگر در این اتحادیه حضور ندارد. وی افزود این منطقه دارای یک صنعت خدمات مالی کوچک و در عین حال پویا است، به طوری که از هر چهار خودرو در انگلستان یک مورد با صنعت این منطقه پشتیبانی میشود، زیرا منطقه مذکور تنها قلمرو فرادریایی در جهان بوده که میتواند به بازار خدمات مالی انگلیس خدمترسانی کند.
همچنین، هدف مقررات دفتر کل توزیعشده جبل الطارق، کاربران فردی یا خود بیت کوین نیست. بنا به گفته ایسولا هدف آن، کاربرانی است که به نمایندگی از اشخاص دیگر این ارز دیجیتال را نگهداری میکنند، از جمله صرافیهای رمزارزی و متولیانی مانند هوبی (Huobi) و ایتارو (eToro)، که هر دو در جبل الطارق دارای مجوز میباشند.
وی افزود مقرراتی که توسط کمیسیون خدمات مالی جبل الطارق (GFSC) تنظیم میشود، همگام با داراییهای دیجیتال بروزرسانی میشود. این مقررات مبتنی بر اصول مالی مطلوب از جمله راهبری شرکتی، ارزیابی بایسته و در اختیار داشتن سرمایه کافی میباشد.
این کمیسیون صراحتاً در برابر تنظیم مقررات عرضه اولیه کوین (ICO) مقاومت کرد (عرضه اولیه کوین از موضوعات پررونق سه سال پیش دنیای رمزارزها بود). ایسولا در توضیح اینکه با سرمایهگذاری مبالغ هنگفت، راهی برای نظارت بر روند و نتیجه وجود ندارد، افزود:
ما نگران آسیبهایی بودیم که ممکن بود به اعتبار ما وارد شود.
از سال 2018، بسیاری از حوزههای قضایی دیگر کشورها از الگوی جبل الطارق پیروی کردند و کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده، تعدادی از شرکتهایی را که ظاهراً از الگوی بودجه ICO سوء استفاده کردهاند را مواخذه نمود.
بخش داراییهای دیجیتال تنها در یک محیط کنترل شده و تنظیم شده میتواند رشد کند. طبق اظهارات ایزولا:
در این فضا همه افراد نباید بدون نظارت قانونی لازم خدمات ارائه دهند، زیرا تجربه نشان داده که نمیتوان به همه اعتماد کرد.
بررسی دادههای بیت کوین
بهبود وجهه بیت کوین به کمک تنظیم مقررات، مورد تایید همگان نیست.
بارتلت در گفتگو با دیکریپت اظهار داشت که ممکن است قانونگذاری این بخش بیفایده باشد، زیرا استدلال کلاهبرداران این است که آنان از قانون شکنی نکرده و آنها چیز غیرقانونی نمیفروشند. به همین جهت فعالیت آنها هنوز متوقف نشده است.
به گفته جیمی بارتلت:
در حال حاضر، افرادی زیادی هستند که نام بیت کوین را برای اولین بار میشنوند.
مشکل این است که کشورها مقررات متناقضی داشته و تعقیب مجرمان در آنسوی مرزهای یک کشور دشوار است. معاملات فرابورس (Over-the-counter trade) به مراحل شناخت مشتری (KYC) یا مبارزه با پولشویی (AML) نیاز نداشته و بنابراین قابل پیگیری نیست. این اساساً تنها راه معامله در کشورهایی مانند چین بوده که در آن معاملات رمزارز ممنوع است.
این واقعیت که بسیاری از کلاهبرداران در خارج از حوزه قضایی محل وقوع جرم، فعالیت میکنند به معنای این است که تنظیم مقررات، راه حل قطعی این مساله نیست. بارتلت اظهار داشت:
مردم عادی واقعاً این رمزارز را نمیشناسند و با نحوه کار آن آشنا نیستند […] اکنون بسیاری از افراد هستند که برای اولین بار در مورد بیت کوین میشنوند و هیچ آگاهی از عملکرد آن ندارند.
ارزش رمزارزهایی که توسط اشخاص غیرقانونی دریافت شده است، در سال 2020 کاهش یافته است. منبع: Chainalysis
اما یک خبر خوب هم وجود دارد. دادههای شرکت تحلیلی بلاک چین چینالیسس نشان میدهد که تنها 0.34 درصد از کل تراکنشهای رمزارزی در سال گذشته به دلایل مجرمانه بوده که این رقم از مقدار 2.1 درصد سال 2019، کاهش یافته است. طبق گزارشات این شرکت، این رقم ممکن است افزایش یابد و باج افزار نیز یک مشکل بزرگ در این زمینه به حساب میآیند. اما 0.34 درصد رقم ناچیزی است و در مقابل اخباری که بیت کوین را تماماً مصداق جرایم اینترنتی معرفی میکنند، قابل استناد است.
یکی از باورهای نادرست در مورد بیت کوین، غیرقابل ردیابی بودن تراکنشهای آن است. یادگیری عمیق نمودارها یا دادههای ساختاری شبکه، در شناسایی کلاهبرداران در طرحهای پولشویی پیچیده بسیار موثر بوده و نشان میدهد بیت کوین در عین حال که ماهرترین مجرمان را دارد، به هیچ عنوان یک روش پولشویی قابل اعتماد نیست.
با این حال، هیچ کدام از پیشرفتهای تدریجی نظارتی و تکنیکهای پیچیدهتر ردیابی، برای بهبود وجهه بیت کوین در کوتاه مدت موثر نیستند.
افزایش وجه عمومی بیت کوین با استفاده از صنعت برندینگ
صنعت برندینگ چند میلیارد دلاری میتواند راه حلی برای این مشکل بیت کوین ارائه دهد. مطالعات انجام شده بر روی شهرت برند، حاکی از آن بوده که تا %80 ارزش بازار از داراییهای نامشهود تامین میشود که از آن جمله میتوان به ارزش ویژه برند، سرمایه فکری و سرقفلی (مازاد ارزش جاری یک برند از مجموع داراییهای مشهود و نامشهود آن) اشاره کرد.
برایان ادموندسون (Bryan Edmondson) بنیانگذار و مدیر خلاق آژانس SEA، به هنر و هویت سازمانی (corporate identity) و همچنین طراحی اطلاعات و بستهبندی برای خدماترسانی به مشتریانی نظیر کریستیز (Christie’s)، آدیداس (Adidas)، بربری (Burberry) و EMI (برند بریتانیایی لوازم موسیقی) اشاره میکند.
او متقاعد شده است که وجهه عمومی بسیار مهم است. درک در کسری از ثانیه ایجاد شده و اولین برداشتها ماندگار هستند. همچنین به عقیده وی، تصویر منفی بیت کوین که اخیراً توسط رسانههای جریان اصلی ارائه شده، آسیبهای فراوانی به آن وارد کرده است. وی اظهار داشت:
سوء تفاهم به عدم اعتماد میانجامد. ما سکهها، اسکناسها، کارتها و در حال حاضر تلفنهای هوشمند را برای انجام تراکنشهایمان با خود حمل کرده و به آنها اعتماد داریم که این اعتماد ناشی از برندهای آنها است.
اعتماد به بانکها پس از بحران مالی سال 2008 کاملاً به خطر افتاد و بیت کوین مولود آن رویداد بود. پس از سال 2008، بسیاری از بانکها میلیونها دلار برای بهبود وجهه عمومیشان هزینه کردند. تجزیه و تحلیل احساسات بیش از پیش به یک معیار رایج برای سنجش پیشرفت آنها تبدیل شد. در انگلستان، این معیار برای تعیین ارزش اجتماعی پنج بانک مورد استفاده قرار گرفت. آنها الهام بخش عشق، خوشحالی و امید بودند.
اگر وجهه عمومی اهمیت دارد، پس درک بصری بیت کوین میبایست تغییر کند.
به گفته ادموندسون، هر چند بیت کوین یک ساختار مالی غیرمتمرکز بوده و توسط هیئت مدیره یا نهاد رسمی دیگری پشتیبانی نمیشود، با این حال هنوز هم میتوان کارهای زیادی برای بهبود وجهه عمومی آن انجام داد.
عموم مردم به ندرت متوجه استراتژی مرتبط با درک یک برند هستند، وی اظهار داشت:
ما به لحاظ بصری ممکن است چیزی را دوست داشته باشیم که عکس آن نیز صادق است. هدف موسسات مالی باید ایجاد اعتماد و صمیمیت باشد، اما نشانهشناسی مربوط به وجهه بیت کوین مشابه بازیهای رومیزی نظیر مونوپولی (Monopoly) است که وقتی این بازی را انجام میدهیم، بازنده شدن واقعاً اهمیتی ندارد!
وی تنها طراح متخصصی نیست که از نماد بیت کوین، یعنی B بزرگ نارنجی، انتقاد میکند.
دیوید آیری (David Airey)، طراح لوگو و نویسنده چندین کتاب در زمینه طراحی لوگو، در گفتگو با دیکریپت اظهار داشت که لوگوی بیت کوین بایستی گویا باشد، زیرا کمی انحراف روی B در جهت عقربههای ساعت، عدم تعادل بصری را در پی داشته و اعتماد لازم را القا نمیکند.
ادموندسون از این هم فراتر رفت. نشانهای قابل اعتماد و مورد پسند در اتومبیلها، احساس امنیت را القا میکند و در بخش خرده فروشی، برندینگ میتواند تجارت اخلاقی و سایر عوامل اصلی که مصرفکنندگان پیش از پرداخت پول در نظر دارند را نمایش دهد. وی افزود: با توجه به تاثیر علامت تجارى بر ذهن افراد، درک بصری بیت کوین را تغییر دهید. شاید نیاز باشد که حتی نام این ارز دیجیتال نیز تغییر یابد.
در اینجا، ادموندسون انجام تست لیتموس را پیشنهاد داد:
ما لباسهای مارک را با افتخار میپوشیم و حتی برخی از لوگوها بر روی تیشرتها نیز ظاهر میشوند. بنابراین آیا شما لباسی با لوگوی بیت کوین را به تن میکنید؟
حتی سرمایه گذاران مشهوری نظیر مایکل سیلور(Michael Saylor)، جک دورسی (Jack Dorsey) و ایلان ماسک (Elon Musk) نیز با لباسهای دارای لوگوی بیت کوین دیده نشدهاند.
ترجمه و جمعآوری: واحد تیم خرید و فروش بیت کوین صرافی ارز دیجیتال همتا پی