میم کوین چیست؟ از سیر تا پیاز میم‌کوین‌های پر طرفدار بازار

میم توکن‌ها و میم کوین‌ها (meme coins) که تحت تاثیر الگوهای رفتاری/ میم‌های اینترنتی (internet memes) و رویدادهای جاری بوده و توسط اینفلوئنسرها (influencers)، یعنی افراد تاثیرگذار در شبکه‌های اجتماعی، تبلیغ می‌شود، در مدت زمان اندکی بسیار مشهور شده‌اند.

اینفلوئنسرها هیچگاه به اندازه امروز در فرهنگ رمزارزها تاثیرگذار نبوده‌اند. هنگامی که ایلان ماسک حمایت خود را از رمزارز اصلی میم یعنی دوج کوین (dogecoin) اعلام کرد، گروه زیادی از افراد از وی تبعیت کردند که اینفلوئنسرها در رسانه‌های اجتماعی نظیر تیک تاک (tiktok) نقش بسزایی در این زمینه داشتند.

برخی افراد، سرمایه گذاری در میم کوین را حماقت دانسته و برخی دیگر آن را یک شرط بندی ارزان با ظرفیت سود %1000 می‌دانند. فارغ از اینکه نظر کدام گروه‌ صحیح است، در ماه‌های اخیر علاقه به میم کوین‌ها یا میم توکن‌ها افزایش یافته است. اصل ماجرا این است.

میم کوین و میم توکن‌ چیست؟

میم کوین اصلی، دوج کوین (doge)، بر اساس یک میم دوج باسابقه ساخته شده و لوگوی آن از تصویر سگ شیبا اینو الهام گرفته شده است. این رمزارز بر روی بلاکچین خود اجرا شده و به این ترتیب، با سایر میم توکن‌ها که در بلاک‌چین‌های دیگر اجرا می‌شوند، متفاوت است.

دو مورد از مشهورترین میم توکن‌ها عباتند از: شیبا اینو، توکن erc-20 که بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده و سیف مون که مبتنی بر بلاکچین بایننس (binance smart chain) است. همچنین، ده‌ها مورد دیگر نیز وجود دارد.

دلیل محبوبیت میم توکن‌ها چیست؟

از زمان راه‌اندازی دوج کوین در سال 2013، ایجاد رمزارزها سهولت بیشتری پیدا کرد. میم توکن‌ها می‌توانند به سرعت پس از هر رویداد راه اندازی شده و یا به دلیل ارتباط با اینفلوئنسرها بسیار محبوب شوند.

به عنوان مثال، در ماه مه 2021، مارک زاکربرگ (mark zuckerberg) مدیر عامل فیس بوک، تصویری از بزهای خانگی خود با عنوان «بزهای من: مکس و بیت کوین» ارسال کرد. دیری نگذشت که ارزش یک توکن میم به نام آکوا گوت (aqua goat) طی چند ساعت پس از انتشار در شبکه‌های اجتماعی، تا حدود %300 افزایش یافت.

هنگامی که ایلان ماسک در توئیتر خود اعلام کرد که اگر بنا باشد درگیر یک رسوایی شود، باید یک کوین به نام “elongate” ساخته شود، بلافاصله، یک توکن ایلان گیت (elongate) در عرض یک ساعت راه‌اندازی شد. این امکان وجود دارد که انگیزه‌های مقرضانه‌ای در میان باشد، اما توسعه‌دهندگان، تا به امروز، ادعا کرده‌اند که 3 میلیون دلار از سود حاصل از افزایش قیمت توکن را به خیریه اهدا کرده‌اند.

نحوه خریداری میم توکن‌ها و میم کوین‌ها به چه صورت است؟

دوج کوین به عنوان پیشروترین میم کوین، در صرافی‌های مختلف رمزارز از جمله کوین‌بیس (coinbase)، بایننس (binance) و کراکن (kraken) در دسترس است.

میم توکن‌ها در صرافی‌های محدودتری در دسترس هستند. به عنوان مثال شیبا اینو می‌تواند در صرافی‌های بایننس، crypto.com و کوکوین (kucoin) و همچنین صرافی‌های غیرمتمرکز (dex) نظیر یونی سواپ (uniswap) معامله شود. قرارگیری شیبا اینو در لیست کوین‌بیس پرو (coinbase pro) موقتاً از ژوئن 2021 به تأخیر افتاده است. سیف‌مون که مبتنی بر بلاکچین بایننس بوده را می‌توان در بایننس و در صرافی‌های غیرمتمرکز مستقر در بلاکچین بایننس نظیرپنکیک سواپ (pancakeswap) معامله کرد.

میم کوین‌ها غالباً هنگام راه‌اندازی اولیه، به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می‌گیرند. بسیاری از میم توکن‌ها که ارزش بازار اندکی دارند، تنها در صرافی‌های غیرمتمرکز مانند پنکیک سواپ در دسترس بوده و صرفاً می‌توان آنها را با رمزارزهای دیگر خریداری کرد.

تفاوت میم توکن‌ها و میم کوین‌ها با سایر رمزارزها چیست؟

تمامی رمزارزها به حمایت اینفلوئنسرها و یک جامعه قدرتمند متکی هستند. اما میم توکن‌ها به دلیل ارتباط نامناسب‌شان با اینفلوئنسرها، به ویژه ایلان ماسک، محبوبیت یافته‌اند. چنانچه ایلان ماسک، رئیس تسلا، در مورد هر موضوعی مانند بیبی شارک (baby shark) یک آهنگ محبوب کودکانه توییت کند، قیمت میم توکن‌های مربوط به آن به سرعت افزایش می‌یابد.

در همین حال، توسعه‌دهندگان میم توکن‌ها از ترفندهای تبلیغاتی برای بالا بردن قیمت استفاده می‌کنند. تیم حامی کوین شیبا اینو تصمیم گرفت نیمی از کل توکن‌های shib را به ویتالیک بوترین (vitalik buterin)، بنیانگذار اتریوم، واگذار کند. اما هنگامی که وی درآمد حاصل از توکن‌ها را به خیریه بخشید، نقشه‌های آن‌ها را خنثی کرد. ویتالیک از آنها خواست که بدون رضایت وی به او سکه ندهند و اظهار داشت که من نمی‌خواهم منبع قدرت باشم.

میم توکن‌ها در اواسط ژوئن 2021 حدود 2.8 درصد از ارزش کل بازار رمزارز را تشکیل می‌دادند. طبق یافته‌های موجود، ارزش این بخش بیش از 38 میلیارد دلار است. اما نوسانات شدید قیمت آن‌ها غیرعادی نیست.

به طور معمول، این نوع رمزارزها ذخیره در گردش بسیار عظیمی دارند.

محبوب‌ترین میم توکن‌ها کدامند؟

وبسایت کوین مارکت کپ (coinmarketcap)، در ژوئن 2021 دوج کوین، شیبا اینو و سیف مون را به عنوان سه میم کوین و توکن مشهور معرفی کرد. در ادامه اطلاعات کلی درباره هر یک از آن‌ها ارائه می‌شود.

• دوج کوین

دوج کوین (dogecoin) توسط جکسون پالمر (jackson palmer) و بیلی مارکوس (billy markus) اختراع گردید. منشا آن فقط یک شوخی بود، اما از زمانی که ایلان ماسک در سال 2019 از آن حمایت کرد، به یک قضیه جدی تبدیل شده است.

ارزش این رمزارز که لوگوی آن برگرفته از تصویر یک سگ بوده، در ماه‌های اخیر افزایش یافت، بطوری که ارزش بازار آن در ژانویه 2021 به سقف 9 میلیارد دلار رسیده است.

در حال حاضر، ایلان ماسک به منظور بهبود پلتفرم دوج کوین، بهینه‌سازی آن به عنوان وسیله پرداخت کالاها و خدمات و همچنین کاهش اثرات تخریبی محیط زیستی آن، در حال همکاری با توسعه‌دهندگان این رمزارز می‌باشد.

• کوین شیبا اینو (shib)

شیبا اینو در آوریل 2021 به صورت آزمایشی راه‌اندازی شد و ارزش آن به سرعت بیش از %2،000،000 افزایش یافت، تا اینکه در اوایل ماه مه به بالاترین حد خود رسید.

ایلان ماسک در ماه گذشته در برنامه تلویزیونی snl حضور یافت و دوج کوین را یک «اخاذی» خواند، همین اظهارات وی سبب کاهش قیمت دوج کوین شد و این توکن نیز تحت تاثیر نوسانات قیمت دوج کوین قرار گرفت.

عرضه کل shib یک کوادریلیون (10 به توان 15) بوده و به گونه‌ای طراحی شده است که به کاربران امکان می‌دهد میلیاردها یا حتی تریلیون‌ها توکن داشته باشند. با این حال، تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که این رمزارز برای رسیدن به هدف جادویی خود، یعنی 1 دلار، بایستی 12 میلیون درصد افزایش یابد.

• سیف مون

سیف مون (safemoon) به دنبال بهبود مدل توکنومی (ویژگی‌های اقتصادی یک رمزارز به منظور جذب سرمایه‌گذار) دوج کوین ارائه شده است. برخلاف بیت کوین با عرضه محدود 21 میلیون کوین، دوج کوین عرضه نامحدودی داشته که به همین جهت به آن یک مدل توکنومی تورمی (inflationary tokenomic model) می‌گویند.

سیف مون برای رفع این مشکل، از یک مدل توکنومی تورمی استفاده می‌کند. این بدان معناست که در زمان انجام تراکنش‌های سیف مون، %5 از آن سوزانده شده و %5دیگر در میان سایر دارندگان توکن توزیع می‌شود. بنابراین، عرضه کل توکن به گونه‌ای طراحی شده که به طور مداوم کاهش می‌یابد، این امر سود مطمئن و نوسانات کمتر قیمت را تضمین می‌کند.

در بهار 2021، این رمز ارز بیش از %1500 افزایش قیمت داشت و تنها % 73 افت کرد. همچنین، ارزش بازار آن در ژوئن 2021، 2 میلیارد دلار بود.

خطرات میم توکن‌ها چیست؟

در واقع، جنبه‌ی سرگرمی دوج کوین و رمز ارزهای مشابه آن مد نظر همه قرار نمی‌گیرد. نهاد نظارتی تایلند در ژوئن 2021 به صرافی‌ها دستور داد که میم توکن‌ها، توکن‌های غیر مثلی (nft) و توکن‌های هواداری (fan tokens) را از لیست خود حذف کنند.

همچنین همواره این خطر وجود دارد که توسعه‌دهندگان زیرپای مردم را خالی کنند. به این صورت که توسعه‌دهندگان افراد را وادار به خرید کرده و سپس با فروش یکباره دارایی خود از این کوین، موجب سقوط شدید قیمت و از دست رفتن سرمایه افراد می‌شوند. این امر سقوط بازار را به دنبال دارد، در حالی که آن‌ها با سود هنگفتی که به غنیمت برده‌اند، فرار می‌کنند. حتی سرمایه‌گذار باتجربه مارک کوبان (mark cuban) نیز قربانی این نوع کلاهبرداری شده است.

یکی از راه‌های کاهش این خطر آن است که تنها کوین‌ها و توکن‌هایی که بررسی شده و یا تحت نظارت یک شخص ثالث قابل اطمینان هستند را خریداری کنیم.

آینده

اعتماد به اینفلوئنسرهای رمزارز برای خرید کوین، اقدامی بی ثبات به نظر می‌رسد. اما موفقیت نهایی میم کوین‌ها و توکن‌های اختصاصی به قدرت جوامع آنها بستگی دارد و فرهنگ سازی اینفلوئنسرها همچنان تاثیرگذار است.

مسلماً با منع سختگیری‌های نظارتی (مانند تایلند)، میم کوین‌ها گسترش می‌یابند، زیرا ابزارهایی برای دسترسی بیشتر به آنها فراهم می‌شود. به عنوان مثال سایت meme.com، بازار جدیدی بوده که کاربران می‌توانند رمزارزهای میم را با یکدیگر مقایسه کرده و «توکن‌های ممتیک» (memetic tokens) مختص خود را بسازند که ارزش آنها مبتنی بر ارزش روندها یا الگوهای رفتاری بوده که ارائه می دهند.

اگرچه میم کوین‌ها هیچ پشتوانه‌ای ندارند، اما ارزش آنها به 38 میلیارد دلار میرسد.