بازار OTC را بشناسید!
بازار فرابورس یا OTC جایی است که کالاها، ارزها و اوراق بهادار بدون نیاز به یک بورس رسمی، مستقیم بین خریدار و فروشنده معامله می‌شوند. یعنی اینجا واسطه ای مثل بورس وجود ندارد و دو طرف معامله خودشان با هم به توافق می‌رسند. برای درک بهتر این مفهوم فرض کنید می‌خواهید یک ماشین خاص را بخرید. این نوع بازارها برای شما این امکان را فراهم می‌کنند که بدون نیاز به رفتن به نمایشگاه ماشین و فقط با یک تماس، ماشین مورد نظر خود را خریداری کنید.
بازار OTC که کوتاه‌شده عبارت خارج از بورس یا فرابورس (Over The Counter) است، به نوع خاصی از معاملات و تراکنش‌ها در بازارهای مالی، از جمله بازار ارزهای دیجیتال اشاره دارد که در آن، طرفین به‌صورت مستقیم و بدون سیستم واسطه متمرکز معامله می‌کنند. در‌واقع، اگر یک دسته‌بندی کلی برای پلتفرم‌های معاملاتی و صرافی‌ها در نظر بگیریم، می‌توانیم آن‌ها را به دوسته بازار OTC و بازار P2P طبقه‌بندی کنیم. در بازار فرابورس یا OTC این سرمایه‌داران، نهنگ‌ها و سرمایه‌گذارانی هستند که حجم کلانی از ارز دیجیتال یا سایر اوراق بهادار را معامله می‌کنند و در بازار همتابه‌همتا یا P2P نیز این سرمایه‌گذاران و معامله‌گران خرد هستند که خرید‌و‌فروش می‌کنند. در ادامه مقاله، بیشتر در مورد سازوکارهای بازار فرابورس یا OTC توضیح خواهیم داد. با ما در همتاپی همراه باشید.
⚡ خرید بیت کوین 👈سریع و آسان
نگاهی به بازار ارزهای دیجیتال و صرافی‌ها
قبل از این‌که بخواهیم روی مفهوم بازار OTC عمیق‌تر شویم، بهتر است یک نگاهی کلی به بازارهای مالی، خصوصاً بازار ارزهای دیجیتال داشته باشیم و سازوکاری که توسط صرافی‌های ارز دیجیتال در این بازار در پی گرفته شده است.
شما به‌عنوان یک کاربر، معامله‌گر یا سرمایه‌گذار، در‌صورتی‌که تمایل به خرید یا فروش یک نماد معاملاتی یا یک ارز دیجیتال در سطح بازار را داشته باشید، معمولاً به جای این‌که سراغ افراد بروید، از یک صرافی ارز دیجیتال کمک می‌گیرید.
این صرافی ارز دیجیتال، طی سال‌های اولیه راه‌اندازی صرفاً محلی برای خرید توکن‌ها از شما یا فروش آن‌ها به شما به‌عنوان یک پلتفرم فروشگاهی بود! اما چند سالی است که سازوکار صرافی‌های ارز دیجیتال تغییر یافته و با تکمیل خدمات و معاملات‌شان، شما قادر هستید به‌صورت همتابه‌همتا (Peer To Peer) با سایر سرمایه‌گذاران و معامله‌گران فعال در آن نیز معامله کنید.
هم شما و هم سایر معامله‌گران، سفارش‌های خرید یا فروش خود را این پلتفرم‌های معاملاتی ایجاد می‌کنید، سفارش‌ها وارد دفتر سفارشات (Order Book) می‌شوند و در صورت تطابق دو سفارش باهم، خرید و فروش بین طرفین نهایی می‌شود. صرافی، در اینجا نقش یک واسطه را ایفا می‌کند.
اکنون تصور کنید مقدار بسیار زیادی بیت کوین یا آلت کوین ارزشمند دارید و اصطلاحاً یک نهنگ محسوب می‌شوید (قرار نیست حتماً خیلی مایه‌دار باشید:) ممکن است یک آلت کوین را در گذشته، زمانی که قیمت چندانی نداشته خریداری کرده باشید و اکنون قیمتش سر به فلک گذاشته باشد)!!
بدون‌شک خیلی تمایل نخواهید داشت این حجم توکن را از طریق بازار معمولی اسپات صرافی‌ها به فروش برسانید. بازار OTC درست همان بازاری است که در چنین موقعیتی به کارتان می‌آید. بازاری که شما را به دیگر نهنگ‌های خریدار وصل می‌کند و خودش نقشی در این معامله ندارد. صرفاً تراکنش‌ها را از طریق پلتفرم صرافی انجام خواهید داد.
بازار OTC چیست؟
بازار OTC، کوتاه‌شده عبارت Over The Counter به معنی خارج از بورس، فرابورس یا خارج از صرافی، کارگزاری یا بروکر است. وجه تسمیه این بازار را هم که در بخش قبل توضیح دادیم: معاملات OTC معاملاتی هستند که خارج از صرافی انجام می‌شوند و صرافی واسطه آن‌ها محسوب نمی‌شود.
در این روش معاملاتی، دو سرمایه‌گذار فردی یا سازمانی، در قالب فروشنده و خریدار، به‌صورت مستقیم و بدون نظارت و دخالت صرافی باهم معامله می‌کنند. تنها نکته، نیاز به یک واسطه است که فرایند عمل انتقال دارایی از فروشنده به خریدار و همین‌طور انتقال سرمایه یا وجه از خریدار به فروشنده را انجام دهد که معمولاً همان صرافی انجامش می‌دهد.
معاملات یا بازار OTC در‌بر‌گیرنده طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها و نمادهای معاملاتی است:
- سهام
- مشتقات
- اوراق قرضه
- کالاها یا کامودیتی‌ها
- ارزهای رمزنگاری‌شده نظیر بیت کوین و …
شما خصوصاً آن‌دسته از نمادهای معاملاتی که به دلایل مختلف در بازارهای عادی صرافی‌ها لیست نشده‌اند را می‌توانید در این بازار خرید‌و‌فروش کنید.
خرید و فروش نمادهای معاملاتی و خصوصاً ارزهای دیجیتال در این بازار، دارای ریسک معاملاتی به مراتب بالاتری نسبت به معاملات عادی است؛ اما در عین حال آزادی عمل و فرصت و پتانسیل بیشتری را نیز در اختیار سرمایه‌گذاران فردی و نهادی قرار می‌دهد.
بازار OTC برای ارزهای دیجیتال
بیایید ببینیم که لزوم راه‌اندازی یا استفاده از بازار OTC برای ارزهای دیجیتال چیست؟! تصور کنید سرمایه کلانی دارید که می‌خواهید با استفاده از آن بیت‌کوین خریداری کنید. قیمت بیت کوین در حال حاضر به‌صورت لحظه‌ای روی حوالی ۵۰هزار دلار در نوسان است و مبلغی که برای خرید کنار گذاشته‌اید۵میلیارد دلار ناقابل است.
حجم معامله‌ای که شما در یک صرافی ارز دیجیتال، مثل صرافی بایننس انجام خواهید داد معادل ۵میلیارد دلار یا تعداد ۱۰۰هزار بیت‌کوین است که رقم به‌شدت بالایی است و با‌توجه به این‌که در دفتر سفارشات صرافی‌های ارز دیجیتال، حتی صرافی بزرگی مثل بایننس این رقم به‌معنای واقعی کلمه درشت است، سفارش شما میزان تقاضا را برای بیت‌کوین افزایش می‌دهد.
نتیجه این افزایش تقاضا چیست؟! بله… افزایش قیمت بیت‌کوین به بیش از ۵۰هزار دلاری که قبل از سفارش خرید شما به‌عنوان یک نهنگ در بازار جریان داشت! در‌واقع شما با ایجاد سفارش نه‌تنها باید یت‌کوین‌های مورد‌نظرتان را در قیمتی بالاتر خریداری کنید، نظم بازار کریپتو را هم به‌هم زده‌اید!
چاره کار، برای چنین خریدهای کلانی بازار OTC است. بازاری که کاری به بازار اسپات یا فروشگاهی صرافی‌های ارز دیجیتال ندارد و بدون وارد‌شدن به دفتر سفارش‌ها، در فضایی خارج از معاملات مرسوم صورت می‌گیرد.
شما در این بازار OTC با کمک و واسطه‌گری صرافی با یک فروشنده آشنا شده و لینک می‌شوید، سپس روی یک قیمت مشخص و ثابت توافق کرده و بیت‌کوین‌های خود را خریداری کرده و از طریق پلتفرم سرمایه در قبال آن را پرداخت می‌کنید.
مزایا و معایب بازار OTC
مهم‌ترین مزیت‌هایی که بازار OTC در اختیار سرمایه‌گذاران و معامله‌گران فردی یا سازمانی قرار می‌دهد از قرارِ زیر هستند:
- کاملاً غیرمتمرکزبودن بازار
- قابلیت تجارت آزاد اوراق بهادار در میان سرمایه‌گذاران
- باز‌بودن دستِ سرمایه‌گذاران برای قیمت‌گذاری بدون دخالت واسطه یا دلال
- قابلیت دسترسی به نمادهای معاملاتی، سهام، اوراق یا ارزهای دیجیتالی که در دسترس نیستند
- پایین‌تر بودن هزینه‌ها یا کارمزدهای معاملاتی پرداختی که در حجم‌های معاملاتی کلان بسیار مهم است
با‌این‌حال، در کنار همه این مزیت‌ها، بازار OTC دارای یک‌سری معایب یا ریسک‌فاکتورها نیز هست:
- نبود نظارت
- امکان وجود تأخیر
- امکان بالای کلاهبرداری
- ریسک پایین‌‌بودن نقدینگی
- ریسک طرف مقابل (Counterparty Risk)
- نوسانات بسیار بالا و قابل‌دستکاری نمادهای معاملاتی مختلف
- و نبود شفافیت در معاملات OTC که ناشی از غیرمتمرکزبودن و نداشتن ناظر مرکزی است
جمع‌بندی
بازار OTC، کوتاه‌شده عبارت Over The Counter به معنی خارج از بورس، فرابورس یا خارج از صرافی، کارگزاری یا بروکر است. دلیل این نام‌گذاری نیز آن است که معاملات OTC خارج از صرافی انجام می‌شوند و صرافی واسطه آن‌ها محسوب نمی‌شود.
معاملات یا بازار OTC در‌بر‌گیرنده طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها و نمادهای معاملاتی است:
- سهام
- مشتقات
- اوراق قرضه
- کالاها یا کامودیتی‌ها
- ارزهای رمزنگاری‌شده نظیر بیت کوین و …
شما خصوصاً آن‌دسته از نمادهای معاملاتی که به دلایل مختلف در بازارهای عادی صرافی‌ها لیست نشده‌اند را می‌توانید در این بازار خرید‌و‌فروش کنید. کلیه نکات بازارهای OTC، به‌ویژه برای ارزهای دیجیتال در متن مقاله توضیح داده شده و در‌خصوص مزیت‌ها و معایب این بازار نیز صحبت شده است.
