بازار فیوچرز چیست و به چه معاملاتی معاملات فیوچرز میگویند؟
در بازار فیوچرز معاملاتی انجام میشود که در آن خریدار، در زمانی مشخص در آینده میتواند با قیمتی که به توافق دو طرف معامله رسیده، صاحب دارایی مشخصی شود. خریدار در لحظه انجام معامله، صاحب قرارداد است نه دارایی. مالکیت دارایی در زمان مشخص شده در قرارداد به او تحویل داده میشود.
بازار فیوچرز (Futures Market) یا «بازار آتی» همانطور که از نامش پیداست، بستری برای انجام معاملات فیوچرز یا معاملات آتی (Futures Trading) است. در این بازار سرمایهگذاران با استفاده از قراردادهای آتی (Futures Contract)، میتوانند بر روی آنچه از قیمت آینده داراییهای مختلف مانند ارزهای دیجیتال، کالاها، شاخصهای بورسی پیشبینی می کنند، حساب کرده و بر طبق آن وارد معامله شوند.
اگر بدتان نمیآید با جزئیات این نوع معاملات در بازارهای ارز دیجیتال آشنا شوید، این مقاله از همتاپی برای شماست.
بازار فیوچرز چیست؟
برای اینکه دقیقا متوجه مفهوم بازار فیوچرز شوید بهتر است کمی به عقب برگردیم. از آنجا که انجام معاملات فیوچرز بدون قرارداد ممکن نیست؛ خوب است بدانید اصلا به چه نوع قراردادی قرارداد فیوچرز میگویند؟ به عبارت دیگر هویت معاملات فیوچرز به نوعی قرارداد وابسته است که میتوان آن را یکی از تفاواتهای اصلی معاملات فیوچرز با اکثر معاملات دیگر دانست. این قرارداد را با نام «قرارداد آتی» یا «قرارداد فیوچرز» میشناسیم که در ادامه جزئیاتش را میخوانید.
قرارداد آتی چیست؟
قرارداد آتی پیمان یا قول و قراریست که دو طرف با تکیه بر آن، توافق میکنند که چیزی را تاریخ تعیینشدهای در آینده با هم معامله کنند.
ویژگیهای اصلی قراردادهای آتی
۱ | تاریخ انقضا دارند و طرفین موظفاند به تاریخ مشخص شده در قرارداد مقید باشند. |
۲ | قیمت تعیینشده در آنها توافقی و غیرقابل تغییر است. |
۳ | موضوع معامله در آنها میتواند بخشی از یک دارایی باشد نه تمام آن. |
۴ | از زمان عقد قرارداد تا تاریخ انجام آن، مقدار سود یا ضرری که متوجه مورد معامله شدهاست بهصورت روزانه محاسبه شده و بهحساب خریدار اضافه یا کم میشود. |
خب برگردیم به سوال اصلی. بازار فیوچرز چیست؟ همانطور که حدس میزنید، بازار فیوچرز همان بستریست که معاملات فیوچرز در آن اجرا می شوند. اشخاص و شرکتها در این بازار قراردادهایی میبندند که بهواسطه آن امکان معامله یک دارایی در آینده را برایشان فراهم میکند.
بازار فیوچرز چگونه کار میکند؟
احتمالا برایتان این سوال پیش آمده که بازار فیوچرز چگونه کار میکند و چرا سرمایهگذاران در این بازار معامله میکنند؟ با یک مثال ساده به سراغ بررسی و شرح چگونگی و چرایی انجام معاملات در این بازار میپردازیم.
فرض کنید یک کشاورز به میزان زیادی گندم کاشت و برداشت کرده و برای فروش آن نگران کاهش قیمت گندم در آینده است. او برای اینکه از فروش محصول خود با قیمت معمول (یا بالاتر از آن) اطمینان حاصل کند، طی قراردادی که مثلا تاریخ تحویل آن سه ماه آینده است، محصولش را میفروشد. با این کار کشاورز مطمئن است که در صورت کاهش قیمت گندم تا سه ماه آینده متوجه ضرر نخواهد شد.
در معاملات ارز دیجیتال هم بههمین صورت است. تصور کنید که با بررسی و تحلیل بازار به این نتیجه رسیدهاید که قیمت بیت کوین در ماه آینده بهصورت قابل توجهی بالا رفته و بازار گاونری میشود. برای بهرهبردن از حداکثر میزان سود این تغییر در آینده، در زمانی که بیت کوین را میتوانید با قیمت پایینتری بخرید، اقدام به بستن قرارداد فیوچرز میکنید و مقدار بیت کوین مورد معامله را در زمان اوج قیمت (یک ماه آینده) تحویل میگیرید.
معاملات فیوچرز چیست؟
احتمالا تا اینجای مقاله توجه شدهاید که به چه معاملاتی معامله فیوچرز (Futures Trading) میگویند. اما از آنجا که دانستن این مفهوم در انجام معامله در بازار ارز دیجیتال مهم است، با مقایسه ویژگیهای آن با معاملات اسپات (Spot Trading) و بازار فیوچرز چیستی آن را برایتان شفافتر می کنیم.
مقایسه معاملات فیوچرز با معاملات اسپات
اگر بازار و معاملات اسپات را نمیشناسید، حتما سری به مقاله «معاملات اسپات چیست» بزنید. این معاملات را با نام «معاملات آنی» هم میشناسند و همانطور که از نامش پیداست، تحویل و پرداخت سریع و بدون زمان انتظار انجام میگیرد.
ویژگی | معاملات فیوچرز (Futures Trading) | معاملات اسپات (Spot Trading) |
ماهیت | خرید یا فروش دارایی در آینده | خرید یا فروش مستقیم دارایی در لحظه |
مالکیت در لحظه انجام معامله | خریدار مالک قرارداد میشود | خریدار مالک مستقیم دارایی میشود |
زمان تسویه | در تاریخ مشخصی در آینده | آنی |
سطح ریسک | بهطور کلی بالاتر | بهطور کلی کمتر |
نیاز به کیف پول | بسته به نوع پلتفرم معاملاتی، ممکن است لازم نباشد | ضرری است |
مقایسه معاملات فیوچرز با بازار فیوچرز
ویژگی | معاملات فیوچرز (Futures Trading) | بازار فیوچرز (Futures Market) |
تعریف | خرید و فروش با قراردادهای فیوچرز | بستری برای انجام معاملات فیوچرز |
هدف | کسب سود و کاهش خطر ریسک | تسهیلسازی انجام معاملات فیوچرز |
بستر فعالیت | در بازار فیوچرز | بورس و پلتفرمهای معاملاتی آنلاین |
شاخصهها | تاریخ انقضا، قیمت توافقی و… | شفافیت، نقدینگی بالا، دارای قوانین مشخص |
مزایا و معایب معامله کردن در بازار فیوچرز
بازار و معاملات فیوچرز هم مثل تمام مدلهای سرمایهگذاری دیگر، ممکن است با درصدی از ریسک همراه باشند و حتی خطرات و معایبی هم داشته باشند. از طرفی با توجه به فرصتهایی که در این بازار در اختیار فروشنده و خریدار قرار میگیرد، از برخی جهات مزایا و ویژگیهای قابل توجهی هم دارند.
در این بخش از مقاله ویژگیهای مثبت و منفی معامله در بازارهای اسپات را بررسی میکنیم.
مزایا
- اهرم مالی یا لوریج (Leverage): در بازار فیوچرز با استفاده از لوریج یا اهرم مالی، پتانسیل سوددهی و فرصتهای سرمایهگذاری بیشتری در دسترس شماست. اهرم مالی به شما این امکان را میدهد که با سرمایهای کمتر میزان دارایی بیشتری را بهدست بیاورید.
- تنوع در داراییها: معمولا ایجاد سبد سرمایهگذاری با استفاده از داراییهای متنوع انتخاب خوبیست. بازارهای فیوچرز با توجه به پوشش طیف گستردهای از داراییهای مختلف (ارزهای دیجیتال، شاخص های بورسی، کالا و…) این امکان را فراهم می کنند.
- تنوع در استراتژیهای معاملاتی: در بازار فیوچرز شما میتوانید از تمام فرصتهای بازار استفاده کنید. چه بازار در شرایط صعودی باشد چه نزولی. به این معنی که میتوانید استراتژیهای متنوعتری برای رسیدن به سود از طریق پیشبینی بازار در آینده داشته باشید.
معایب
- خطر تسویه و تحویل: همانطور که خواندید، در قراردادهای فیوچرز تحویل مورد معامله آنی نیست و بعد از طیشدن زمان انتظار مشخصی تسویه انجام میگیرد. در این نوع معاملات خطر انجامنشدن تعهدات دو طرف وجود دارد که میتوان آن را یکی از معایب معاملات فیوچرز دانست. هرچه میزان متعهدنبودن طرفین معامله به قرارداد فیوچرز بیشتر شود اعتماد معاملهگران نسبت به این بازار از دست برود.
- خطر نقدشوندگی: یکی از خطرات موجود در بازارهای فیوچرز وجود خطرات نقدشوندگیست. فرض کنید شما قراردادی را خریدهاید و بعد از مدت کوتاهی ارزش مورد معامله در آن قرارداد، به شدت نزول میکند و پیشبینی شما این است که روند نزولی بودنش ادامه خواهد داشت. برای جلوگیری از ضرر بیشتر، از ماندن در آن معامله منصرف شده و تصمیم میگیرید قرارداد خود را بفروشید. اما متاسفانه ممکن است افراد کمی حاضر به ریسککردن و خرید قرارداد شما شوند.
کلام آخر
بازار فیوچرز یک بستر مورد اعتماد و آشنا برای سرمایهگذاران بازار ارزهای دیجیتال است. همانطور که در مقاله گفتیم، با استفاده از قراردادهای آتی، سرمایهگذاران میتوانند در طیف وسیعی از داراییها سرمایهگذاری کرده و از فرصتهای بازار بهرهبرداری کنند. باوجوداین، یادتان نرود که بازار فیوچرز هم مثل هر بازار دیگری با خطراتی همراه است. بنابراین، قبل از ورود به این بازار، لازم است به خوبی با مفاهیم آن آشنا شده و از ابزارهای مدیریت ریسک استفاده کنید.