آشنایی با امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) در بلاکچین و کاربردهای آن
دیفای (امور مالی غیر متمرکز) برای حذف بانک‌ها و موسسات متمرکز مالی تلاش می‌کند و هم اکنون یکی از مباحث داغ دنیای ارزهای دیجیتال است و به سرعت در حال رشد میباشد. در این مقاله با همتاپی همراه باشید تا با بیانی ساده هر آنچه که می‌بایست درباره امور مالی غیرمتمرکز بدانید را برای شما توضیح دهیم.
| فهرست مطالب: (با کلیک بر روی هر عنوان به توضیحات بیشتر هدایت می‌شوید) |
منظور از امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) چیست؟
امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance) یا دیفای مجموعهای از برنامههای کاربردی است که با استفاده از آنها میتوان بسیاری از امور مالی مهم مانند دریافت وام بصورت غیر متمرکز و بدون نیاز به شخص ثالت انجام داد. در واقع دیفای مجموعه بزرگی از صدها پروژه مختلف است که در تمام این پروژه‌ها خدمات مالی بصورت غیرمتمرکز انجام میشود.
برای خرید و فروش بیت کوین همین حالا اقدام کنید.
بانک‌ها و موسسات مالی مدت‌هاست که بر امور مالی جهان تسلط دارند. به طوری که اگر شخصی بخواهد وام دریافت کند، خرید و فروش کند، اقساط خود را پرداخت کنند… می‌بایست به بانک‌ها، دولت‌ها و یا موسسات مالی متمرکز مراجعه نماید. افراد در سرتاسر جهان با این تصور که دولت‌ها سالم هستند و با حمایت آنها ارزش پول ملی حفظ میشود. بانک‌ها را امانتدار اموالشان می‌دانند بنابراین با هدف دریافت خدمات مالی بدون نقص به دولت‌ها، بانک‌ها و موسسات مالی متمرکز اعتماد می‌کنند. اما گذر زمان نشان داده است که دولت‌ها، بانک‌ها و موسسات مالی غیرمتمرکز میتوانند مرتکب خطای عمدی و غیرعمدی و فساد شوند. لذا حوزه امور مالی غیرمتمرکز بوجود آمده است تا با استفاده از فناوری بلاکچین و عدم تمرکز از فسادهای مالی، خطاهای غیرعمدی و غیره جلوگیری کند.
در واقع دیفای جنبشی برای ایجاد اکوسیستم خدمات مالی منبع باز میباشد که بدون نیاز به واسطه و مجوز، بصورت کاملا شفاف فعالیت می‌کند. کاربران در دیفای بر دارایی خود تسلط کامل دارند و با استفاده از برنامههای غیرمتمرکز (Dappها) و برنامههای نظیر به نظیر (P2P) با این اکوسیستم در ارتباط هستند. دیفای قادر است با توجه به نیاز کاربر ترکیب، اصلاح و یکپارچه شود. اگر کاربری از رابط کاربری dapp ها خوشش نمی‌آید می‌تواند آن را به میل خودش تغییر دهد. در واقع قراردادهای هوشمند مانند API باز هستند که در آن هر کسی می‌تواند مطابق با میل خود در آن برنامه ایجاد کند. علاوه بر این، تعامل‌پذیری برنامههای دیفای بسیار بالا است و تمام محصولات دیفای میتوانند با هم ترکیب شده و یک برنامه جدید را ایجاد کنند. به عنوان مثال استیبل کوین‌ها، صرافی‌های غیرمتمرکز و بازارهای پیش بینی میتوانند با هم ادغام شوند و یک محصول جدید را ایجاد کنند.
مزایای دیفای نسبت به بانک‌های سنتی چیست؟
در دنیای مالی سنتی افراد برای انجام کلیه امور مالی نیاز به نهادهایی مانند بانک (به عنوان واسطه) و دادگاه (به عنوان داور) نیاز دارند؛ اما در برنامههای دیفای به هیچ واسطه یا شخص سومی نیاز نیست؛ در این اکوسیستم کد برنامه‌نویسی چگونگی برطرف شدن اختلافات احتمالی را تعیین می‌کند. علاوه بر این در دیفای کاربران بر دارایی خود کنترل و نظارت دارند.
در آرمانهای تعریف شده در شهر دیفایف کسی نمیتواند پول دیگری را مصادره کند و یا بر امور مالی مربوط به او نظارت داشته باشد علاوه بر این هیچ کس نمیتواند مانع معامله بین دو فرد شود؛ در کنار همه این ویژگیها فساد و سرقت در کمترین حد خود میباشد چرا که تمامی امور انجام شده در دیفای برای همگان شفاف میباشد. بنابراین برای ایجاد برنامههای دیفای نیازی به دریافت مجوز نیست. بلکه تمام کاربران میتوانند به کمک کیف پول‌های خود به قراردادهای هوشمند دیفای متصل شوند؛ اما در بانکداری سنتی شما برای انجام هر کاری باید فرم‌های طولانی را پر کنید تا یک حساب کاربری برای شما ایجاد شود.
خرید و فروش بیت کوین با ریال |
علاوه بر این iF که در دیفای واسطه‌گرها از بین می‌روند هزینه‌ها نیز کاهش می‌یابد و سیستم مالی آسیب ناپذیری ایجاد میشود. مشخص است که از میان برداشتن بانک‌ها به عنوان واسطه‌هایی در دنیای مالی سنتی به راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود. اما به نظر می‌رسد اکنون در ابتدای یک راه قدرتمند هستیم.
به کمک بلاکچین میتوان به پیشرفت حوزه امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) امید داشت؛ اطلاعات، روی شبکه بلاکچین ذخیره شده و نسخه‌ای از این اطلاعات ثبت شده در اختیار تمام افراد متصل به شبکه قرار می‌گیرد؛ به کمک این فناوری احتمال تغییر اطلاعات، سانسور یا از کار افتادن سیستم از بین خواهد رفت.
از دیگر مزایای این سیستم مالی نوظهور دسترسی آسان افراد بخصوص کسانی که امکان استفاده از سیستم مالی کنونی را ندارند به خدمات مالی میباشد. آنچه که مشخص است سیستم مالی کنونی وابسته به سودآوری واسطه‌های مالی میباشد و در جوامعی که این سود تامین نشود افراد به درستی از خدمات مالی برخوردار نخواهند بود و دیفای با هزینه کم این امکان را برای همه افراد فراهم می‌کند. بنابراین، تمام عملیات آن در سراسر جهان قابل دسترسی است و استفاده از خدمات دیفای به جغرافیا متکی نیست؛ اما مقررات محلی می‌تواند برای خدمات دیفای اعمال شوند؛ اما از نظر فنی تمام افرادی که به اینترنت و برنامههای دیفای دسترسی دارند میتوانند از این خدمات استفاده کنند.
کاربردهای امور مالی غیرمتمرکز
بسیاری از بخش‌های سیستم مالی کنونی میتوانند از مزایای ذکر شده دیفای استفاده کنند در ادامه برخی از کاربردهای دیفای را بررسی خواهیم کرد:
- برنامه دریافت وام و وام‌دهی
در حال حاضر پروتکلهای وام‌دهی غیرمتمرکز دیفای کاربرد زیادی دارند. این روش وام‌دهی که بصورت آزاد و غیرمتمرکز میباشد مزیت‌های زیادی نسبت به وام‌دهی در سیستم مالی سنتی دارد. ازجمله ویژگیهای این پلتفرم‌های مبتنی بر بلاکچین میتوان پرداخت بسیار سریع آنها، امکان استفاده از دارایی‌های دیجیتال به عنوان وثیقه و عدم نیاز به چک‌های اعتباری را نام برد.
در این سیستم‌ها، افرادی که دارایی خود را وارد پلتفرم می‌کنند و نقدینگی را تامین می‌کنند سود دریافت کرده و دیگران میتوانند از این نقدینگی وام بگیرند.
از آنجایی که تمامی خدمات این پلتفرم بر روی بلاکچین عرضه میشود نیاز به اعتماد را از بین می‌برد و شفافیت زیادی دارد. علاوه بر این، دیفای ریسک طرفین قرار دارد را کاهش می‌دهد و در نهایت تمامی این ویژگیها کار را برای افراد زیادی ارزان و سریع می‌کند.
-
ارائه خدمات بانکی پولی
از آنجایی که برنامههای دیفای مطابق تعریف ارائه شده برنامههای مالی می‌باشند. بنابراین بدیهی است که یکی از کاربردهای آن خدمات بانکی پولی باشد. خدماتی مانند صدور استیبل‌کوین‌ها، رهن و بیمه‌نامه
امروزه تمرکز زیادی برای ایجاد استیبل کوین‌هایی مانند تتر که ارزش ثابتی دارند و از طرفی غیرمتمرکز نیز می‌باشند وجود دارند. استیبل کوین‌ها ارزهایی هستند که توسط یک دارایی یا کالای پایدار مانند دلار پشتیبانی می‌شوند.
در خدمات اعتباری در سیستم‌های مالی سنتی وجود واسطه‌های زیاد باعث میشود فرآیند رهن و وثیقه بسیار پرهزینه و زمان بر باشد. اما در دیفای به دلیل بهره‌مندی از قراردادهای هوشمند (Smarts Contract)، هزینه حقوقی و پذیره‌نویسی کاهش پیدا می‌کند.
برای صدور بیمه در بلاکچین نیازی به واسطه نیست. به همین دلیل ریسک نقض بیمه‌نامه‌ها تا حد زیادی از بین رفته است. همچنین با حفظ کیفیت این بیمه‌نامه‌ها مبالغ آنها نیز کمتر شده است.
-
بازار و صرافی‌های غیرمتمرکز دیفای
بسیاری از صاحب‌نظران بر این باورند که نقش صرافی‌های غیرمتمرکز (Decentralized Exchanges) در آینده معاملات مالی غیر قابل انکار میباشد و خود این صرافی‌ها نیز شامل سیستم مالی غیر متمرکز می‌شوند.
در صرافی‌های غیرمتمرکزی که مبتنی بر بلاکچین هستند و بر روی آن کار می‌کنند، کاربران قادر هستند برای خرید و فروش ارز دیجیتال خود به شکل مستقیم و بدون واسطه اقدام کنند. معامله‌گران میتوانند این معاملات را از طریق کیف پول شخصی خود انجام دهند.
سازمان‌های متمرکز نمی‌توانند بر صرافی‌های غیرمتمرکز نظارت داشته باشند و آنها را کنترل کنند؛ کارمزد معاملات در این صرافی‌ها مقدار ناچیزی است.
با استفاده از فناوری بلاکچین میتوان برای بسیاری از ابزارهای مالی سند مالکیت صادر کرد. این برنامه‌ها بدلیل غیرمتمرکز بودن نیاز به اعتماد را از بین می‌برند. علاوه بر این احتمال حمله به این برنامه‌ها وجود ندارد چرا که اطلاعات در این برنامه‌ها بر روی یک دفتر توزیع شده ثبت میشود.
-
توانایی مدیریت دارایی
با استفاده از پروتکل دیفای شما متولی (custodian) دارایی خود هستید. با استفاده از کیف پول‌های ارز دیجیتالی مثل متامسک (MetaMask)، جی‌نوسیس سیف (Gnosis Safe) و آرجنت (Argent) می‌توانید به راحتی با آپ‌های غیر متمرکز کار کنید.
-
استفاده از استیبل‌کوین‌ها
استیبل‌کوین‌ها (Stablecoins)، ارزهای دیجیتالی هستند که توسط یک کالا یا دارایی ثابت مانند دلار آمریکا پشتیبانی می‌شوند. این ارزهای دیجیتال برای کاهش قیمت فرار (volatile prices) رمز ارزها توسعه داده شده‌اند تا بلاکچین‌ها را راهکاری برای پرداخت قابل دوام تبدیل کنند. در فضای دیفای این نوع رمز ارزها برای انتقال پرداخت‌ها، پلتفرم‌های قرض دادن، قرض گرفتن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- استفاده از دیفای برای سازمان‌های ناشناس غیرمتمرکز (DAOs)
دائو یا سازمان ناشناس غیرمتمرکز (Decentralized Autonomous Organization) مطابق با قوانین روشنی که به وسیله بلاکچین اتریوم کد شده است، عمل می‌کند. سازمان ناشناس غیرمتمرکز نیاز به وجود ادارات مرکزی را از بین می‌برد. برخی از پروتکلهای دیفای مانند میکر (Maker) و کامپاند (Compound) سازمان‌های ناشناس غیرمتمرکز را به منظور جذب سرمایه، مدیریت عملکرد مالی و غیرمتمرکز گاورننس، لانچ کرده‌اند.
-
امکان تحلیل ساده داده‌ها
در پرتکل‌های دیفای به دلیل شفاف بودن داده‌ها و جزئیات مربوط به تراکنش‌ها و فعالیت‌های شبکه امکان کشف، تحلیل اطلاعات وجود دارد. استفاده از این ویژگی منحصر بفرد می‌تواند به افراد برای اتخاذ تصمیم برای فرصت‌های مناسب مالی و مدیریت ریسک کمک کند. رشد ناگهانی اپلیکیشن‌های دیفای باعث توسعه ابزارها و داشبوردهای بی‌شماری شده است. افراد با استفاده از این ابزارها و داشبوردها میتوانند برای پیگیری ارزش دارایی در پروتکلهای دیفای، ارزیابی ریسک پلتفرم، مقایسه آستانه (yield) و نقدینگی استفاده کنند.
-
مشتقات توکن سازی
از قراردادهای هوشمند مبتنی بر اتریوم میتوان برای ایجاد مشتقات توکن‌سازی (Tokenized Derivatives) استفاده کرد. ارزش این مشتقات توکن‌سازی از بازده دارایی‌های شاخص به دست می‌آید. این مشتقات دیفای میتوانند علاوه بر ارزهای دیجیتال نماینده دارایی‌های واقعی مانند ارز فیات، اوراق قرضه و کالاهای مختلف هم باشند.
-
ترکیب‌پذیری اجزای مختلف
یکی از کاربردهای پروتکل دیفای امکان ترکیب‌پذیری است. به این صورت که شما می‌توانید اجزای مختلف یک سیستم را با هم ترکیب کرده و برای اهداف بعدی استفاده کنید.
-
داد و ستد
در فضای دیفای، دادوستد (Trading) تمام فعالیت‌های معاملات مشتقات، معاملات حاشیه (Margin Trading) و مبادله توکن‌ها را شامل می‌شوند. دادوستدها در یک شبکه در حال رشد و ادغام‌شده معاملات، باعث به وجود آمدن استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools) و بازارهای مختلف می‌شوند. معامله‌گران رمز ارزها در صرافی‌های غیرمتمرکز از کارمزد پایین، تسویه‌حساب سریع معاملات و کاستدی کامل (full custody) دارایی‌های خود سود می‌برند. به عنوان مثال در ماه جولای سال ۲۰۲۰ (تیر ۱۳۹۹) حجم مبادله صرافی‌های غیر متمرکز به بیش از ۴ میلیارد دلار رسیده بود.
-
قابلیت پس‌انداز سرمایه
کاربران میتوانند با متصل شدن به استخرهای وام دهی مانند کامپاند (Compound) و استفاده از اپهای دیفای و حسابهای بهرهبرداری ارائه شده در آنها سود بدست آورند. این استخرهای وام دهی نسبت به حسابهای پس انداز سنتی، سود بیشتری می‌دهند. نرخ سود این استخرها با توجه به عرضه و تقاضا تعیین میشود. یکی دیگر از ویژگیهای دیفای در این حوزه، ییلد فارمینگ (Yield Farming) میباشد. با استفاده از این قابلیت کاربران میتوانند دارایی ارزی خرد را در پروتکلهای نقدینگی جابه جا کنند و سود بدست آورند.
- استیکنیگ کردن شبکه اتریوم
در اتریوم 2 از الگوریتم اثبات سهام (PoS) استفاده میشود. در این فاز جدید کاربران میتوانند با استیک کردن اتریوم‌های خود پاداش دریافت کنند. در واقع استیکینگ، در اتریوم ۲ مشابه یک حساب پس‌انداز عمل می‌کند. استیک کنندگان با راستی آزمایی بلاک‌ها در شبکه اتریوم، پاداش می‌گیرند.
-
دارایی‌های مصنوعی
دارایی‌های مصنوعی (Synthetic Assets) مانند استیبل‌کوین‌ها برابر با دارایی‌های دیگری مثل طلا، پول فیزیکی و رمز ارزهای دیگر می‌باشند. این دارایی‌ها در قراردادهای هوشمندی که مبتنی بر اتریوم هستند، به عنوان وثیقه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اعضای اصلی بازار دیفای چه کسانی هستند؟
اعضای اصلی دیفای شامل سه گروه وام‌دهندگان، وام‌گیرندگان و صرافی‌های ارز دیجیتال هستند:
- وام‌دهندگان دیفای در واقع کسانی هستند که مقداری از دارایی خود را برای کسب درآمد در اختیار پلتفرم‌های دیفای قرار می‌دهند.
- وام‌گیرندگان دیفای نیز کسانی هستند که مالکیت دارایی وام‌دهندگان را به طور موقت در اختیار می‌گیرند تا از طریق معاملات مارجین (Margin Trading) بتوانند از دارایی آنها کسب درآمد کنند.
- صرافی‌های ارز دیجیتال یکی از بازیگران اصلی بازارهای دیفای است که امکان دسترسی سریع به توکن‌های کاربردی دیفای را فراهم می‌کنند.
ارتباط اتریوم و دیفای
قراردادهای هوشمند پایه اصلی امور مالی غیرمتمرکز دیفای میباشد. دیفای از ارزهای دیجیتال و قراردادهای هوشمند برای ارائه خدمات استفاده می‌کند. بنابراین بلاکچین‌هایی که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند میتوانند میزبان برنامههای دیفای باشند.
قراردادهای هوشمند در واقع قراردادهای مجازی هستند که در بستر بلاک چین اجرا می‌شوند. این قراردادهای از کدهای کامپیوتری برای مشخص کردن رابطه بین افراد استفاده می‌کنند.
استفاده از قراردادهای هوشمند ضمانت اجرای برنامه‌ها را تضمین می‌کند. هنگامی که شرایط یک قرارداد هوشمند در کد مربوط به آن تعیین شده و قرارداد در بلاکچین ثبت میشود دیگر قابل تغییر و توقف نخواهد بود.
علاوه بر این استفاده از قراردادهای هوشمند سریع‌تر و آسان‌تر میباشد و ریسک کمتری برای طرفین قرارداد به همراه دارد.
اگرچه برنامههای دیفای میتوانند بر روی تمام شبکه‌های بلاکچینی که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کنند، اجرا شوند؛ اما در حال حاضر اتریوم، پیشتاز DeFi است. با ارائه اتریوم 2، قابلیت های بلاکچین اتریوم برای میزبانی پروژه‌های دیفای بهبود خواهد یافت.
در حال حاضر اکثر برنامههای دیفای مانند سیستم‌های پرداخت، صرافی‌ها، زیرساخت‌ها، بازار مشتقه، سرویس بیمه، سرویس اعتباری وام‌دهی و غیره بر روی شبکه اتریوم اجرا می‌شوند.
دیفای خیالی
در سیستم‌های مالی غیرمتمرکز، کاربران برای دسترسی به خدمات مالی تنها به اینترنت نیاز دارند و موقعیت جغرافیایی یا شرایط موجود تاثیری در دسترسی افراد به این خدمات ندارد. عدم تمرکز سیستم‌هایی که زیرساخت‌های بازارهای مالی دیفای را کنترل می‌کنند باعث افزایش شفافیت، کاهش هزینه‌ها و کاهش سانسور یا دستکاری در آنها میشود. کاربران با استفاده از دیفای میتوانند برای محصولات مالی بازار ایجاد کنند. علاوه بر این، وجود قابلیت‌هایی مانند آربیتراژ، قرض گرفتن، داد و ستد و دسترسی به نقدینگی موثرتر باعث میشود سازمان‌های بیشتری بتوانند بدون محدودیت به این بازارها وارد شوند و محصولات آنها استفاده کنند.
دیفای واقعی
اگرچه دیفای به امور مالی آزاد اشاره می‌کند و گاهی نیز نشان دهنده “بانکی برای افراد بدون بانک” است، اما در حقیقت هدف اصلی آن خرده سرمایه گذاران و افراد بدون بانک نیست. در واقع فناوری، عامل اصلی محدودیت دسترسی به خدمات مالی نیست. بلکه در اغلب اوقات هویت یا رژیم‌های خودکامه دلیل اصلی هستند. اکثر خرده سرمایه گذاران معمولی خطرات ساده محصولات دیفای را نمی‌شناسند.
بازار محصولات دیفای برای بیشتر سرمایه گذاران سازمانی نیز شفاف نیست. بیشتر این پروژه‌ها برای معاملات مستمر (HFT) مناسب نیستد؛ زیرا سرعت عملکرد آنها محدود است. برخی از این سازمان‌های مالی سنتی از ورود به تراکنش‌هایی که طرف مقابل آن مشخص نیست، خودداری می‌کنند. به همین دلیل بازار محصولات دیفای در حال حاضر تنها شامل کاربران کریپتو (Crypto) است که با چالش‌های رابط کاربری، تجربه کاربری شبکه‌های کریپتو و دارایی‌های مبتنی بر بلاک چین مشکلی ندارند. این حوزه برای افزایش پذیرش کاربران، در مقایسه با جایگزین‌های متمرکز باید مواردی مانند مالکیت، دسترسی و شفافیت را نیز مدنظر قرار دهد. نبود ابزار برای آموزش توسعه‌دهندگان نیز از موانع بازدارنده این حوزه است؛ توسعه‌دهندگان، قانون‌گذاران، وکلا، سرمایه‌گذاران، معامله‌کنندگان حرفه‌ای و کاربران میتوانند با همکاری بر چالش‌های موجود در حوزه دیفای غلبه کنند.
چالش‌های استفاده از دیفای
اگرچه دیفای پتانسیل‌های خوبی نسبت به جایگزین‌های متمرکز دارد اما باز هم با چالش‌ها و مشکلاتی روبرو است، که در ادامه برخی از این چالش‌ها را بررسی خواهیم کرد:
-
تایید هویت
در سیستم‌های مالی سنتی کاربران برای ورود به تراکنش‌های مالی نیاز به تایید هویت دارند. در مقابل یکی از مهم‌ترین ویژگیهای حوزه دیفای این است که کاربرانی که به خدمات مالی دسترسی دارند نیازی به انجام فرآیند احراز هویت ندارند. این موضوع می‌تواند مشکل ساز باشد زیرا نقض قوانین احراز هویت و اقدامات ضد پولشویی می‌تواند جریمه‌های سنگین و اتهامات مجرمانه زیادی را به دنبال داشته باشد.
-
ناکارآمد بودن سرمایه در دیفای
وثیقه گذاری بیش از اندازه در پروژه‌های وام دهی در حوزه امور مالی دیفای، نشانگر ناکارآمد بودن آن میباشد. مثلا در پروژه میکر DAO، کاربران می‌بایست 1.5 برابر ارزش وام، وثیقه بگذارند. با این وجود بسیاری از افراد تصمیم می‌گیرند نسبت وام به ارزش خود را به مقدار 300 درصد حفظ نمایند تا از جریمه‌های نقدی دوری کنند. این موضوع پروسه وام دهی را با مشکل مواجه می‌کند.
-
اوراکل‌ها (Oracles)
یکی از مشکلات استفاده از دیفای ناکارآمدی اوراکل‌های برای این سیستم‌ها میباشد. اوراکل‌ها مکانیزمی هستند که در آن اطلاعات واقعی را جمع آوری کرده و در قراردادهای هوشمند ثبت می‌کنند؛ ناکارآمدی اوراکل‌ها در حوزه دیفای به این جهت است که در زمانی که سطح وثیقه، از نسبت تعیین شده کمتر باشد، به صورت خودکار لیکویید میشود. اگرچه پروژه‌های دیفای از رویکردهای اوراکل مختلفی استفاده می‌کنند؛ اما بیشتر آنها اوراکل MakerDAO را اتخاذ می‌کنند. اوراکل MakerDAO به گونه‌ای طراحی شده است که تنها از استیبل‌کوین دای به عنوان تک وثیقه پشتیبانی می‌کند. ولی در آینده طراحی آن تغییر خواهد کرد، و از چند وثیقه پشتیبانی کند. اوراکل MakerDAO، اطلاعات مورد نیاز خود را از ۱۶ منبع متفاوت جمع‌آوری می‌کند. این منابع آدرس‌های اتریومی هستند که دارندگان توکن MKR به آنها رای داده است و در قراردادهای هوشمند ثبت شده‌اند. این سیستم مقاومت در برابر حملات 51 درصد را مقدور می‌سازد؛ زیرا در آن تمام منابع خارجی که احتمال مخرب بودن آنها وجود دارد به طور کاملا بسته می‌شوند.
-
چالش شبکه
در حال حاضر بیشتر برنامههای دیفای بر بستر اتریوم راه اندازی شده‌اند؛ در نتیجه پذیرش این پروژه‌ها ارتباط مستقیم با مقیاس‌پذیری و کاربرد شبکه اتریوم دارد. اگرچه موضوع مقیاس پذیری در میان کاربران شناخته شده است اما کاربرد شبکه یکی از چالش‌هایی است که بسیاری از کاربران معمولی درباره آن اطلاعاتی ندارند. از آنجایی که در شبکه اتریوم کارمزد تراکنش‌ها بالا است، توسعه دهندگان پروژه‌های دیفای انگیزه اقتصادی برای استفاده از این شبکه را ندارند. البته اتریوم 2.0 می‌تواند راه حل مناسبی برای رفع مشکلاتی نظری مقیاس پذیری، کارمزد بالای شبکه و تراکم بالا در شبکه باشد.
اگرچه ویژگیهای منحصر بفرد شبکه اتریوم این بلاکچین را به جایگاه اول شبکه‌های قابل برنامه نویسی تبدیل کرده است اما شبکه‌های دیگری مانند شبکه هوشمند بایننس و شبکه پولکادات نیز امکان راه اندازی قراردادهای هوشمند را برای کاربران فراهم کرده‌اند.
-
چالش‌های قانون‌گذاری دیفای
در حال حاضر یکی از دغدغه‌های حوزه امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) ابهامات قانونی موجود میباشد. بسیاری از استارت آپ‌های حوزه دیفای با توجه به قوانین موجود و عدم وجود محیط قانون‌گذاری مشخص در حوزه ارزهای دیجیتال و بلاکچین نمی‌دانند که میتوانند پروژه خود را عرضه کنند یا نه، هزینه این میزان سردرگمی در این حوزه بسیار زیاد است. از طرفی به دلیل بار قانون‌گذاری سنگین بسیاری از استارت آپ‌های حوزه دیفای بر این باورند که اگر بخواهند پروژه خود را به صورت کاملا قانونی عرضه کنند سرمایه کافی ندارند.
روش‌های سرمایه گذاری در دیفای
در ادامه برخی از مرسوم‌ترین روش‌های سرمایه گذاری و کسب درآمد از بازار دیفای را بررسی خواهیم کرد.
-
خرید و فروش توکن‌های حوزه دیفای
در حوزه دیفای هر پلتفرم ارز بومی مخصوص به خود را دارد. برای مثال ارز بومی پلتفرم کامپوند COMP و ارز بومی پلتفرم MKR و DAI میباشد. این توکن نیز مانند سایر ارزهای دیجیتال در صرافی‌های آنلاین خرید و فروش می‌شوند.
قیمت این توکن‌ها نیز براساس عرضه و تقاضا تعیین میشود. کاربردهای خاص توکن‌های دیفای باعث افزایش تقاضا برای آنها میشود. بنابراین بهتر است بر روی توکن‌هایی که کاربردهای واقعی و قابل اثباتی مانند حاکمیتی (Governance)، سهام‌گذاری (Staking) و وثیقه (Collateral) سرمایه گذاری نمایید.
-
استخراج نقدینگی
استخراج نقدینگی به معنی تزریق نقدینگی در پلتفرم‌هایی است که در حوزه امور مالی متمرکز فعال هستند میباشد. در این روش افراد نقدینگی مورد نیاز پلتفرم‌های وام دهی و صرافی‌های غیر متمرکز را با استفاده از استخرهای نقدینگی فراهم کرده و بخشی از کارمزد جمع آوری شده را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند. به این افراد داوطلب تامین کننده نقدینگی یا LP گفته میشود. در این پلتفرم‌ها با تامین‌کنندگان اجازه داده میشود در هر زمان دلخواه موجودی خود را خارج نمایند. این ویژگیها به افراد انگیزه می‌دهد به جای راکد نگه داشتن دارایی‌های خود در صرافی‌ها، به یک تامین کننده تبدیل شوند و در قبال آن پاداش دریافت نمایند. البته لازم به ذکر است این کار همیشه سودآورترین روش نخواهد بود.
-
کشت سود
این روش نیز مانند استخراج نقدینگی میباشد با این تفاوت که افراد داوطلب به جای اینکه دارایی‌های خود را به یک پروتکل اختصاص دهند، آنها را در چند پلتفرم با بیشترین بازدهی سهام گذاری می‌کنند. یرن فایننس یکی از مشهورترین پلتفرم‌هایی است که در زمینه کشت سود فعالیت می‌کند. در این پلتفرم دارایی‌های کاربران بین چند استخر نقدینگی با بیشترین بازدهی توزیع میشود.
معروف‌ترین توکن‌های حوزه دیفای
حوزه امور مالی غیرمتمرکز دیفای با ایجاد توکن‌های متعدد با تقاضای بالا تاثیر زیادی در بازار ارزهای دیجیتال داشت. در ادامه این مطلب قصد داریم برخی از معروف ترین توکن‌های حوزه دیفای را بررسی کنیم:
چین لینک با توکن (LINK)، پولکادات با توکن (DOT)، توکن یرن فایننس با توکن (YFI)، میکر دائو با توکن (DAI)، دسترسی جهانی به بازار با توکن (UMA)، یونی سواپ با توکن (UNI)، سوشی سواپ با توکن (SUSHI)، بند با توکن (BAND)، کامپوند با توکن (COMP)، پروتکل Synthetix با توکن (SNX)، رن با توکن (REN)، توکن سوایپ با توکن (SXP)، پروتکل Nexus Mutual با توکن (NXM)، سروم با توکن (SRM)، زیرو اکس با توکن (ZRX)، لوپرینگ با توکن (LRC)، آنکر با توکن (ANKR)، کاوا با توکن (KAVA)، کایبر با توکن (KNC)، بالانسر با توکن (BAL)
در حال حاضر اکثر کاربران ارزهای دیجیتال با قراردادن سرمایه خود در پلتفرم‌های دیفای تلاش می‌کنند تا از طریق آنها کسب درآمد کنند.
چین لینک (Chainlink): یکی شبکه اوراکل غیرمتمرکز میباشد که با هدف اتصال قراردادهای هوشمند با داده‌های دنیای واقعی ایجاد شده است. توکن پروتکل چین لینک (LINK) نام دارد.
پلتفرم کامپوند (Compound Finance): این پلتفرم برای وام‌دهی و وام‌گیری در دیفای شکل گرفته است. این پروتکل محبوب با بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند مشکل اعتماد بین وام‌دهنده و وام‌گیرنده را برطرف کرده است. توکن این پلتفرم COMP است که مبتنی بر استاندارد ERC20 میباشد.
سنتتیکس (Synthetics): این پروتکل به عنوان ستون فقرات معاملات مشتقه در دیفای شناخته میشود. افراد با استفاده از این پروتکل میتوانند به طیف وسیعی از دارایی‌ها دسترسی داشته باشند. توکن این شبکه SNX میباشد که در سال 2020 رشد قابل توجهی داشت.
آوی (Aave): یک پروتکل غیرمتمرکز برای دریافت وام و وام‌دهی است. این پروتکل به کاربران اجازه می‌دهد با استفاده از پروتکل متن باز و غیر وابسته خود بازارهای پول ایجاد کنند. شهرت پروتکل آوی بیشتر به خاطر استخرهای وام دهی و امکان وام‌گیری بدون وثیقه با استفاده از وام‌های فلش میباشد. توکن این پروتکل LEND نام داشت که در میان راه به AAVE تغییر کرد.
بالانسر (Balancer): پروتکل بالانسر در واقع یک بازار ساز خودکار میباشد که هزینه تبدیل ارزهای دیجیتال را کاهش می‌دهد. این پروتکل همچنین یک صرافی غیرمتمرکز است که بر روی اتریوم ایجاد شده است و به کاربران اجازه می‌دهد برای چندین دارایی بصورت همزمان نقدینگی فراهم کنند. BAL که توکن این شبکه میباشد برای پاداش استخرهای این پلتفرم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
یرن فایننس (Yearn.finance): یک اکوسیستم غیرمتمرکز است که با هدف انجام عملکردهایی مانند نقدینگی جمع شده، معاملات لوریج و بازسازی خودکار ایجاد شده است. توکن بومی پلتفرم یرن فایننس YFI نام دارد. این توکن نیز همانند سایر توکن‌های حوزه دیفای در سال 2020 عملکرد خیره کننده‌ای داشت.
آینده دیفای چگونه خواهد بود؟
توسعه‌دهندگان دیفای همواره به دنبال رفع مشکلات و چالش‌های حوزه دیفای هستند. در همین راستا تاکنون نیز راه حل‌های زیادی را ارائه کردند. بسیاری بر این باورند که با گذشت زمان شاهد افزایش حجم و بهتر شدن کدها خواهیم بود و با اضافه شدن قابلیت‌های جدید تعاملی مانند اتمیک سواپس (Atomic Swaps) و پی توکنز (pTokens) به دیفای، جذابیت این حوزه افزایش چشمگیری داشته باشد.
تمام خطرات احتمالی، نیز توسط جامعه ارزهای دیجیتال بررسی خواهند شد و با گذشت زمان مشکلات مربوط به قراردادهای هوشمند و خطاهای کاربران با استفاده از ممیزی‌ها، برنامههای باگ بانتی (Bug Bounties)، تعهدات متن‌باز و با رویکردی مشارکتی و حمایتی برای ساخت راه‌حل‌های جدید، کمتر شوند. همچنین توسعه‌دهندگان دیفای تلاش می‌کنند از راه‌حل‌هایی استفاده کنند که نقدینگی را بهبود می‌بخشند و تجربه کاربری را بدون تنش و لذت‌بخش برای کاربران فراهم کند.
در حال حاضر برای رسیدن به این اهداف فناوری‌های جدیدی در حال توسعه هستند که اتریوم 2.0 یکی از آنها است. با راه‌اندازی این فناوری جدید زیرساخت‌های اتریوم آپدیت شده، سرعت و ظرفیت تراکنش‌های آن به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد.
استفاده از اتمیک سواپ‌ها (Atomic Swaps) می‌تواند راه‌حلی مناسبی برای انتقال مستقیم ارزش‌ها از یک بلاکچین به بلاکچین دیگر باشد. اجرای این ایده نویدبخش با استفاده از قراردادهای هوشمند محدود به زمان امکان پذیر خواهد بود. این امر در آینده توجه افراد زیادی را به خود جلب خواهد کرد.
برخی از کارشناسان، سال ۲۰۲۰ را رنسانس دیفای نام‌گذاری کرده‌اند؛ ارزش توکن دیفای از ابتدای سال 2020 حدود 200 درصد افزایش یافته است؛ اپلیکیشن‌های جدید دیفای با هزینه کمتر در حال معرفی هستند.
سوالات متداول
امور مالی غیر متمرکز چیست؟
امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای مجموعهای از برنامههای کاربردی است که که با استفاده از آنها میتوان بسیاری از امور مالی مهم مانند دریافت وام بصورت غیر متمرکز و بدون نیاز به شخص ثالت انجام داد.
آیا برای ایجاد برنامه امور مالی غیر متمرکز نیاز به دریافت مجوز است؟
در آرمانهای تعریف شده در شهر دیفای کسی نمیتواند پول دیگری را مصادره کند و یا بر امور مالی مربوط به او نظارت داشته باشد. همچنین هیچ کس نمیتواند مانع معامله بین دو فرد شود؛ در کنار همه این ویژگیها فساد و سرقت در کمترین حد خود میباشد. بنابراین برای ایجاد برنامههای دیفای نیازی به دریافت مجوز نیست.
آیا امکان استفاده از امور مالی غیر متمرکز برای همه افراد وجود دارد؟
تمام عملیات دیفای در سراسر جهان قابل دسترسی است و استفاده از خدمات دیفای به جغرافیا متکی نیست؛ اما مقررات محلی می‌تواند برای خدمات دیفای اعمال شوند؛ اما از نظر فنی تمام افرادی که به اینترنت و برنامههای دیفای دسترسی دارند میتوانند از این خدمات استفاده کنند.
در امور مالی غیر متمرکز چطور میشود سود به دست آورد؟
کاربران میتوانند با متصل شدن به استخرهای وام دهی مانند کامپاند و استفاده از اپهای دیفای و حسابهای بهرهبرداری ارائه شده در آنها سود بدست آورند. یکی دیگر از ویژگیهای دیفای در این حوزه، قابلیت Yield Farming است که با استفاده از آن کاربران میتوانند دارایی ارزی خرد را در پروتکلهای نقدینگی جابه جا کنند و سود بدست آورند.
خرید و فروش توکن حوزه دیفای به چه صورت است ؟
در حوزه دیفای هر پلتفرم ارز بومی مخصوص به خود را دارد. این توکن ها نیز مانند سایر ارزهای دیجیتال در صرافی‌های آنلاین خرید و فروش می‌شوند. قیمت این توکن‌ها نیز براساس عرضه و تقاضا تعیین میشود. کاربردهای خاص توکن‌های دیفای باعث افزایش تقاضا برای آنها میشود. بنابراین بهتر است بر روی توکن‌هایی که کاربردهای واقعی و قابل اثباتی مانند حاکمیتی، سهام‌گذاری و وثیقه دارند سرمایه گذاری نمایید.
من شنیدم کیف پول های دیفای محدودیت دارن
داداش چرا اطلاعات غلط میدی:) اکثر کیف‌پول‌های دیفای هیچ گونه محدودیتی در واریز و برداشت ارزهای دیجیتال ندارند.
دیفای برای چی بوجود اومد؟
دیفای، هدفش برای از بین بردن واسطه‌گرها برای دریافت و پرداخت وام ایجاد شده
منظورتون از اوراکل چیه ؟