وضعیت درون زنجیره‌ای ماینرهای بیت کوین در هفته‌ی گذشته چگونه بوده است؟

انتقال عظیم قدرت هش در حال انجام است. طبق برآوردهای انجام شده 50 درصد از ماینرهای بیت کوین یا آفلاین شده‌اند و یا در حال انتقال هستند. در این مقاله اهمیت این رویداد را در داده‌های درون زنجیره‌ای ارزیابی می‌کنیم.

بازار بیت کوین در هفته‌ی گذشته کمی بالاتر رفت، البته هنوز هم در همان محدوده‌ی نوسان معاملاتی اواسط ماه مه است. با کاهش نوسانات و تثبیت قیمت، بیتکوین در محدوده قیمت 36,460 دلار به عنوان بالاترین نرخ هفته و 32,775 دلار به عنوان پایین‌ترین قیمت در هفته معامله شد.

با کاهش نوسانات قیمت، صنعت ماینینگ به طور قابل توجهی رونق یافته است، زیرا شبکه‌ی بیت کوین در طی مهاجرت ماینرها رفته رفته سازگارتر شده است. در این هفته پروتکل بیت کوین با کاهش 27.94 درصدی بزرگترین تنظیم سختی (difficulty adjustment) خود را در طول تاریخ تجربه کرد.

انعطاف‌پذیری پروتکل بیت کوین قابل توجه است. در این هفته کماکان استخراج بلاک‌ها ادامه داشت و معاملات همچنان تسویه می‌شدند، در حالی که مبنای صنعتی بیت کوین جابجا و سرمایه به حوزه‌های قضایی جدیدی منتقل می‌شود، این جابه‌جایی تقریبا برای 50 درصد این صنعت رخ می‌دهد. در این مقاله بر روی تعدادی از معیارهای درون زنجیره‌ای ماینینگ تمرکز خواهیم کرد که به توصیف و اندازه‌گیری اهمیت این تغییر باورنکردنی که در حال انجام است، کمک می‌کنند.

نمودار قیمت بیت کوین در هفته ی گذشته. منبع: گلسنود

برآورد تغییرات ماینینگ بیت کوین

این هفته شاهد نوسانات زیادی در مورد معیارهای ماینینگ بودیم، زیرا اثرات ممنوعیت استخراج ارزهای دیجیتال در چین به اوج خود رسیده است. هنگامی که بخش قابل توجهی از قدرت هش آفلاین شود، بلاک‌ها با سرعت کمتری استخراج می‌شوند تا زمانی که تنظیم سختی نزولی باشد. پیچیدگی معمای ماینینگ فعلی با میانگین قدرت هشی که در بازه سال 2016 (تقریبا 14 روز) مشاهد شد، مطابقت دارد.

در هفته‌ی گذشته، میانگین فاصله بلاک‌ها به طور متوسط در 24 ساعت، به بالاترین حد کوتاه مدتِ 1958 ثانیه (32.6 دقیقه) رسید، که تقریبا 226 درصد بیشتر از زمان 600 ثانیه‌ای مورد نظر بلاک است. این رویداد به طور موقتی در 28 ژوئن رخ داده است و بعد از بهبود متوسط زمان‌های بلاک، به طور متوسط بین 800 تا 900 ثانیه گردید.

متوسط فواصل زمانی بین بلاک‌ها (میانگین متحرک 24 ساعته)

اگر این مسئله را به صورت کلی در نظر بگیریم، در‌می‌یابیم که این کمترین میانگین زمان بلاک از دوره سایفرپانک (cypherpunk) سال 2009 است که در آن زمان بیت کوین حتی قیمت بازار هم نداشت. بیشترین میانگین زمان بلاک پیش از این، 1,774.5 ثانیه بود که در انتهای آخرین پولبک قبل از سقوط 2017 رخ داد.

نمودار متوسط فواصل زمانی بین بلاک‌ها (میانگین متحرک 24 ساعته). منبع: گلسنود

برای تخمین میزان تغییر قدرت هش در حال انجام، می‌توانیم تغییر هش-ریتِ تخمین زده شده را از اوجِ پایدارِ مشاهده شده در آوریل تا اوایل ماه مه 2021 در نظر بگیریم. توجه داشته باشید که هش ریت، از زمان بلاک و سختی تخمین‌زده مشتق می‌شود. در اینجا از میانگین متحرک 24 ساعته برای راحت‌تر کردن برخی از نوسانات طبیعی استفاده شده است.

در زمان اوج، هش ریت شبکه در حدود 180 اگزاهش/ ثانیه بود و در پایین‌ترین سطح به 65 اگزاهش/ ثانیه کاهش یافت (این رقم با متوسط زمان بلاک 1,958 ثانیه در 28 ژوئن برابر است).

بعد از این تاریخ، هش ریت بهبود یافت و در محدوده 88 تا 110 اگزاهش/ ثانیه تثبیت شد. این امر نشان‌دهنده‌ی کاهش 38 تا 49 درصدی قدرت هش است. این مسئله یک معیار سنجش برای نسبت شبکه است که در حال حاضر آفلاین است و تحت تأثیر ممنوعیت چین می‌باشد.

نمودار متوسط هش ریت (میانگین متحرک 24 ساعته). منبع: گلسنود

اکنون که سختی پروتکل کاهش یافته است، به راحتی می‌توان دید که روبان سختی (Difficulty Ribbon) از زمان تسلیم بازار خرسی 2018 به عمیق‌ترین سطح معکوس شده است. وارونگی روبان سختی (difficulty ribbon inversion)، یک رویداد بسیار غیرمعمول است که میانگین متحرک سختی سریع‌تر (9 روزه، 14 روزه و …) از میانگین متحرک طولانی‌مدت (128 روزه، 200 روزه)، پایین‌تر قرار می‌گیرد.

وارونگی روبان سختی، معمولاً نشان‌دهنده‌ی تسلیم ماینرها است که معمولاً در پایان بازارهای خرسی، یا پس از وقوع هاوینگ بیت کوین (Halving) مشاهده می‌شود. به عبارتی دیگر، هنگامی این اتفاق رخ می‌دهد که درآمد ماینرها تحت فشار قرار می‌گیرد و سودآوری آن دچار مشکل می‌شود. اکنون وارونگی روبان سختی درنتیجه‌ی آفلاین شدن دستگاه‌های ماینرهایی است که هزینه‌های بیشتری نسبت آنچه ایجاد می‌کنند، دارند. طبق سوابق گذشته وارونگی روبان سختی با معکوس‌های قوی بازار صعودی رابطه دارد.

نمودار روبان سختی بیت کوین. منبع: گلسنود

افزایش درآمد ماینرهای بیت کوین

در حالی که معکوس کردن روبان از نظر تاریخی یک رویداد گاوی است، در این حالت، هزینه‌های عظیم لجستیکی وارد آمده به ماینرهای چینی ممکن است باعث صرف ذخایر بیت کوین آنها، و ایجاد فشار فروش شود. با این حال، توجه به این نکته حائز اهمیت است که برای حدود 50 درصد باقیمانده ماینرها، با افزایش درآمد تا حدودی یک موازنه وجود بیاید.

هنگامی که بیت کوین در ماه آوریل در محدوده 50 تا 60 هزار دلار معامله می‌شد، هش ریت در اوج بود و صنعت ماینینگ با درآمد 50 میلیون تا 60 میلیون دلار در روز روبرو بود. در حالی که از آن زمان قیمت‌ها حدود 50 درصد کاهش یافته است، برخی از ماینرها همچنان به کار خود ادامه می‌دهند و تنها 38 تا 49 درصد رقبای آنها در مدت کوتاهی خاموش شده‌اند.

در حال حاضر، درآمد کل روزانه‌ی ماینرها حدود 25 تا 30 میلیون دلار است، اما در میان استخرهای کمتری از ماینرها نیز تقسیم می‌شود. به عبارت دیگر، تولید روزانه‌ی بیت کوین به همان میزان قبل می‌باشد، اما رقبای کمتری برای تقسیم وجود دارد.

این بدان معناست که به دنبال آخرین تنظیم سختی، ماینرهای در حال فعالیت همان هزینه OPEX را متحمل می‌شوند، اما تقریباً 2 برابر افزایش سودآوری را دارند و به همان سطح سودآوری ماه آوریل نزدیک شده‌اند.

نمودار درآمد کل ماینرها. منبع: گلسنود

خروجی‌های متعدد ماینرها (Miner Outflow Multiple)، میزان هزینه‌های صرف‌شده توسط ماینرها را نسبت به میانگین سالانه آنها نشان می‌دهد. با توجه به این موضوع، درمی‌یابیم که ماینرها به طور چشمگیری هزینه‌های خود را، حتی در میان این مهاجرت بزرگ کاهش داده‌اند. در طول تاریخ بیت کوین، الگوهای دوره‌ای زیر در رفتار هزینه‌های صرف‌شده‌ی ماینرها مشاهده شده است:

هودل کردن (HODLing) در بازارهای خرسی (سبز): در این مواقع ماینرها به یک الگوی توزیع ثابت پایدار (خروج یکنواخت) می‌رسند.
افزایش توزیع در بازارهای گاوی (قرمز): هنگامی است که ماینرها از قدرت بازار گاوی بهره می‌برند و فروش با شتاب بیشتری انجام می‌شود (افزایش خروجی متعدد).
کاهش توزیع پس از اوج بازار (آبی): ماینرها هزینه‌های صرف‌شده‌ی خود را احتمالاً به دلیل بیشتر شدن اعتقادشان یا تمایل به محدود کردن فشار فروش بیش از حد، کاهش می‌دهند (کاهش خروجی‌های متعدد).

به طرز چشمگیری، حتی در طول مهاجرت بزرگ ماینرها، کماکان شاهد افزایش قابل توجهی در هزینه‌های صرف‌شده‌ی ماینرها هستیم. سرعت بازیابی هش ریت، بینش بیشتری را در این مورد فراهم می‌کند:

بازیابی سریع هش ریت نشان می‌دهد که ماینرهای چینی با موفقیت جابه‌جا شده‌اند، و با فروش سخت افزار خود و یا راه‌های دیگر، هزینه‌های خود را جبران کرده‌اند و خطر فروش ذخایر بیت کوین خود را کاهش داده‌اند.
بازیابی آهسته و طولانی مدت هش ریت معکوس حالت قبل را نشان می‌دهد و احتمال انتقال هزینه‌ها، جمع شدن بدهی‌ها و در نتیجه ایجاد احتمال بالاتر برای فروش بیت کوین ماینرها را افزایش می‌دهد.

نمودار خروجی‌های متعدد ماینرهای بیت کوین. منبع: گلسنود

در واقع از اوایل سال 2020، رفتار هزینه‌های کلان ماینرها به طور چشمگیری تغییر کرده است. تقریباً در تمام تاریخ معاملات بیت کوین، ماینرها به طور مداوم بیش از مقدار ذخایر خود، بیتکوین خرج کرده‌اند و ذخیره خرج نشده دارای یک ساختار نزولی می‌باشد.

این بدان معناست که ماینرها در طول تاریخ بیت کوین بیش از انباشته‌ی خود، کوین خرج می‌کردند.

نمودار زیر موجودی خرج نشده ماینر (یعنی تراکنش‌هایی که هرگز جابجا نشده‌اند) را در برابر میانگین متحرک 365 روزه آن، نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد از اواسط سال 2020، روند نزولی ساختاری در توزیع ماینرها نه تنها مسطح نشده بلکه معکوس نیز شده است. بیت کوین‌های خرج نشده در خروجی‌های صرافی کوین بیس، در حال حاضر بالاتر از متوسط سالانه است.

این امر نشان می‌دهد که ماینرها جمع‌آوری را به روشی شروع کرده‌اند که تا به امروز، بازار آن را ندیده است. با توجه به زمان این رویداد، به احتمال زیاد عوامل زیادی در پشت آن باید در نظر گرفته شود:

چشم‌انداز کلان پولی: پشتیبانی از بیت کوین، در سال 2020 در سطح جهانی بسیار آشکار شد و باعث افزایش اعتقاد ماینرها گردید.
ماینرها به معاملات آپشن بسیار خوبی مانند وثیقه کوین، بازارهای آتی و اختیار معامله برای پوشش ریسک دسترسی پیدا کردند.
تولید ماینرهای ASIC به دلیل محدودیت در ظرفیت تولید تراشه به طور جهانی کاهش یافته است. با افزایش قیمت، قدرت هش موجود به طور فزاینده‌ای سودآوری می‌کند، زیرا رقبای جدید کمتری می‌توانند وارد بازار شوند.

با افزایش قیمت‌ها در بازار گاوی، استخراج بیت کوین احتمالاً در این دوره‌ی هاوینگ بسیار سودآور بوده (و هنوز هم) است.

نمودار ذخایر بیت کوین خرج نشده و میانگین متحرک 365 روزه. منبع: گلسنود

بیت کوین کمیاب‌تر از طلا

بسیاری از تحلیلگران در هفته‌ی گذشته اظهار داشتند که شاخص Puell Multiple، شاخصی برای سودآوری ماینرها، نیز به «منطقه‌ی کم ارزش» سقوط کرده است. این شاخص با در نظر گرفتن نرخ مجموع درآمد دلاری روزانه ماینرها نسبت به میانگین متحرک 365 روزه، محاسبه می‌شود.

Puell Multiple بالا نشان‌دهنده‌ی سودآوری قوی است. در نتیجه انگیزه‌ی بالایی برای ماینرها برای فروش به وجود می‌آید. بنابراین، باعث افزایش عرضه کوین در بازار می‌شود.
Puell Multiple پایین نشان‌دهنده‌ی سوددهی ضعیف است. ماینرها تسلیم می‌شوند و سهم قدرت هش به‌دست ماینرهای قوی‌تر می‌افتد، و در نهایت منجر به فشار عرضه می‌شود.

مانند وارونگی روبان سختی، این یک اتفاق نادر است، که فقط 5 بار در تاریخ بیت کوین اتفاق افتاده است، که معمولاً در رویدادهای تسلیم بازار بوده است.

نمودار شاخص Puell Multiple. منبع: گلسنود

دلیل اصلی اینکه Puell Multiple سقوط کرده است (و سپس بلافاصله معکوس می‌شود) در واقع یک دلیل فنی است:

زمان بلاک‌ها از 28 ژوئن تاکنون 226 درصد کاهش یافته است.
این بدان معنی است که فقط 58 مورد از 144 بلاک‌ِ هدف، در آن روز استخراج شده‌اند (40%)
در نتیجه، فقط 40٪ از بیت کوین‌های مورد انتظار در آن روز ایجاد شده‌اند که باعث کاهش 60 درصدی درآمد کل ماینرها گردید.
از آن زمان تنظیم سختی این مسئله را اصلاح کرده است.

در واقع نرخ ایجاد بیت کوین به پایین‌ترین سطح خود یعنی 0.71 درصد رسیده است و نسبت انباشت به جریانِ 140 را ایجاد می‌کند. اگر فقط یک روز را در نظر بگیریم، بیت کوین از نظر فنی 2.37 برابر کمیاب‌تر از طلا است (S2F 59).