بانک‌ها برای ادامه حیات خود به رمزارزها و ارزهای دیجیتال بانک‌ مرکزی نیاز دارند

چشم انداز پولی جهان حاکی از آن است همه افراد در یک بانک هم پول الکترونیکی، هم رمز ارز و هم ارزهای دیجیتال بانک مرکزی را ذخیره خواهند کرد.

سناریویی را تصور کنید که در آن برای ارسال انواع مختلف پیام به پیام‌رسان‌های مختلفی نیاز دارید. به عنوان مثال، تصور کنید که واتس‌اپ را برای پیام‌های متنی، وایبر را برای پیام‌های صوتی و تلگرام را برای ویدیو و غیره استفاده می‌کنید، این جریان اصلا خوشایند نیست، درسته؟ اما این دقیقاً همان اتفاقی است که در امور مالی رخ می‌دهد: راهی برای ارسال هر دو پول فیات دیجیتال و رمز ارز از یک حساب بانکی بدون اقدامات اضافی وجود ندارد. این جریان هنوز روی اکثریت مردم تأثیر نگذاشته، اما طی چند سال آینده پس از انتشار ارزهای دیجیتال ملی یا ارزهای دیجیتال بانک مرکزی در جهان، اوضاع در آستانه پیچیده شدن است و اکنون باید به دنبال راه حل باشیم. 

ارزهای دیجیتال بانک مرکزی به یک چارچوب چند جانبه نیاز دارند

سیستم مالی سنتی دیگر نمی‌تواند فناوری‌های جدید را از نادیده بگیرد. طبق گزارش مرکز کمبریج برای سیستم مالی جایگزین، تعداد کاربران رمز ارزها تقریباً سه برابر شده است و از 35 میلیون نفر در سال 2018 به 101 میلیون نفر در سه ماهه سوم 2020 رسیده است. مطالعه دیگری که توسط مقامات سازمان مطالعات مالی انگلستان انجام شد، نشان دهنده افزایش 78 درصدی کاربران از سال 2019 بود.

نمودار تعداد کاربران و حساب‌های رمزارزی در سال‌های مختلف. منبع: Cambridge Center for Alternative Finance

همانطور که می‌دانیم عملکرد ارزهای دیجیتال سودآور بوده است. فقط در سه ماهه چهارم سال 2020، پی پال تعداد تراکنش‌های خود را 36 درصد به ارزش حدودی 277 میلیارد دلار، افزایش داد. این افزایش از زمان اعلام این شرکت برای تراکنش‌های رمزارزی در سه ماهه سوم سال 2020، آغاز شد. این بازدهی چهار برابری، یکی از بهترین بازدهی‌ها در طول تاریخ پی‌پل بوده است.

با این حال، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) قرار است طی سه تا پنج سال به بخشی از زندگی روزمره ما تبدیل شوند. و ما برای پذیرش جریان اصلی آن به زیرساخت‌های کاملاً جدیدی نیاز داریم. چین اولین کشوری بود که به طور فعال پروژه یوان دیجیتال خود را ترویج کرد، که به آن پرداخت الکترونیکی ارز دیجیتال یا DCEP می‌گویند. چین به طور کامل بر زیرساخت‌ها متمرکز شده است، زیرا چندین بانک محلی قبلاً کیف پول الکترونیکی (e-Wallet) خود ابزار اصلی کار با DCEP را توسعه داده‌اند و یا در حال توسعه هستند.

تا امروز، یوان دیجیتال کشور چین تنها نمونه پول دیجیتال صادر شده توسط بانک‌های مرکزی است که در حال حاضر کار می‌کند. قابل ذکر است، بیش از 60 بانک مرکزی در سراسر جهان در حال بررسی و دستیابی به این فرصت هستند. DCEP بر اساس فناوری بلاک چین متمرکز ساخته شده است و کاملاً توسط بانک مرکزی چین مدیریت می‌شود. این فناوری امکان کنترل کامل را در کلیه تراکنش‌های مالی فراهم آورده است. به طوری که هدف این فناوری هزینه‌های اجتماعی بوده که جمع‌آوری مالیات را افزایش می‌دهد و از جرایم مالی نیز جلوگیری می‌کند.

به علاوه، سیستم پرداخت بین المللی ویزا (Visa) اخیراً پروتکلی را برای تراکنش‌های آفلاین با ارزهای دیجیتال بانک مرکزی معرفی کرده است. برای پرداخت یا دریافت وجه به صورت آفلاین، تنها لازم است اپلیکیشن موبایلی مربوطه دانلود شود. در این حالت، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) اساساً جایگزین پول نقد می‌شوند که منجر به افزایش تعداد تراکنش‌های کنترل شده توسط عرضه‌کنندگان آن، یعنی بانک یا واسطه مالی خواهد شد.

اکنون چارچوب پولی چند جانبه به یکی از الزامات ابزارهای مالی تبدیل می‌شود. بانک‌ها باید مطمئن شوند که تراکنش‌های فیات، CBDC و رمزارزی می‌توانند در یک مکان انجام شوند: یعنی در یک اپلیکیشن بانکی. اما این جریان یک مشکل نیز دارد: فرمت‌های جدید، هیچ نقطه مشترکی با نسخه‌های قبلی ندارند. علاوه بر این، دولت‌ها راه اندازی CBDCها را مستقل می‌دانند. به عبارت دیگر، از یک استاندارد واحد با کشورهای همسایه پیروی نمی‌کند.

چه چیزی مانع ترکیب پول‌های قدیمی و جدید است؟

رمزارزها و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی نسبتاً جدید هستند. بنابراین، عدم اطمینان زیادی در مورد این ابزارهای مالی وجود دارد. همانطور که گفته شد، فیات و پول‌های دیجیتال کارکردهای مشترکی دارند. روش و کیفیت اجرای آنها بر نحوه ایجاد راهکار مالی چند جانبه تأثیر خواهد داشت. 

	پول نقد	حساب‌های  بانکی	یورو دیجیتال (CBDC)	بیت کوین (BTC)	یوان دیجیتال (DCEP)
عرضه‌کننده	بانک مرکزی	بانک مرکزی	بانک‌های تجاری	عرضه غیرمتمرکز	بانک مرکزی
نحوه نگهداری	فیزیکی	حساب بانکی	حساب مخصوص در بانک مرکزی/ هر بانک و واسطه‌ی مالی	ثبت در بلاکچین و دسترسی به کلید خصوصی	حساب بانکی/ حساب واسطه‌ی مالی
پردازش تراکنش‌ها	معاملات فیزیکی	درخواست‌های بانکی که شامل کارت‌های بانکی و اپلیکیشن‌های موبایلی می‌شود	آفلاین: به وسیله دو دستگاهی که بدون اینترنت کد دیجیتالی دارند آنلاین: درخواست به بانک مرکزی/ بانک یا واسطه‌ی مالی	با استفاده از اپلیکیشنی که به اینترنت متصل است	دستور پرداخت به اپلیکیشن بانک/ واسطه‌ی مالی
نحوه شناسایی کاربر (KYC) و پیگیری تراکنش‌ها (AML)	نیاز به شناسایی کاربر ندارد. تنها هنگام واریز وجه در بانک نیاز به شناسایی کاربر دارد	تمامی فرایندهای شناسایی کاربر و ضدپولشویی توسط بانک‌ انجام می‌شود	تمامی فرایندهای شناسایی کاربر و ضدپولشویی توسط بانک‌ها یا واسطه‌های مالی انجام می‌شود، اما بانک‌های مرکزی ابزارهای لازم را دارند	تمامی فرایندهای شناسایی کاربر/ ضدپولشویی توسط واسطه‌ی مالی انجام می‌شود	تمامی فرایندهای شناسایی کاربر/ ضدپولشویی توسط بانک/ واسطه‌ی مالی انجام می‌شود
نحوه تبادل	دفاتر صرافی‌ها و صندوق‌های بانک‌ها	استانداری برای آن تعریف نشده است	استانداری برای آن تعریف نشده است	صرافی‌های ارز دیجیتال	استانداری برای آن تعریف نشده است

تفاوت میان پول‌های جدید و قدیمی. منبع: Aximetria

ادغام تمامی این موارد و ایجاد یک راه مالی چند جانبه نیاز به یک رویکرد واحد می‌باشد. اگر هر کدام از بانک‌ها تنها با توجه به سیاست‌های ضدپولشویی خود تراکنش‌های رمزارزی و پول دیجیتالی را انجام دهند، آنگاه بانک پذیرنده آنها را تأیید نخواهد کرد.

افرادی که زیاد با رمزارزها در ارتباط نیستند ممکن است فکر کنند دارایی‌های دیجیتال نمی‌توانند با فرآیندهای تجارت سنتی ادغام شوند. اما اینطور نیست. تجربه نشان می‌دهد که ایجاد یک رویکرد واحد برای تطبیق یافتن با این جریان هم برای ارزهای معمول سنتی و هم رمزارزها ضروری است. بدگویی‌های عمومی در مورد همه دارندگان دارایی‌های دیجیتالی مانع این امر است.

علاوه بر این، قوانین ضد پولشویی در ابزارهایی که برای امور مالی رمز ارزی استفاده می‌شود بطور محسوسی مؤثرتر از سیستم پولی سنتی است. به عنوان مثال، فرآیند‌های شناخت تراکنش‌های خود (Know Your Transaction)، می‌تواند کل تاریخچه تراکنش‌ها را برای یک رمزارز خاص نشان دهد، به عبارتی از لحظه‌ی ایجاد توکن تا زمان ارسال به کیف پول کاربر هر عملیاتی که انجام شده است را نشان می‌دهد.  

تطبیق‌پذیری سخت‌تر می‌شود

تفاوت بین پول‌های قدیمی و جدید که در بالا نشان داده شده است تنها چند نمونه است، اما آنها به اندازه کافی قابل توجه هستند که ما نتوانیم استفاده بی‌نقص از اشکال مختلف پول را انتظار داشته باشیم. به همین دلیل سازگاری بین آنها برای بسیاری از بانک‌ها و خدمات فین تک (fintech) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

ما در حال ورود به دوره جدیدی از واسطه‌های مالی مختلف در هر شکل و اندازه‌ای هستیم. آنها با استفاده از انواع خدمات خود، با ترکیب انواع مختلف پول الکترونیکی، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی و رمزارزها به تثبیت جایگاه خود خواهند پرداخت. به عنوان مثال، ویزا کارت‌ها در حال حاضر از فیات، رمزارز، فلزات گرانبها و بیت کوین پشتیبانی می‌کنند.

در صورتی که بانک‌ها بتوانند با سیستم مالی مدرن خود را سازگار کنند، شرکت‌ها و افراد می‌توانند بین انواع مختلف پول، ارز، سیستم‌های پرداخت، حق انتخاب داشته باشند. و تنها آن دسته از مؤسسات مالی که طیف گسترده‌ای از پول‌ها و خدمات را به طور همزمان ارائه می‌دهند را می‌توان در زمره بانک‌های جهانی دانست.

ترجمه و جمع‌آوری: واحد تیم خرید و فروش ارزهای دیجیتال مجموعه همتا پی